Bài giảng Phương pháp luận nghiên cứu khoa học - Chương 6: Bảng hỏi Anket

Bài giảng Phương pháp luận nghiên cứu khoa học Chương 6: Bảng hỏi Anket nhằm trình bày về soạn bảng câu hỏi theo mục tiêu nghiên cứu, cách kiểm tra bảng câu hỏi có đáp ứng mục tiêu nghiên cứu không và chọn mẩu điều tra.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phương pháp luận nghiên cứu khoa học - Chương 6: Bảng hỏi Anket Chương 6 BẢNG HỎI ANKÉT1. Soạn bảng câu hỏi theo mục tiêu nghiên cứu2. Cách kiểm tra bảng câu hỏi có đáp ứng mục tiêu nghiên cứu không3. Chọn mẩu điều tra1. SOẠN BẢNG CÂU HỎI THEO MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU1. Cách ước lượng số câu hỏi theo mục tiêu nghiên cứu2. Các loại câu hỏi3. Một số lưu ý khi thu thập dữ liệu bằng bảng hỏi CÁC LOẠI CÂU HỎI Bản điều tra Anket là hình thức chuẩn bị sẵn những câu hỏi theo nội dung cần thiết cho đề tài nghiên cứu. Thường được sử dụng trong định hướng và thăm dò trong quá trình nghiên cứu.Một số dạng câu hỏi được sử dụng trong thiết kế bảng Anket: 1. Câu hỏi đóng. 2. Câu hỏi mở. 3. Câu hỏi vừa đóng vừa mở. 4. Câu hỏi kết hợp (ma trận)• Thuận lợi:- Ít tốn kém, dễ sử dụng.- Có thể gửi bảng hỏi cho nhiều người cùng một lúc. Quabưu điện hay phân phát cho cả một tập thể.- Bản chất trung lập, vô tư của câu hỏi.- Các đương sự “vô danh” nên nói thẳng quan điểm hơn.- Khi trả lời bảng hỏi khách thể không bị thúc giục nênkhông gây ra sai lầm.- Khối lượng tài liệu được định lượng bằng số.• Khó khăn:-Bảng câu hỏi không thể sử dụng cho tất cả mọi ngườivì có những người không biết chử hay không có khảnăng trả lời các câu hỏi phức tạp.- Nếu bảng câu hỏi không bao quát hết các khả năng sẽtrả lời của KT, thì có những câu TL hay và mang tínhbản chất vấn đề đôi lúc lại không có trong các đáp áncủa bảng câu hỏi.- Vì “vô danh” nên đôi lúc KT trả lời qua loa, trả lờicho có.-Bảng hỏi dễ khái quát, nhưng lại khó phân tíchchuyên sâu.-Dộ tin cậy giữa câu trả lời và hành vi thực không cao.Một số chú ý khi sử dụng phương pháp này:- Cách chọn mẫu.- Chú ý cách sử dụng hình thức câu hỏi: câu đóng, mở,vừa đóng vừa mở, câu điền khuyết. ..- Chú ý cách phân bố số lượng về các loại câu hỏi (sốlượng câu hỏi đóng, mở, câu hỏi vừa đóng vừa mở) chohợp lý.- Ngôn từ sử dụng trong câu hỏi.- Đối tượng được hỏi là ai.- Cách thu hồi bảng hỏi, tránh để mất bảng hỏi đã phátra cho khách thể.- Bảng hỏi phải được xây dựng kỹ càng và đã có điềutra trên dạng mẩu thử.- Cách sắp xếp thứ tự các câu hỏi, câu nào trước, câunào sau.- Nên đặt những câu hỏi mang tính chất tế nhị, đụngchạm, riêng tư vào cuối bảng hỏi và chú ý thái độ hỏiđối với KT. Tốt nhất là nên dùng các câu hỏi lảngtránh với những vấn đề đặc biệt.- Bảng hỏi nên kèm chú thích đối với những câu hỏiphức tạp.3. Cách chọn mẫu:Chọn mẫu là quá trình lựa chọn phần đại diện của khốidân cư. Vì sao phải lựa chọn mẫu:- Khảo sát theo mẫu nhanh hơn và rẻ hơn.- Mẫu nhỏ nên thông tin mang lai cặn kẽ hơn, cụ thể hơn.- Mẫu nhỏ thì sự sai sót sẽ nhỏ hơn.- Kinh tế hơn về mặt tiên bạc và nội dung.Có hai hình thức mẫu: Mẫu xác suất. Mẫu phi xác suất.Các phương pháp chọn mẫu:A. Mẫu xác suất1. Chọn mẫu ngẫu nhiên:-Đơn giản là cách viết tên các cá nhân trong mẫu lêngiấy và bốc thăm.2. Mẫu hệ thống:Là cách chọn qui định rằng chúng ta chọn mẫu nhữngngười thứ n khi dã chọn những người đầu tiên ngẫunhiên.Vd: khối dân cư 5000, dự tính lấy mẫu là 100.3. Mẫu phân tầng:Khi chọn mẫu cần nắm được đặc điểm củađại diện khối dân cư, rồi chia theo các điểmmà họ quan tâm thành các tầng khác nhau:giới tính, nghề nghiệp, trình độ học van,hay lứa tuổi….4. Mẫu cụm nhiều giai đoạn:Là mẫu kết hợp nhiều cách chọn mẫu nhưtrên.B. Mẫu phi xác suất: Không phải nhất thiết lúc nào cũng chọn mẫu phi xác suất, những nghiên cứu định tính, và nghiên cứu trong khu vực hẹp thì không đòi hỏi phải chọn mẫu xác suất. Mẫu phi xác suất thì cũng thường được sử dụng trong các cuộc nghiên cứu mang tính khai phá, hay kiểm định giả thuyết.1.Mẫu thuận tiện:- Là những người sẵn lòng trả lời các câu hỏi. Khi sử dụng mẫu này cần chú ý xem người sẵn lòng đó có khả năng cung cấp thông tin và độ tin cậy của thông tin.2. Mẫu phán đoán:Phán đoán là dự đoán mẫu người mà có thể cung cấpthông tin cho người nghiên cứu.Vd: Khi nghiên cứu đến người nhập cư nghèo ngườinghiên cứu thường nghĩ đến huyện Bình Chánh, quận 4,quận 7…3. Mẫu chỉ tiêu:Là mẫu phân tầng nhưng lựa chọn không dựa trên nhữngđặc điểm đại diện của khối dân cư.Vd:4. Mẫu tăng nhanh:Trước tiên là lựa chọn một số người có những tiêu chí màchúng ta mong muốn, phỏng vâấnhọ và hỏi xem họ cóthể giới thiệu vài người tương tự cho chúng ta.Một số điểm lưu ý:-Không có một loại mẫu nào là phù hợp, tối ưu cho mọicuộc nghiên cứu.- Mẫu tốt là mẫu phù hợp với mục tiêu, nhiệm vụ, qui môvà tài chính của cuộc nghiên cứu.- Cần chú ý, khi báo cáo kết quả nghiên cứu người nghiêncứu cần báo cáo hình thức chọn mẫu, số lượng mẫu, xácsuất sai số của mẫu (nếu là mẫu xác suất), cũng nhưnhững hạn chế từ bản thân nhận thấy hoặc do người khácrút ra.Mẫu một bảng hỏi:Câu 1: Anh chị có đọc báo không? 1. Có 2. KhôngCâu 2: Anh chị đọc báo nào sau đây: 1. Báo Tuổi Trẻ ...