Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 - TS. Hồ Ngọc Ninh

Bài giảng "Phương pháp nghiên cứu kinh tế - Chương 2: Quá trình nghiên cứu" cung cấp cho người học các kiến thức: Cấu trúc của nghiên cứu, giai đoạn kế hoạch NC, giai đoạn thực hiện NC,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 - TS. Hồ Ngọc Ninh 7/25/2017 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM BỘ MÔN KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU Hồ Ngọc Ninh (hongocninh@gmail.com) Các nội dung • Cấu trúc của nghiên cứu • Giai đoạn kế hoạch NC • Giai đoạn thực hiện NC • Xây dựng đề cương nghiên cứu • Tính khả thi của nghiên cứu 2 CẤU TRÚC CỦA NGHIÊN CỨU 3 1 7/25/2017 Cấu trúc của nghiên cứu Tổng quan, các câu hỏi rộng, lĩnh vực NC Tên đề tài NC Mục tiêu, giả thiết, giả thuyết, câu hỏi, hướng tiếp cận, phương pháp NC Phân tích Kết quả, thảo luận Trở lại câu hỏi – Tổng quát hoá 4 QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU Quá trình nghiên cứu • Có nhiều cách phân chia quá trình nghiên cứu khác nhau – cho nên có thể có các bước khác nhau • Mỗi ngành có thể có sự khác biệt nhỏ – Theo sự phát triển của luận điểm – Theo giai đoạn – Theo “đường xoắn ốc” – ..... 6 2 7/25/2017 Thiết kế quá trình theo luận điểm NHẬN THỨC VẤN ĐỀ Dòng kiến thức Các bước của quá trình + Hoạt động và mục tiêu kiến thức Giới hạn Nhận thức vấn đề Khuyến cáo Phát triển Đánh giá Kết luận Hình thức logic Tìm kiếm Suy luận [Takeda,1990] 7 Quá trình nghiên cứu theo các bước BƯỚC I LỰA CHỌN ĐỀ TÀI KHOA HỌC BƯỚC II HÌNH THÀNH LUẬN ĐIỂM KHOA HỌC BƯỚC III CHỨNG MINH LUẬN ĐIỂM KHOA HỌC BƯỚC IV TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM KHOA HỌC Theo: Vũ Cao Đàm, 2005 Quá trình nghiên cứu Kinh tế & Quản lý QUAN SÁT Xác định lĩnh vực rộng của nghiên cứu THU THẬP THÔNG TIN BAN ĐẦU Phỏng vấn & Tổng quan tài liệu 8 XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ KHUNG LÝ THUYẾT Mô tả vấn đề NC Xác định các biến số XÂY DỰNG CÁC GIẢ THUYẾT THIẾT KẾ NC QUI NẠP Liệu giả thuyết đã được chứng minh? Liệu câu hỏi NC đã được trả lời? THU THẬP SỐ LIỆU, PHÂN TÍCH VÀ GIẢI THÍCH 3 7/25/2017 “Đặc tính” của quá trình nghiên cứu • NC luôn bắt đầu bằng đặt câu hỏi hay nêu vấn đề; • NC đòi hỏi phải có mục tiêu rõ ràng; • NC cứu tuân theo một kế hoạch cụ thể; • NC thường chia vấn đề chính thành những vấn đề nhỏ có thể giải quyết; 10 “Đặc tính” của quá trình nghiên cứu • NC được định hướng bởi vấn đề nghiên cứu cụ thể, các câu hỏi NC và giả thuyết NC; • NC chấp nhận một số giả thuyết then chốt; • NC đòi hỏi thu thập và phân tích dữ liệu nhằm giải quyết vấn đề nêu ra ban đầu; • Về bản chất, NC là “đường phát triển xoắn ốc”. 11 NC là “đường phát triển xoắn ốc” 12 4 7/25/2017 Các thành phần quan trọng của nghiên cứu • Phát biểu vấn đề, Câu hỏi nghiên cứu, Mục tiêu NC, Lợi ích NC • Lý thuyết, Giả thiết, Tài liệu tổng quan • Các biến, Thông số, và Giả thuyết • Định nghĩa, Chỉ tiêu, Thước đo • Thiết kế nghiên cứu và Phương pháp luận • Công cụ nghiên cứu, Chọn mẫu • Phân tích số liệu • Kết luận, Phân tích, đề xuất Chữ đỏ có thể cần bổ sung??? 13 Các câu hỏi trong quá trình nghiên cứu Trong toàn bộ quá trình nghiên cứu phải suy nghĩa đến các câu hỏi (đây không phải là câu hỏi nghiên cứu): – Ai: Ai là người NC, Ai tham gia vào đề tài NC, Ai là người hưởng lợi từ NC, ... – Cái gì, cái nào? NC cần quan tâm đến cái gì? Lý thuyết nào,.. – Ở đâu? Thực hiện NC ở đâu? (cả theo nghĩa rộng) – Khi nào? Là khoảng thòi gian (số liệu và thời gian NC) – Tại sao? Tại sao lại làm NC này? Tại sao lựa chọn địa điểm kia, v.v – Như thế nào? NC được thực hiện thế nào? - Phương pháp NC 14 CÁC GIAI ĐOẠN CỦA NGHIÊN CỨU 15 5