Bài giảng Pháp luật đại cương - Chương 3: Hình thức pháp luật

Bài giảng trinh bày khái niệm và phân loại hình thức pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hiệu lực và nguyên tắc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật, điều ước quốc tế và pháp luật quốc gia, hệ thống hóa pháp luật. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung kiến thức.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Pháp luật đại cương - Chương 3: Hình thức pháp luật Please purchase a personal license. Hình th c pháp lu t ThS. Nguy n Thu Ba Khoa Lu t i h c KTQD email: bgtb@hn.vnn.vn 1 N i dung chương 3 I. Khái ni m, phân lo i hình th c pháp lu t II. Văn b n quy ph m pháp lu t – Hình th c pháp lu t c a nhà nư c CHXHCN Vi t Nam III. Hi u l c và nguyên t c áp d ng văn b n quy ph m pháp lu t IV. i u ư c qu c t và pháp lu t qu c gia V. H th ng hoá pháp lu t. 2 TÀI LI U NGHIÊN C U CHƯƠNG III 1. Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t do Qu c h i thông qua ngày 3-6-2008. 2. Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a H i ng nhân dân và U ban nhân dân do Qu c h i thông qua ngày 3-12-2004. 3. Lu t ký k t, gia nh p và th c hi n i u ư c qu c t do Qu c h i thông qua ngày 14-6-2005 4. Ngh nh s 24/2009/N -CP ngày 5-3-2009 quy nh chi ti t và bi n pháp thi hành Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t 5. Ngh nh s 91/2006/N -CP ngày 6-9-2006 quy nh chi ti t thi hành m t s i u c a Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a H i ng nhân dân và U ban nhân dân 3 Khái ni m, phân lo i hình th c pháp lu t Khái ni m hình th c pháp lu t Phân lo i hình th c pháp lu t 4 Khái ni m hình th c pháp lu t Hình th c pháp lu t (hay còn g i là ngu n pháp lu t) là cách th c bi u hi n ý chí c a giai c p th ng tr mà thông qua ó, ý chí tr thành pháp lu t. 5 Phân lo i hình th c pháp lu t T p quán pháp Ti n l pháp Văn b n quy ph m pháp lu t 6 T p quán pháp T p quán pháp là hình th c Nhà nư c th a nh n các phong t c, t p quán lưu truy n trong xã h i, phù h p v i l i ích c a giai c p th ng tr và nâng chúng lên thành pháp lu t. T p quán pháp là hình th c pháp lu t ra i s m nh t. Hi n còn t n t i m t s qu c gia kém phát tri n trên th gi i. 7 Ti n l pháp Ti n l pháp (còn g i là án l ) là vi c nhà nư c th a nh n các b n án c a Toà án ho c quy t nh c a cơ quan hành chính, l y các b n án ho c quy t nh ó làm căn c gi i quy t nh ng s vi c tương t x y ra trong th i gian sau này. Hình th c pháp lu t này ã ư c s d ng trong nhà nư c ch nô và ư c s d ng r ng rãi trong các nhà nư c phong ki n. Hi n nay ti n l pháp v n còn có v trí quan tr ng trong pháp lu t tư s n, nh t là các nư c thu c h th ng pháp lu t Anh - M (Common Law). Hình th c pháp lu t này xu t phát t ho t ng c a cơ quan hành pháp và tư pháp. 8 Văn b n quy ph m pháp lu t Văn b n quy ph m pháp lu t là hình th c pháp lu t do các cơ quan nhà nư c ban hành dư i hình th c văn b n (pháp lu t thành văn). Văn b n quy ph m pháp lu t là hình th c pháp lu t ti n b nh t, nó có kh năng ph n ánh rõ ràng nh t n i dung và các d u hi u thu c b n ch t c a pháp lu t, t c là ph n ánh rõ tính giai c p, tính quy ph m ph bi n, tính xác nh, ch t ch v m t hình th c và có hi u l c cao trong vi c i u ch nh các quan h xã h i. Văn b n quy ph m pháp lu t th hi n dư i các hình th c c th như Hi n pháp, lu t, s c l nh v.v. 9 Ngu n lu t c a các nư c theo h th ng lu t Châu Âu l c a Hi n pháp Các o lu t Văn b n cơ quan hành chính Các nư c thu c EU: Lu t c a EU. 10 Ngu n lu t c a các nư c theo h th ng thông lu t (common law) Hi n pháp Án l Các o lu t Văn b n c a cơ quan hành chính. 11 II. Văn b n quy ph m pháp lu t – Hình th c pháp lu t c a Nhà nư c CHXHCN Vi t Nam Khái ni m c i m c a văn b n quy ph m pháp lu t Nguyên t c ban hành văn b n quy ph m pháp lu t H th ng văn b n quy ph m pháp lu t c a cơ quan Nhà nư c ta. 12 Khái ni m “Văn b n quy ph m pháp lu t là văn b n do cơ quan nhà nư c ban hành ho c ph i h p ban hành theo th m quy n, hình th c, trình t , th t c ư c quy nh trong Lu t này ho c trong Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a H i ng nhân dân, U ban nhân dân, trong ó có quy t c x s chung, có hi u l c b t bu c chung, ư c Nhà nư c b o m th c hi n i u ch nh các quan h xã h i”. ( i u 1, Lu t ban hành VBQPPL 2008). 13 c i m c a văn b n quy ph m pháp lu t Ph i do các cơ quan Nhà nư c, ngư i có th m quy n ban hành v i nh ng hình th c do pháp lu t quy nh (Là văn b n nhà nư c). Trình t , th t c ban hành văn b n ư c quy nh ch t ch trong Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t và các văn b n pháp lu t khác có liên quan. N i dung c a văn b n có ch a các quy t c x s chung. Nhà nư c b o m vi c th c hi n các văn b n quy ph m pháp lu t. 14 Nguyên t c ban hành văn b n quy ph m pháp lu t 1. B o m tính h p hi n, h p pháp và tính th ng nh t c a văn b n quy ph m pháp lu t trong h th ng pháp lu t. 2. Tuân th th m quy n, hình th c, trình t , th t c xây d ng, ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. 3. B o m tính công khai trong quá trình xây d ng, ban hành văn b n quy ph m pháp lu t tr trư ng h p văn b n quy ph m pháp lu t có n i dung thu c bí m t nhà nư c; b o m tính minh b ch trong các quy nh c a văn b n quy ph m pháp lu t. 4. B o m tính kh thi c a văn b n quy ph m pháp lu t. 5. Không làm c n tr vi c th c hi n i u ...