Bài giảng Tài chính công: Chương 1 - ThS. Nguyễn Thị Kim Dung

Bài giảng Tài chính công: Chương 1 Tổng quan về tài chính công, cung cấp cho người học những kiến thức như: Những vấn đề chung về Tài chính công; Vai trò của Chính phủ và Tài chính công. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tài chính công: Chương 1 - ThS. Nguyễn Thị Kim Dung TÀI CHÍNH CÔNG GV: ThS Nguyễn Thị Kim Dung Email: kimdung.fbf@gmail.com/dungntk@neu.edu.vn Tài liệu môn học và sách tham khảo Page  2 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong Chương I. TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH CÔNG I. Những vấn đề chung về Tài chính công 1. Tài chính công là gì? 2. Phương pháp nghiên cứu 3. Những khó khăn khi phân tích chính sách Tài chính công 4. Nguyên nhân thất bại chính sách tài chính công II.Vai trò của Chính phủ và Tài chính công 1. Chính phủ với việc khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn lực công cộng 2. Ngoại ứng và tác động của Chính phủ 3. Chính phủ với việc cung cấp hàng hóa công cộng 4. Độc quyền và tác động của Chính phủ 5. Bất bình đẳng và tác động của Chính phủ 6. Thông tin không cân xứng và tác động của Chính phủ Page  3 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong Những vấn đề chung về Tài chính công Tài chính công là gì? • Khu vực công + Cơ quan hành chính Nhà nước + Đơn vị sự nghiệp (có thu, không thu) + Doanh nghiệp Nhà nước + Tổ chức thể chế khác • Tài chính: là sự vận động độc lập tương đối của tiền tệ với chức năng phương tiện thanh toán và phương tiện tích lũy trong lĩnh vực phân phối, nhằm tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ (Giáo trình LTTCTT, nxb ĐHKTQD) Page  4 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong Tài chính công là gì? (tiếp)  Tài chính công: • các hoạt động thu chi bằng tiền của nhà nước, phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị trong quá trình hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ của nhà nước nhằm phục vụ việc thực hiện các chức năng vốn có (không nhằm mục đích sinh lời) của nhà nước đối với xã hội (Quản lý Tài chính công, PGS.TS Trần Đình Ty) • lĩnh vực kinh tế học phân tích thuế của chính phủ và chính sách chi tiêu (Public Finance, Harvey. Rosen) Page  5 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong 2. Phương pháp nghiên cứu • Phương pháp phân tích chuẩn tắc Phân tích chuẩn tắc là phương pháp phân tích dựa trên những nhận định chủ quan cơ bản về điều gì đáng có hoặc cần phải làm để đạt được kết quả mong muốn. • Phương pháp phân tích thực chứng Phân tích thực chứng là một phương pháp phân tích khoa học nhằm tìm ra mối quan hệ nhân quả giữa các biến số kinh tế. Page  6 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong 3.Những khó khăn khi phân tích chính sách tài chính công • Không thấy hết tác động chính sách Tài chính công • Bất đồng quan điểm giá trị 3 mô hình lựa chọn công cộng: + Mô hình nhất trí tuyệt đối + Mô hình đa số quá bán + Mô hình đa số tuyệt đối • Khác biệt mô hình kinh tế và hành vi kinh tế Page  7 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong 4. Nguyên nhất thất bại chính sách Tài chính công Một số nguyên nhân cơ bản dẫn đến thất bại của các chính sách tài chính công: - Thiếu thông tin - Bộ máy quan liêu - Không kiểm soát được phản ứng của cá nhân - Do yếu tố chính trị gây ra Page  8 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong Vai trò của Chính phủ và Tài chính công 1.Chính phủ với việc khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn lực công cộng - Hiệu quả Pareto: Một sự phân bổ nguồn lực được gọi là đạt hiệu quả Pareto nếu như không có cách nào phân bổ lại các nguồn lực để làm cho ít nhất một người được lợi hơn mà không làm thiệt hại đến bất kỳ ai khác. Page  9 Bai1. Tong quan ve Tai chinh cong Điều kiện biên đạt hiệu quả Pareto • MSB = MSC MSB: Lợi ích xã hội biên MSC: Chi phí xã hội biên • MPB = MPC MPB: Lợi ích cá nhân biên MPC: Chi phí cá nhân biên Page  10 2. Ngoại ứng và tác động của Chính phủ Khái niệm Khi hành động của một đối tượng (có thể là cá nhân hoặc doanh nghiệp) có ảnh hưởng trực tiếp đến phúc lợi của một đối tượng khác, nhưng những ảnh hưởng đó lại không được phản ánh trong giá cả thị trường thì ảnh hưởng đó được gọi là ngoại ứng Page  11 Phân loại  Ngoại ứng tích cực: Là những lợi ích mang lại cho bên thứ ba (không phải người mua và người bán), và lợi ích đó cũng không được phản ánh vào giá bán  Ngoại ứng tiêu cực: Là những chi phí áp đặt lên một đối tượng thứ ba (ngoài người mua và người bán trên thị trường), nhưng chi phí đó lại không được phản ánh trong giá cả thị trường Page  12 Đặc điểm  Ngoại ứng có thể do cả hoạt động sản xuất và hành vi tiêu dùng gây ra  Trong ngoại ứng việc ai gây ra tác hại (hay lợi ích) cho ai nhiều khi chỉ mang tính tương đối  Sự phân biệt giữa tính chất tích cực và tiêu cực của ngoại ứng chỉ là tương đối  Tất cả các ngoại ứng đều phi hiệu quả nếu xét dưới quan điểm xã hội Page  13 Ngoại ứng tiêu cực MSC = MPC+MEC $ MPC h d g c MEC b f MB a e 0 Q* Q1 Q SL hiệu quả xã hội SL thị trường Page  14 Ngoại ứng tích cực $ MC MSB = MPB + MEB MPB MEB R1 R* Research Page  15 Chính phủ can thiệp với ngoại ứng tiêu cực  Đánh thuế (Pigou): Thuế Pigou là loại thuế đánh vào mỗi đơn vị sản phẩm đầu ra của hãng gây ô nhiễm, sao cho nó đúng bằng chi phí ngoại ứng biên ...