Bài giảng Những vấn đề cơ bản về quản lý tổng hợp vùng bờ - PGS. TS Nguyễn Chu Hồi

Quản lý tổng hợp vùng bờ đưa ra các giải pháp cân bằng nhu cầu cạnh tranh của những người sử dụng cùng loại tài nguyên bờ và giải pháp quản lý tài nguyên để tối ưu hóa lợi ích thu được. Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này mời các bạn tham khảo "Bài giảng Những vấn đề cơ bản về quản lý tổng hợp vùng bờ" của PGS. TS Nguyễn Chu Hồi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Những vấn đề cơ bản về quản lý tổng hợp vùng bờ - PGS. TS Nguyễn Chu Hồi NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ  QUẢN LÝ TỔNG HỢP VÙNG BỜ PGS. TS. Nguyễn Chu Hồi Bè n c ©u hái c ¬ b¶n c Çn ph¶i tr¶ lê i  Đới bờ & vùng bờ là gì?  Vì sao lại quan trọng? 4 c ©u hái c ¬  b¶n?    Vì sao cần phải quản lý?  Quản lý như thế nào?  Đới bờ (coastal zone) và vùng bờ  (coastal area) là:  Đới bờ và vùng bờ  Các mảng không gian nằm chuyển  tiếp giữa lục địa và biển, luôn chịu tác  động tương hỗ giữa: lục địa và biển,  hệ tự nhiên và hệ nhân văn, các ngành  và người sử dụng tài nguyên vùng bờ  theo cả cấu trúc dọc và cẩu trúc  ngang, giữa cộng đồng dân đia  phương và các thành phần kinh tế  khác.   Là đới tương tác. Thực tế ít quan tâm  đến mối quan hệ bản chất này.   Tạo ra tính đa dạng về kiểu loại và sự  giầu có về tài nguyên thiên nhiên ­  tiền đề phát triển đa ngành, đa mục  tiêu ở vùng bờ.   Chỉ được quản lý theo ngành (sectoral  mangement), dấn đến gia tăng các mâu  thuẫn lợi ích giữa những người hưởng  dụng tài nguyên bờ. Vùng bờ….  Vùng bờ tập trung sôi động các hoạt động phát triển của các ngành và của  cộng đồng: 1,5/6.0 tỷ người sống và 50% đô thị lớn tập trung ở vùng này (dân  số trong các đô thị này khoảng 250 triệu người và dự tính sẽ tăng gấp đôi vào  20­30 năm tới.   Sự phát triển của một ngành/lĩnh vực luôn chịu sự tác động từ bên ngoài và từ  chính hoạt động đó ra bên ngoài.  Những tác động qua lại như vậy cần được tính đến khi xây dựng quy  hoạch/lập kế hoạch phát triển ngành trong phạm vi vùng bờ.   Để PTBV vùng bờ và giảm thiểu mâu thuẫn lợi ích trong sử dụng đa ngành tài  nguyên bờ, rất cần một cách tiếp cận mới ­ QLTHVB.  Chiụ tác động của các hoạt  động trên lưu vực sông Vùng bờ…  QLTHVB đã được bắt đầu từ khá sớm ở Hoa Kỳ (1972) cùng với  việc nước này ban hành Bộ luật quản lý vùng bờ.   Tuy nhiên, mãi đến năm 1992, tại Hội nghị Thượng đỉnh Môi  trường và Phát triển (Rio de Janeiro) QLTHVB mới được chính  thức đưa vào Chương 17 của Chương trình Nghị sự 21 (Agenda –  21) và khuyến khích các quốc gia trên thế giới áp dụng.   QLTHVB đòi hỏi cách tiếp cận mới, liên ngành và mức độ thống  nhất hành động cao giữa các bên liên quan (stakeholders) và giữa  cộng đồng với Chính phủ.   QLTHVB có thể nhấn mạnh hoặc đến vai trò của địa phương,  trong đó có người dân, hoặc đến vai trò của ngành kinh tế chiếm  vị trí “quan trọng” ở một vùng bờ cụ thể nào đó.   QLTHVB đưa ra các giải pháp cân bằng nhu cầu cạnh tranh của  những người sử dụng cùng loại tài nguyên bờ và giải pháp quản  lý tài nguyên để tối ưu hoá lợi ích thu được. Quản lý vùng bờ (các hoạt động) i ển n  b Ve ờ Quản lý chất n  b thải rắn Ve Phát triển dầu khí Phát triển kinh tế Quản lý Phục hồi NTTS habitat Các tác động nguồn Quản lý hoạt động tàu thuyền lục địa Quản lý cảng Quản lý Quản lý nghề cá lưu vực Du lịch Quản lý KBTB bền vững §íi bê vµ vïng bê biÓn? §íi bê ? Vïng  bê ?  N»m c huyÓn tiÕp vµ   Mé t bé  phËn c ña ®íi bê lu«n c hÞu t¸c  ®é ng  t­  Mang  ®Çy ®ñ thué c   ¬ng  t¸c  g i÷a c ¸c  qu¸  tÝnh c ña ®íi bê tr×nh lô c  ®Þa vµ biÓn  Qui m« kh¸c  nhau vµ   Gåm hai phÇn: d¶i ve n  h×nh thï ®a d¹ng  phô   biÓn vµ d¶i ve n bê thué c  vµo  mô c  ®Ýc h vµ   D¶i ve n biÓn (lô c  ®Þa  n¨ng  lùc  qu¶n lý ve n biÓn, tõ  bê  biÓn trë    Cò ng  g åm hai phÇn:  vµo  ®Õn r×a c ¸c  ®ång   ve n biÓn vµ ve n bê b»ng  ve n biÓn hiÖn  ®¹i/huyÖn ve n biÓn) §íi bê vµ vïng bê biÓn? (2)  D¶i ve n bê  (biÓn ve n   §©y lµ thuËt ng ÷ th­ê ng   bê , tõ  ®­ê ng  bê  ra mÐp  dïng  g ¾n liÒn víi c ¸c   thÒm lô c  ®Þa/200m ®é   ho ¹t ®é ng  qu¶n lý qui  s ©u) m« nhá  §©y lµ thuËt ng ÷ dïng   c huÈn kho a häc /lý  thuyÕt ho Æc  g ¾n víi  c ¸c  ho ¹t ®é ng  qu¶n lý  tÇm vÜ m«/qui m« lín  (què c  g ia ho Æc  to µn  c Çu) VÒ lý thuyÕt Trªn thùc  tÕ  Thuôc ti ̣ ́ nh đớ i bờ  biên ̉  Tính tương tác (ngoại sinh, nội ­ ngoại sinh)  ̣ Tính phân di (ngang va ̣ : tạo ra các vùng dọc bờ  ̀ doc) và các đới ngang bờ khác nhau về sinh thái­môi  trường   Tính động (biến động theo chu kỳ khác nhau)  ̣ ̉ Tính nhay cam va ̀ tính kháng chế: rất dễ bi t ̣ hay  đổi dưới tác động từ bên ngoài   Giầu tài nguyên và có tiềm năng phát triển đa ngành  Tập trung sôi động các hành động phát triển   Nơi chứa thải của Trái đất: lưu vực sông đổ ra, biển  đưa vào. Tầm quan trọng của vùng bờ  Môi trường­sinh thái  Tài nguyên  Kinh tế­xã hội  Vị thế Môi trường ven biển (1) Phụ thuộc rất chặt chẽ vào chế độ thời tiết và khí  hậu; (2) Biến tính khác nhau theo chiều dọc bờ biển (nơi thì  bờ núi đá gốc, nơi thì đồng bằng châu thổ, nơi thì  đồng bằng cá ...