Bài giảng Sử ký

Bài giảng Sử ký nêu lên tư tưởng viết sử của Tư Mã Thiên; tinh thần ghi chép sự thực, tinh thần phê phán, lý tưởng đạo đức xã hội của Sử ký Tư Mã Thiên; nghệ thuật “Sử Ký” Tư Mã Thiên (tính trữ tình, nghệ thuật kể chuyện, hình tượng nhân vật phong phú, phong cách nghệ thuật ngôn ngữ).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sử kýSử ký• “Sửký”làbộthôngsửđầutiênlấy nhânvậtlịchsửlàmtrungtâm.• 12bảnkỷ,10biểu,8sách,30thếgia, 70liệttruyện , tổngcộng130thiên.• GhichépsựviệctừđờiHoàngĐếđến VũĐếthờiTâyHán,trảidàisuốt3000 nămlịchsử.• Sáchcóhơn526.000chữ ?• Bảnkỷ , ghichépcôngtíchcủavuachúacácđời, xếpviệclàmtheonămtháng.• Thếgia , làtruyệnkývềnhữngnhânvậtkiệt xuất,hoặcnhữngbềtôicócôngcủacácnước trướcđờiTầnvàtrongđờiHán.• Liệttruyện , làtruyệnkýcủanhữngnhânvậtở nhiềutầnglớpkhácnhau,nhưngđềucóảnh hưởngnhấtđịnhtronglịchsử.• Biểu , làđạikýsựcủamỗithờikỳlịchsử,cũng làsựbổsungvàkếtnốichomạchvăncủasách.• Sách , làsửchuyênbiệtvềvănhóa,kinhtế,thủy lợi,lịchpháp,thiênvănv.v…• Sửgiachituyệtxướng—Giátrịtưtưởngcủa“Sửký”1.TưtưởngviếtsửcủaTMT• ?????, ?????, ??????“ Baoquátnhângiantrời đất,thôngsuốtdiễnbiếncổkim,trởthànhtuyên ngôncủamộtnhà” – Baoquátnhângiantrờiđất : – Tứcnghiêncứuvềquanhệgiữaxãhộiloài ngườivớitựnhiên(thiênđạo).TưMãThiên thuậtlạilịchsửmộtcáchkháchquan,nhưng đôilúcvẫnkhôngtránhkhỏitưtưởng“mệnh trời”baotrùmcủathờicổđại.• Thôngsuốtdiễnbiếncổkim:• Thôngquatiếntrìnhlịchsửbangànnămcủadân tộc để tìm ra nguyên nhân của những đổi thay trong lịch sử. Tư Mã Thiên định ra cho mình phương pháp nghiên cứu “ ????, ????” (khảo sát từđầuđếncuối,nhìnlúcthịnh,thấykhisuy) ?“?? ??, ????????” (phương pháp nghiên cứu theo nguyên lý thành bại hưng hoại của sự vật hiện tượng) , từquanhệnhânquảtronglịchsửđitìm hiểuvềtínhquyluật.• Thành tuyên ngôn của một nhà :• TưMãThiênviết“Sửký”,kýtháclý tưởng sâu xa, thể hiện quan điểm và kiếngiảiđộcđáovềlịchsử,bộclộrõ néttưtưởngvềchínhtrịvàxãhộicủa bảnthânông.2.Tinhthầnghichépsựthực• “Hánthư–TưMãThiêntruyện”viết rằngcáchọcgiả“đềukhenTưMãThiên cótàiSửhọc,phụccáchthuậtsựcủaông, biệnluậnmàkhônghoamỹ,thựcchấtmà khôngquêkệch,văngiàuýtứ,việcđúng bảnchất,khôngsáorỗng,khôngácý,nên gọicáchviếtấylà‘thựclục’(ghichépsự thực.)” 3.Tinhthầnphêphán• Nhìnmộtcáchtổngthể,“Sửký”không phảimộtbộsáchcacôngtụngđứcgiai cấpthốngtrị,màlàmộtbộsửmangtính phêpháncao.Đặcbiệt,đốivớilịchsử triềuHán,TưMãThiênluônnhìnvàphản ánhbằngđôimắtkháchquanvàsắcsảo. 4.Lýtưởngđạođứcxãhội• Cácnhânvậtlịchsửbấtkểtầnglớp,thân phận…,chỉcầncóbiểuhiệnvềđạođức, tiếttháo,đềuđượctácgiảkhẳngđịnh,đề cao.Nghệthuật “SửKý”TưMãThiên1.Tínhtrữtình• TưMãThiênphátphẫnviếtsách , nêndù “Sửký”cókháchquanđếnđâu,vẫnmang đầynhữngsắctháitìnhcảmkhácnhau củatácgiả.Cóthểnhậnthấysựyêu,ghét rõràngtrongtácphẩm.• Tínhtrữtìnhcủa“SửKý” biểuhiệnqua3mặt :• Mộtlà,trongkhiviếtbiểulộ những tình cảm sâu sắc. “Sử ký” xây dựng thành công những hình tượng nhân vật mangtínhbikịch,thểhiệnsự đồng cảm của tác giả, như “Khuất Nguyên liệt truyện”, “Hạng Vũ bản kỷ”, “Thích khách liệt truyện”, “Lý TướngQuânliệttruyện”…• Thứhai,thôngquanhữnglờinghịluận để thểhiệntâmtưtìnhcảmcủachínhtácgiả.• Như trong “Bá Di liệt truyện”, toàn văn hơn700chữ,viếtvềcuộcđờinhânvậtvỏn vẹn trong 200 chữ, còn lại là lời nghị luận củatácgiả.• Thứ ba, vận dụng một cách sáng tạo lời bìnhcủaTháiSửCông,trựctiếpđánhgiá nhân vật, sự kiện lịch sử, bên trong ẩn chứatínhtrữtình. 2.Nghệthuậtkểchuyện• 2. 1,Tínhchấttruyềnkỳvà tínhkịch• Đểtáihiệnnhânvậtvàhoàncảnhlịch sử,“Sửký”đãsửdụngnhiềucâuchuyện sinhđộngnốivớinhauthànhtừngmạch truyệnlớn.• TưMãThiênrấtcónăng khiếutáihiệncảnhtượngtrong lịchsử,vớinhữnghìnhtượngnhân vậtsốngđộngnhưthật.• Vd:“Hồngmônyến”trong“HạngVũbản kỷ” 2.2,Nghệthuật“hỗkiến”• Nhânvậtvàsựkiệncóthểđược thấytrongrấtnhiềuchỗkhácnhau chứkhôngchỉgóigọntrong“bản truyện”,nhờvậymàgiảmđigánh nặngcủatừngphần,đồngthờilại tăngtínhliênkếtcủatổngthể.• 2.3,Nghệthuậttáihiệnnhững trậnđánhhàohùng• Bútpháphùngtráng,ývịsâuxa.• ...