Bài giảng Tài chính hành vi - Chủ đề 3: Lý thuyết triển vọng mẫu hình và tính toán bất hợp lý

Bài giảng Tài chính hành vi - Chủ đề 3: Lý thuyết triển vọng mẫu hình và tính toán bất hợp lý cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Lý thuyết triển vọng; Mẫu hình và tính toán bất hợp lý. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tài chính hành vi - Chủ đề 3: Lý thuyết triển vọng mẫu hình và tính toán bất hợp lý CHỦ ĐỀ 3 LÝ THUYẾT TRIỂN VỌNG MẪU HÌNH VÀ TÍNH TOÁN BẤT HỢP LÝ 1 CHỦ ĐỀ 3: LÝ THUYẾT TRIỂN VỌNG, MẪU HÌNH VÀ TÍNH TOÁN BẤT HỢP LÝ 3.1. Lý thuyết triển vọng • • 3.2. Mẫu hình và tính toán bất hợp lý Để học chủ đề 3, sinh viên cần ôn lại Chủ đề 1, 2 và đọc trước Chương 3, [1] Tài chính hành vi 2 3.1. Lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) - Là 2 nhà tâm lý học, công bố Lý thuyết triển vọng vào 1979 dựa trên sự kết hợp của tâm lý tránh rủi ro và tránh lỗ. - Đến năm 2002, Lý thuyết triển vọng mới Daniel Amos Tversky được công nhận, ghi Kahneman 1937 - 1996 1934 nhận đóng góp của 2 ông qua giải Nobel. 3 Tâm lý tránh rủi ro Cách 1: Tung đồng xu - Nếu đồng xu mặt sấp: Bạn nhận được 100 triệu đồng. - Nếu đồng xu mặt ngửa: Bạn nhận được 0 đồng Cách 2: Bạn không cần làm Bạn chọn cách 1 hay cách 2? gì cả Vì sao? - Bạn nhận được đúng 50 triệu đồng từ ban tổ chức trò chơi 4 Tâm lý tránh lỗ Giả sử bạn tham gia một vụ cá cược và bị thua. Người thắng cược, cho bạn 2 lựa chọn để trả tiền Cách 1: Bạn không cần làm gì cả - Bạn trả ngay 100 triệu đồng Bạn chọn cách 1 hay cách 2? Cách 2: Tung đồng xu Vì sao? - Nếu đồng xu mặt sấp: Bạn không phải trả đồng nào - Nếu đồng xu mặt ngửa: Bạn phải trả 200 triệu đồng 5 Tâm lý tránh lỗ • Thực nghiệm cho thấy, việc lỗ 100 triệu gây ra sự đau đớn lớn hơn, kể cả niềm vui khi lãi 100 triệu sau đó cũng không bù lại được. • Người ta thấy rằng, trên góc nhìn của tâm lý con người, với cùng một số lượng (ví dụ 100 triệu) nỗi đau do bị lỗ, mất mát là lớn hơn niềm vui sinh ra do có lãi. Thường bạn phải lãi nhiều hơn (100 triệu) để bù vào mất mát (ví dụ bạn phải lãi 300 triệu mới bù được nỗi đau do mất 100 triệu sinh ra). 6 Tâm lý tránh lỗ • Tâm lý tránh lỗ giải thích được khá nhiều hiện tượng tâm lý của con người. • Ví dụ: Hiệu ứng con bạc khát nước, khi người ta thua lỗ khá nhiều thường có tâm lý chấp nhận rủi ro cao hơn: đặt nhiều tiền hơn, vay nợ nhiều hơn ... để kỳ vọng gỡ được. Ở góc nhìn của người ngoài cuộc và tỉnh táo không ai làm như vậy cả. 7 3.1. Lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) Joy Học thuyết triển vọng (Prospect Theory) do Daniel Kahneman và Amos Tversky công bố năm 1979 dựa trên sự kết hợp của tâm lý tránh rủi ro và tránh lỗ. Loss Gai Hàm triển vọng cho thấy sự n phân cực trong tâm lý con người giữa việc nhìn nhận lãi và lỗ: Lãi $0.05 mang lại cảm giác phần thưởng(vui sướng) thấp hơn nhiều so với lỗ $0.05 mang lại Pain (đau khổ) 8 3.1. Lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) - Lý thuyết triển vọng cho chúng ta cái nhìn sâu hơn vào tâm lý con người khi đối diện với lãi và lỗ, đặc biệt trong đầu tư chứng khoán, khi bạn phải ra quyết định mua hay bán chứng khoán hàng ngày. - Lý thuyết triển vọng cũng giải thích được tâm lý “bán lãi, giữ lỗ” của đa số các nhà đầu tư chứng khoán: + khi giá chứng khoán tăng, họ bán ngay để hiện thực hóa lợi nhuận. + khi giá chứng khoán giảm, họ lại chần chừ không bán vì việc hiện thực hóa khoản lỗ sẽ khiến tâm lý nhà đầu tư khó chịu, cảm giác bị mất mát rất lớn, và họ vẫn kỳ vọng giá sẽ tăng trở lại => trở thành cổ đông (đầu tư dài hạn) bất đắt dĩ 9 3.1. Lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) - Lý thuyết triển vọng còn đi xa hơn khi lượng hóa được các khoản chịu đựng lãi lỗ của con người và xây dựng cả các công thức tính toán dựa trên ngưỡng tâm lý 10 3.1. Lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) - Lý thuyết chuẩn tắc (normative theory): con người nên hành động theo một cách nào đó. - Lý thuyết thực nghiệm (positive theory ): những gì mà con người thực sự làm và xây dựng các mô hình dựa trên cơ sở những quan sát này. - Lý thuyết hữu dụng kỳ vọng (Expected utility theory ): là một lý thuyết chuẩn tắc đề cập đến các hành vi kinh tế dựa trên một phương pháp nghiêm ngặt. - Lý thuyết triển vọng: là thực nghiệm (hay mô tả) vì nó được xây dựng dựa trên việc con người thật sự hành động như thế nào 11 3.1. Lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) • 1/ Những khía cạnh cơ bản của các hành vi được quan sát • 2/ Hàm giá trị • 3/ Những tấm vé số và bảo hiểm • 4/ Hàm trọng số • 5/ Khác biệt giữa lý thuyết hữu dụng kỳ vọng và lý thuyết triển vọng • 6/ Các vấn đề khác 12 1/ ...