Bài giảng Pháp luật về ngân sách nhà nước: Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách

Bài giảng "Pháp luật về ngân sách nhà nước: Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách" cung cấp cho người học các kiến thức: Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nước; thực trạng pháp luật về thu, chi ngân sách nhà nước; kiến nghị về quản lý ngân sách nhà nước. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Pháp luật về ngân sách nhà nước: Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách PHÁP LUẬT VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TiỄN CẤP BÁCH 14.01.2016 1 NỘI DUNG BÀI GiẢNG 1. Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (1)? 2. Thực trạng pháp luật về thu, chi ngân sách nhà nƣớc (2)? 3. Kiến nghị về quản lý ngân sách nhà nƣớc (3)? 4.Kết luận (4)? 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 2 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc 1.Khái niệm ngân sách nhà nước §1 Luật NSNN 2002: „NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của nhà nước trong dự toán đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong 1 năm để đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước“. → Văn bản có tính pháp lệnh, xác định các khoản thu, chi của nhà nước ; → Dự toán được cơ quan nhà nước (Quốc hội) có thẩm quyền quyết định; mang tính pháp lý, có giá trị bắt buộc. → được thực hiện trong 1 năm; → Đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 3 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) Đặc điểm NSNN: ◙ Hoạt động tạo quỹ và sử dụng NSNN luôn gắn với quyền lực kinh tế, chính trị của nhà nước và việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước. ◙ Các hoạt động thu, chi của nhà nước đều được tiến hành trên cơ sở pháp lý như các luật hoặc pháp lệnh về thuế, các chế độ, định mức chi, thu của nhà nước. ◙ Nguồn tài chính chủ yếu hình thành nên NSNN là từ giá trị thặng dư của xã hội và qua quá trình phân phối lại 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 4 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) 2. QUAN HỆ PHÂN CHIA THẨM QUYỀN GIỮA TRUNG ƢƠNG VÀ ĐỊA PHƢƠNG Phân chia thẩm quyền nhiệm vụ Phân chia thẩm Phân chia thẩm (Thẩm quyền quản quyền chi ngân sách quyền thu ngân sách lý hành chính) 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 5 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) 2.1.Mối quan hệ giữa các cấp chính quyền trong quản lý ngân sách về phương diện phân chia thẩm quyền - Quan niệm thiểu số: Tách việc phân chia thẩm quyền thu-chi ngân sách nhà nước khỏi phân chia thẩm quyền quản lý hành chính, coi đó là 2 lĩnh vực quản lý khác nhau. Tương ứng với quan niệm trên: phân chia thẩm quyền quản lý hành chính được xác định trong hiến pháp, trong Luật tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước và luật về chính quyền địa phương. Phân chia thẩm quyền thu-chi ngân sách nhà nước theo Luật Ngân sách nhà nước. Hạn chế của quan niệm này? - Quan niệm phổ biến: nối ghép phân chia thẩm quyền thu-chi 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 6 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) ngân sách nhà nước với phân chia thẩm quyền quản lý hành chính. → Phân chia thẩm quyền nhiệm vụ là căn cứ, điều kiện, tiền đề quyết định phân cấp thẩm quyền quản lý ngân sách → Phân cấp thẩm quyền quản lý hành chính được thực hiện trước phân cấp quản lý ngân sách. Thực tế: „có quyền, có tiền“. → Phân chia thẩm quyền chi, thu ngân sách phải gắn với phân chia nhiệm vụ. Ưu điểm? 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 7 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) Nhưng phân chia theo trật tự nào?: từ nhiệm vụ → thẩm quyền thu → thẩm quyền chi hay từ nhiệm vụ → thẩm quyền chi → thẩm quyền thu? - Cách phân chia 1 (như thực tiễn phân cấp quản lý ngân sách nhà nước hiện nay): từ nhiệm vụ → thẩm quyền thu → thẩm quyền chi. Hạn chế: „thu nhiều chi nhiều, thu ít chi ít“→ không công bằng; không giảm được khoảng cách giàu,nghèo; phải thỏa hiệp trong phân chia. Ví dụ: thực tế đầu tư giáo dục. - Cách phân chia 2 (quan niệm mới): từ nhiệm vụ → thẩm quyền chi → thẩm quyền thu. 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 8 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) 2.2. Mối quan hệ giữa các cấp chính quyền trong phân cấp quản lý ngân sách về phương diện chức năng Phân cấp quản lý ngân sách Phân chia thẩm Thẩm quyền ban Phân chia thẩm Quy trình ngân quyền tổ chức hành văn bản quy quyền thu, chi sách: lập,chấp hành thu và quản lý các phạm pháp luật (quan hệ vật chất) quyết toán nguồn thu 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 9 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nƣớc (tiếp) 2.2.1. Phân chia thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật - Trung ương (Đ.15-24 Luật NSNN): Làm luật và sửa đổi luật trong lĩnh vực ngân sách; bảo đảm cân đối thu, chi NSNN; quyết định dự toán và điều chỉnh dự toán NSNN trong trường hợp cần thiết; quyết định các dự án, các công trình quan trọng quốc gia được đầu tư từ nguồn NSNN; phê chuẩn quyết toán NSNN; giám sát việc thực hiện NSNN.v.v. (Quốc hội). Thống nhất quản lý NSNN; Tổ chức và điều hành thực hiện NSNN; kiểm tra việc thực hiện NSNN; Quyết định việc sử dụng dự phòng ngân sách; 14.01.2016 nguyen_isl@yahoo.com 10 I.Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà ...