Bài giảng Sổ rau thường - BS Đặng Thị Việt Hằng

Bài giảng Sổ rau thường được biên soạn với mục tiêu giúp các bạn học có thể trình bày được các hiện tượng lâm sàng thời kỳ sổ rau; mô tả các bước trong xử trí tích cực giai đoạn III. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sổ rau thường - BS Đặng Thị Việt Hằng BS ĐẶNG THỊ VIỆT HẰNGSỔ BM PHỤ SẢN- ĐH Y TBRAUTHƯỜNG Mục tiêu học tập1. Trình bày được các hiện tượng lâm sàng thờikỳ sổ rau.2. Mô tả các bước trong xử trí tích cực giaiđoạn III ĐẠI CƯƠNG Sổ rau là giai đoạn III của cuộc chuyển dạ Kéo dài trung bình 30 phút. Sự bong rau xảy ra ở lớp nông (lớp đặc) củamàng rụng. ĐẠI CƯƠNG Nhắc lại giải phẫu sinh lý của bánh rau và cơ tử cung. Cấu tạo của bánh rau. Bánh rau gồm các tế bào sản bào, tổ chức liên kết, các mạch máu và máu, không có tổ chức cơ, sợi chun nên bánh rau không có tính chất đàn hồi. Cấu tạo của cơ tử cung. Thân tử cung có ba lớp cơ, nhất là lớp cơ đan, làm cho tử cung không những đàn hồi mà lại co bóp rất tốt. Eo tử cung chỉ gồm hai lớp cơ (Không có lớp cơ đan)Sự bong rau Xảy ra qua 3 thì: - Thì bong: sau khi sổ thai, tử cung co lại nhưng vì bánh rau có tính chất đàn hồi kém nên co rúm lại, dày lên, lớp rau chờm ra ngoài vùng rau bám. Các gai rau bị kéo căng, mạch máu lớp xốp đứt gây chảy máu. Trọng lượng cục máu sau rau làm cho rau bong tiếp. Có 2 kiểu bong rau: Baudelocque và Duncan. - Thì sổ rau - Thì cầm máu: cơ chế đông máu bình thường + khối cầu an toàn.ĐẠI CƯƠNGCÁC HIỆN TƯỢNG LÂM SÀNG THỜI KỲ SỔ RAU Các dấu hiệu bong rau  Dây rốn xuống thấp.  Máu chảy ra qua âm đạo báo hiệu rau bong khỏi thành tử cung.  Sự thay đổi đáy tử cung từ dạng đĩa sang khối cầu.Các kiểu bong rauBong rau kiểu Baudelocque Rau được bong từ trung tâm ra bìa của bánh rau. Toàn bộ máu cục tụ lại sau rau nên khi rau ra ngoài ta thấy nội sản mạc ra trước. Kiểu bong này ít gây sót rau và sót màng Loại bong rau này chiếm tỉ lệ 75%.Baudelocque DuncanBong rau kiểu Duncan:Rau được bong từ rìa của bánh rau và các màng xung quanh vào giữa Làm cho một phần huyết tụ sau rau, một phần chảy ra ngoài âm đạo nhiều. Khi rau ra ngoài ta thấy màng rụng ra trước. Kiểu bong này chiếm tỉ lệ 25% và thường gây chảy máu, sót rau và màng.DuncanCác cách động: Cả 3 thì bong-xuống-sổ Sổ rau tự sổ rau không có sự can thiệp của người đỡ đẻ.Kiểu này không tốt vì dễ sót rau sót màng Sổ rau tự nhiên: Thì bong và xuống xảy ra tự nhiên, thì sổ có can thiệp (NVYT lấy rau và màng rau ra hạn chế sót rau sót màng) Sổ rau nhân tạo: Cả 3 thì không tự xảy ra được mà phải can thiệp ( Bóc rau nhân tạo )LÂM kì: 3 thời SÀNG1. Thời kì nghỉ ngơi sinh lí:- Sau sổ thai tử cung co bóp và co rút lạinhưng sản phụ không thấy đau. Lúc này rauchuẩn bị bong hoặc đang bong nhưng vẫnnằm trong buồng tử cung.- Tử cung co chắc. Chiều cao tử cung trên vệ15cm, ngang đáy tử cung 12cm, cuống rausau khi chảy máu sẽ cầm lại- Thời kì này kéo dài khoảng 10-20 phút 2. Thời kì rau bong và rau xuốngTử cung bắt đầu co bóp trở lại, sản phụ cảm thấy đaugần như lúc đẻ, làm rau và màng rau bong ra.Đáy tử cung cao dần lên trên rốn, tới 18-22cm nhưngbề ngang tử cung dần co hẹp lại còn 9cm.Đáy tử cung thường lệch phải, mật độ rắn hơn thời kìnghỉ ngơi sinh lí. Dây rau tụt dài ra ngoài âm hộ.Cơn co tử cung và cục máu tụ sau rau làm rau bonghoàn toàn và cơn co tử cung đẩy rau và màng rauxuống đoạn dưới.Thời kì này kéo dài khoảng 5 đến 10 phút. Rauxuống đến âm đạo và sản phụ có cảm giác mót rặn.3. Thời kì rau sổ Rauxuống đến đoạn dưới tử cung, đoạn dưới phồng lên đẩy đáy tử cung lên cao Rau xuống đến âm đạo thì màng rau ở đoạn dưới sẽ bong nốt và kích thích trực tràng gây cảm giác mót rặn. Nếu sản phụ rặn hoặc ngồi dậy sẽ gây sổ rau tự động Tử cung lúc này rỗng sẽ co thật chặt lớp cơ đan bóp nghẹt các mạch máu tạo cầu an toàn để thực hiện tắc mạch sinh lí. Lúc này tử cung cao trên vệ 13cm, bề ngang tử cung khoảng 10cm. Sau khi tạo thành cầu an toàn cơn co tử cung hết tác dụng, sản phụ không thấy đau nữaXỬ TRÍ TRONG THỜI KỲ SỔ RAU Theo dõi - Toàn trạng mẹ : mạch, huyết áp, ra máu âm đạo. - Dấu hiệu tại chỗ: vị trí cuống rau, chảy máu âm đạo. - Di chuyển của đáy tử cung, mật độ của tử cung.Nghiệm pháp bong rauCách 1: Đặt cạnh bàn tay trên xươngmu, đẩy tử cung lên trên, nếu dây rốndi chuyển lên theo là rau chưa bong,nếu không di chuyển là rau đã bong.Cách 2: Theo dõi vị trí di chuyểncủa dây rốn qua kẹp rốn. Nếu kẹp rốnxuống thấp hơn vị trí ban đầu thì rauđã bong. Xử trí tích cực giai đoạn IIIMục đích: Ngăn ngừa chảy máu sau đẻ.Các bước: Tiêm bắp oxytocin 10 đơn vị ngay sau khi sổ thai. Kéo dây rốn có kiểm soát: kẹp dây rốn và giữ kẹp bằng 1 tay, tay kia đặt trên bụng sản phụ vị trí ngay trên khớp mu và ấn ngược tử cung lên trên. Đợi khi có một cơn co tử cung mạnh, yêu cầu sản phụ rặn và nhẹ nhàng kéo dây rốn để làm sổ rau, tiếp tục ép một tay lên tử cung hướng lên trên. Nếu rau không xuống ...