Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 - Ngô Thị Thuận

Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 do Ngô Thị Thuận biên soạn nhằm mục đích phục vụ cho việc giảng dạy. Nội dung bài giảng gồm: Xác định lĩnh vực cần nghiên cứu, lựa chọn tên đề tài nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết/giả thiết nghiên cứu, nội dung, đối tượng và phạm vi nghiên cứu,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 - Ngô Thị Thuận TRƯ Ờ NG Đ Ạ I HỌC NÔNG NGHIỆP I – HÀ NỘI BỘ MÔN PHÂN TÍCH Đ Ị NH LƯ Ợ NG Chư ơ ng 2: LỰA CHỌN VẤN Đ Ề NGHIÊN CỨU (vận dụng trong nghiên cứu kinh tế- xã hội) Ngo Thị Thuận thuanktl@yahoo.com Nội dung 1. Xác đị nh lĩnh vực cần nghiên cứu 2. Lựa chọn tên đề tài nghiên cứu 3. Mục tiêu nghiên cứu 4. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết/giả thiết nghiên cứu 5. Nội dung, đố i tượ ng và phạm vi nghiên cứu 6. Hướ ng tiếp cận và phươ ng pháp nghiên cứu 7. Xây dựng kế hoạch nghiên cứu 2 1. Xác đ ị nh lĩnh vực nghiên cứu 3 1. 1. Lý do cần xác đị nh lĩnh vực cần nghiên cứu • Lĩnh vực thườ ng rộng và bao trùm, có nhiều vấn đề và đề tài nghiên cứu chỉ giải quyết 1 hay một số vấn đề trong đó • Lĩnh vực ưa thích thì khi NC mới có kết quả tốt Lĩnh vực hay ý tưở ng nghiên cứu là do – Khả năng của ngườ i/cán bộ nghiên cứu (những mặt mạnh, sự ưa thích, v.v) – Yêu cầu của cơ quan tài trợ hoặc cấp trên 4 1.2. Từ đâu xuất hiện ý tưở ng nghiên cứu (lĩnh vực) ? • Cuộc sống hàng ngàyvà nhu cầu thực tế • Những nghiên cứu trướ c đây • Lý thuyết 5 a). Ý tưở ng từ cuộc sống và nhu cầu thực tế • Đặt ra các câu hỏi về • Những câu hỏi về hiện mỗi vấn đề , bao gồm cả tượ ng: những vấn đề hay câu – Ai?/Khi nào?/ nói trướ c đây: Tại sao?/Thế nào? – Có phải là sự thật? – Ảnh hưởng/tác động – Khi nào nó KHÔNG đúng của nó là gì (ngắn sự thật? hạn, dài hạn, tốt , – Tại sao nó là sự thật? xấu)? • Tươ ng tự cho các vấn đề thực tế 6 b). Ý tưở ng từ các nghiên cứu trướ c đây • Nhắc lại NC • Hoàn thiện giá trị CẤU TRÚC của NC • Liệu NC có phải là lời khuyên của tác giả • Tìm kiếm hàm ý thực bài báo KH tiễn của NC • Hoàn thiện giá trị • Tìm cách kết hợp các “NGOẠI VI” của NC NC có kết quả trái ngượ c nhau • Hoàn thiện giá trị/ảnh hưở ng bên TRONG của NC 7 c) Từ lý thuyết về chọn vấn đề nghiên cứu • Có câu ngạn ngữ là “Một vấn đề đượ c xác đị nh rõ ràng thì đã giải quyết vấn đề đó đượ c một nửa” • Xác đị nh một lĩnh vực đặ c trưng nào đó (ví dụ: quyết đị nh trong kinh doanh) nghĩa là phải tìm cách trả lời một số câu hỏi NC • Nên hình thành trong đầ u “bắt đầ u nghiên cứu từ khi kết thúc một NC” 8 1.3. Phương pháp phát hiện  lĩnh vực nghiên  cứu  Nhận dạng bất đồng trong tranh luận   Nhận dạng các vướng mắc trong hoạt động thực tế  Nghĩ ngược quan niệm thông thường  Lắng nghe người không am hiêu ̉  Những câu hỏi xuất hiện bất chợt  Phân tích cấu trúc logic các công trình khoa học 9 Các bướ c tiến hành • Tìm kiếm tài liệu (trên mạng, thư viện, ...) • Suy nghĩ xem vấn đề mình quan tâm là gì, mình thích  làm gì (không phải là sở thích của GV hướng dẫn) • Suy nghĩ về khả năng lựa chọn của mình (từ vấn đề mà  mình quan tâm, thích • Nếu được đề nghị lĩnh vực mà phù hợp với mình thì có  thể quyết định • Chia xẻ sự lựa chọn của mình với đồng nghiệp, bạn bè,  hoặc giáo viên, ... • Bắt đầu ghi chép lại 10 Cấu trúc khi xây dựng lĩnh vực nghiên  cứu Chủ đề/tiêu đề Mức 5 Các câu hỏi về chủ đề/tiêu  Mức 4 đề Mức  Câu hỏi nghiên cứu chính  3 Câu hỏi  nghiên cứu Mức  2 Câu hỏi về thước đo Mức  1 11 2. Xác đị nh tên đề tài nghiên cứu 12 Tên đề tài Nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố đến kinh tế chăn nuôi lợn của hộ nông dân tỉnh Bắc Ninh “Đánh giá tác động của chính sách tín dụng ưu đãi đối với sự phát triển kinh tế hộ ở huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang” Nghiên cứu chuỗi sản phẩm lợn thịt trên địa bàn huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An Đánh giá năng lực của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương Đánh giá chính sách bảo hiểm xã hội bắt buộc tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thị xã Lai Châu, tỉnh Lai Châu” Tiềm năng đất nông nghiệp phát triển kinh tế hàng hóa trên địa huyện Hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩn chè của công ty chè Mộc Châu Nghiên cứu sàn giao dịch bất động sản trên địa bàn thành phố Hà Nội Giải pháp thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại khu công nghiệp Việt Hưng - TP. Hạ long - tỉnh Quảng Ninh Phát triển sản xuất rau huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình Giaỉ pháp bảo tốn và phát triển sản phẩm huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh 13 2.1. Khái niệm và các loại đề tài nghiên cứu * Khái niệm đề tài: Là một hình thức tô ch ̉ ức nghiên cứu của:   ­ Một nhóm nghiên cứu  ­ Một nhiệm vụ nghiên cứu  * Các loại “Đề tài” ­ Đề tài / Dự án / Đề án ­ Chương trình  Đề tài Nghiên cứu mang tính học thuật là chủ yếu  Dự án Đề tài áp dụng với thời hạn, địa điêm â ̉ ...