Bài giảng Tác dụng phụ của thuốc lên hệ tạo máu

Bài giảng Tác dụng phụ của thuốc lên hệ tạo máu trình bày nguyên nhân, cách nhận biết tác dụng phụ của thuốc, tác dụng phụ lên hệ tạo máu, rối loạn đông máu, thuốc gây giảm tiểu cầu, cơ chế làm giảm bạch cầu hạt,... Đây là tài liệu tham khảo bổ ích dành cho sinh viên ngành Y.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tác dụng phụ của thuốc lên hệ tạo máuTAÙC DUÏNG PHUÏ CUÛA THUOÁC LEÂN HEÄ TAÏO MAÙU BS SUZANNE MCB THANH THANH ÑAÏI CÖÔNG• -Taùc duïng phuï cuûa thuoác laø vaán ñeà thöôøng gaëp treân laâm saøng vaø laø nguyeân nhaân laøm bn phaûi nhaäp vieän.• -Taùc duïng phuï cuûa thuoác leân heä huyeát hoïc laø 0,7-1/100.000 daân.• -TD phuï leân heä huyeát hoïc chieám 5 % trong taát caû caùc TD phuï, nhöng tyû leä töû vong khi bò TDP laø 40%. NGUYEÂN NHAÂN Sai laàm trong chæ ñònh ñieàu trò ,thöôøng xaûy ra ôûngöôøi giaø Taùc duïng ñoàng thôøi cuûa 2 thuoác:aspirin vaø heparin Taùc duïng phuï quaù möùc cuûa thuoác :thuoác haï aùp Phaûn öùng ñoäc teá baøo:hoaïi tö ûgan do duøngacetaminophen Do cô cheá mieãn dòch: Quinidine gaây giaõm tieåu caàu Bn khieám khuyeát trong cô theå Thieáu men G6PD Phaûn öùng ñaëc öùng Chloramphenicol gaây suy tuyû Caùch nhaän bieát taùc duïng phuï cuûa thuoác1. Tieàn söû coù duøng thuoác2. Thuoác töï mua , thuoác gia truyeàn ,thuoác nam ,baéc3. Tieàn caên dò öùng vôùi thuoác4. Khi giaûm hoaëc ngöng thuoác thì taùc duïng phuï giaõm theo5. Giaûm HC , BC, TC6. Caùc baát thöôøng veà sinh hoïc:Thieáu G6PD Components of Whole Blood Plasma (55% of whole blood) Buffy coat: leukocyctes and platelets (Sô ñoà teá baøo maùuCác tế baøo maùuHoàng caàu vaø baïch caàuTác dụng phụ lên hệ tạo máu 1.Thieáu maùu ñaïi nguyeân baøo• Pheát maùu ngoaïi bieân thaáy hoàng caàu to (MCV taêng )• Laâm saøng: löôõi ñoû , maát gai , vieâm löôõi , ñau , khoù aên .• Nguyeân nhaân do roái loaïn toång hôïp DNA• Thuoác :ngöøa thai daïng uoáng. 2.Taùn huyeát• Laø hieän töôïng vôõ hoàng caàu, laøm ñôøi soáng hoàng caàu ngaén laïi.• Goàm 2 loaïi : - Taùn huyeát noäi maïch : HC vôõ ngay trong loøng maïch maùu - Taùn huyeát noäi moâ: H C bò vôõ ôû gan ,laùch .Taùn huyeát Cô cheá gaây taùn huyeát• Cô cheá Hapten maïnh :Cephalosporin, PNC, tetracycline.• Cô cheá Hapten yeáu: Acetaminophen, chlopromazine,chlorpropamide, INH, Rifampin, quinine.• Phaûn öùng mieãn dòch : do thuoác kích thích saûn xuaát khaùng theå khaùng hoàng caàu. Gaây taùn huyeát noäi moâ: Methyldopa, levodopa Taùn huyeát noäi maïch• HC vôõ trong loøng maïch maùu• Bn seõ bò töû vong do thieáu oxy moâ, suy thaän caáp do xaùc HC , Hb laéng ñoïng ôû oáng thaän• Laâm saøng :BN böùt röùt , vaät vaõ , ñau thaét löng,choùng maët, tieåu ñen nhö xaù xò.• CLS:huyeát töông coù maøu naâu ñoû do Hb töï do• Haptoglobin giaûm, coù Hb nieäu. Taùn huyeát noäi moâ• Vôõ HC taïi gan vaø laùch• Laâm saøng : Vaøng da treân neàn xanh xao thieáu maùu laùch to coù theå coù gan to• CLS :HC giaûm HC maïng taêng cao bilirubin giaùn tieáp taêng• Thuoác gaây taùn huyeát• Cephalosporin• Insulin• Isoniazide, Rifampicine• Melphalan• Methyldopa• PNC• Quinidine• BN thieáu G6PD maø uoáng taùc nhaân Oxy hoaù THUOÁC GAÂY TAÙN HUYEÁT ÔÛ BN THIEÁU G6PD• Acetanilid• Dapson• Methylen bleu• Acide nalidixide• Nitrofurantoin• Primaquin• Sulfamethoxazone Giaûm baïch caàu haït(neutrophile)• Khi soá löôïng BC haït BC di chuyển về mô tổn thương Cô cheá giaûm BC haït1. Mieãn dòch: Sulfamide, khaùng giaùp, Phenylbutazone2. Taùc duïng ñoäc leân tuyû xöông: gaây suy tuyû carbamazepine, thuoác hoaù trò ung thö, chloramphenicol3.Ñaëc dò :captopril