Bài giảng Quá trình ức chế - giấc ngủ - quy luật hoạt động thần kinh cấp cao - BS. Bùi Diễm Khuê

Bài giảng Quá trình ức chế - giấc ngủ - quy luật hoạt động thần kinh cấp cao do BS. Bùi Diễm Khuê biên soạn gồm các nội dung chính sau: Các quá trình ức chế trong hoạt động thần kinh cấp cao; Giấc ngủ - các dạng ngủ; Các biểu hiện khi ngủ; Chu kỳ ngủ,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quá trình ức chế - giấc ngủ - quy luật hoạt động thần kinh cấp cao - BS. Bùi Diễm KhuêQuá trình ức chế- giấc ngủ -quy luật hoạt động THẦN KINH cấp cao BS. Bùi Diễm KhuêCác quá trình ức chế tronghoạt động tk cấp caoü Ức chế không điều kiện § Ức chế ngoài: • Không nằm trong cung phản xạ có đk • Xuất hiện khi có kích thích lạ • Ức chế tạm thời: tiếp nhận, đánh giá  xử lý • Ức chế thường xuyên: ngừng phản xạ § Ức chế vượt giới hạn • vd: tăng cường độ hoặc thời gian kích thích • Tạo đk cho tế bào TK nghỉ ngơi và phục hồi chức năngCác quá trình ức chế tronghoạt động tk cấp caoü Ức chế có điều kiện § Ức chế dập tắt: khi không củng cố tín hiệu có đk bằng kích thích không đk. • Vd: mở ánh sáng nhưng không cho chó ăn § Ức chế phân biệt: • kích thích có đk (được củng cố) xen kẽ với tín hiệu gần giống nó (ko được củng cố) • Vd: đèn 40W - 60W § Ức chế trì hoãn: • Tăng thời gian giữa kích thích có đk và không đk • Giúp cơ thể phản xạ đúng thời điểmGiấc ngủ - Các dạng ngủ § Ngủ chu kỳ ngày - đêm: • Trẻ sơ sinh: 21h • 6 tháng - 1 tuổi: 14h • 4 tuổi: 12h • 10 tuổi: 10h • Người trưởng thành: 7-8h • Người cao tuổi: 4-5h § Ngủ do gây mê § Ngủ bệnh lý § Ngủ thôi miênCác biểu hiện khi ngủü Biến đổi chức năng vận động và thực vật: § Giảm chức năng hệ thần kinh § Giảm trương lực cơ  ngủ gục ! § Giảm phản xạ thực vật: hô hấp, tim mạch, thân nhiệt, nước tiểu… Các biểu hiện khi ngủA: nằm yên tĩnh, nhắmmắt - sóng alphaB: thiu thiu ngủ - đủ cácsóngC: ngủ chưa say -thoi ngủ > sóng chậmD: ngủ say -sóng chậm > thoi ngủE: ngủ rất say -sóng chậm deltaP (paradoxical): pha ngủnghịch thường hay phangủ nhanh, REMS - ngủChu kì ngủü Pha ngủ chậm: 1h - 1h30’ü Pha ngủ nhanh: 15 - 25’ 1 chu kì ngủ: 1h30’ - 2h Một đêm: 4 - 5 chu kì ngủü Càng về sáng: pha ngủ nhanh càng kéo dàiü Chiêm bao: pha ngủ nhanh § Sự hưng phấn tạm thời của các cấu trúc khác nhau trong não bộ § “sự kết hợp chưa hề xảy ra giữa các hiện tượng xảy ra”QUY LUẬT HOẠT ĐỘNG TK CAO CẤPü Quy luật tương quan giữa cường độ kích thích và cường độ đáp ứng § Kích thích mạnh  đáp ứng mạnh § Kích thích dưới ngưỡng  không đáp ứng § Kích thích quá cao  không đáp ứng (ức chế vượt giới hạn)ü Quy luật khuếch tán của quá trình hưng phấn và ức chế: lan tỏa trên vỏ não, càng xa càng yếuQUY LUẬT HOẠT ĐỘNG TK CAO CẤPü Quy luật tập trung của hưng phấn và ức chế § Sau khi khuếch tán  tập trung tại điểm xuất phátü Quy luật cảm ứng: § Trong không gian (cảm ứng đồng thời): 1 điểm hưng phấn  ức chế các điểm xung quanh và ngược lại § Trong thời gian (cảm ứng tiếp diễn): thời gian này hưng phấn  sau đó là ức chếQUY LUẬT HOẠT ĐỘNG TK CAO CẤPü Quy luật phân tích và tổng hợp của vỏ não: § Cơ quan phân tích: giác quan, dây thần kinh cảm giác, vùng giác quan của vỏ não  kết luận và tổng hợp  đáp ứngü Quy luật hoạt động theo lối định hình cơ động (thói quen) § Hoạt động định hình: khó hình thành - bền vững § Thay đổi trình tự tác động các tín hiệu  hệ thống định hình mới § Khó thay đổi ở người có tuổi