Bài giảng Tâm lý học: Chương 5 - TS. Trần Thanh Toàn

Mục tiêu trình bày trong chương 5 Tình cảm nhân cách trình bày về qui luật và đời sống tình cảm, nội dung phản phạm vi phản ánh ánh phương phản ánh thức, phân biệt xúc cảm và tình cảm xúc cảm tình cảm, những đặc điểm đặc trưng của tình cảm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tâm lý học: Chương 5 - TS. Trần Thanh ToànCHƯƠNG 5TÌNH CẢM NHÂN CÁCHI. Qui luật và đời sống tình cảm1. Khái niệm tình cảmTình cảm là những thái độ thể hiện sự rung cảm củacon người đối với những sự vật, hiện tượng có liênquan tới nhu cầu và động cơ của họ.•Tình cảm là thuộc tính tâm lí, là những thái độ thểhiện sự rung cảm của con người đối với những ưự vậthiện tượng có liên quan đến nhu cầu và động cơ củahọ.•Tình cảm phản ánh hiện thực khách quan cơ bản nhấtcủa con người, tình cảm mang tính chủ thể sâu sắc.Tình cảm là hình thức phản ánh tâm lý mới- phản ánh cảm xúc (rung cảm). Phản ánh cảm xúc có những đặc điểm sau:NỘI DUNG PHẢN PHẠM VI PHẢN ÁNH PHƯƠNG THỨCÁNH PHẢN ÁNH Phản ánh mối  Mang tính lựa chọn, chỉ có Thể hiện thái độquan hệ giữa các những sự vật có liên quan đến của con người bằngsự vật, hiện tượng sự thoả mãn hay không thoả cách rung cảm.với nhu cầu, động mãn nhu cầu hoặc động cơ củacơ của con người. cá nhân mới gây nên tình cảmcó tính lựa chọn cao hơn so với nhận thức.VD: Tình yêu thể VD: Trong mối quan hệ tình VD: Khi người tahiện mối quan hệ yêu giữa 2 người nếu có người yêu nhau, khigiữa nam và nữ, thứ ba xen vào thì người này người con trai tỏcó nhu cầu có thể không thuộc phạm vi phản ánh tình, người con gáilà lập gia đình, tính cảm của họ nếu 1 trong 2 thể hiện sự e thẹngiải toả tâm lý… người không yêu người kia. tức là có ý đồng ý. Phân biệt xúc cảm và tình cảm XÚC CẢM TÌNH CẢMCó cả ở người và động vật Chỉ có ở con ngườiCó trước Có sauLà quá trình tâm lý Là thuộc tính tâm lýCó tính nhất thời, biến đổi Có tính ổn định lâu dài2. Những đặc điểm đặc trưng của tình cảm Tính xã hội 2 Tính nhận thức Tính khái quát 1 3 Đặc điểm đặc trưng của tình cảm Tính hai mặt Tính chân thực 5 4Tính nhận thức: Tình cảm nảy sinh trên cơ sở những xúc cảm củacon người trong quá trình nhận thức. Yếu tố nhậnthức, rung động và phản ứng cảm xúc là 3 yếu tố nảysinh tình cảm, tạo nên tình cảm. Tính xã hội: Do tình cảm chỉ có ở con người nên nó mang tínhXH, thực hiện chức năng XH, hình thành trong môitrường XH chứ không phải là những phản ứng sinh líđơn thuần.Tính khái quát:Tình cảm có được là do tổng hợp hoá, động hìnhhoá, khái quát hoá những xúc cảm của đồng loại. Tính chân thực: Thể hiện ở chỗ, tình cảm phản ánh chính xác nộitâm thực, thái độ thực của con người mà rất khó có thểche dấu được bằng những động tác giả hay nguỵ trang(vờ như không buồn nhưng thực ra rất buồn ). Tính đối cực (hai mặt):Gắn liền với sự thoả mãn nhu cầu của con người.Trong một hoàn cảnh nhất định, một số nhu cầu đượcthoả mãn, còn một số nhu cầu bị kìm hãm hay khôngđược thoả mãn, tương ứng với điều đó tình cảm conngười mang tính đối cực: yêu – ghét; buồn – vui …II. Mức độ của đời sống tình cảm (xét từ thấp đến cao)Màu sắc xúc cảm của cảm giác 4 1 Tình cảm- thuộc 3 tính tâm lý ổn định, bền vững, nói lên thái độ cá nhân 2 Xúc động- tâm trạng Xúc cảm- những rung cảm xảy ra nhanh, mạnh, rõ rệt Tình cảm có nhiều mức độ khác nhau, từ thấp đếncao, từ đơn giản đến phức tạp, từ nhất thời đến ổnđịnh, từ cụ thể đến khái quát.Các mức độ đó là:Màu sắc xúc cảm của cảm giác: Đây là mức độ thấpnhất của cảm xúc, nó là một sắc thái cảm xúc đi kèmtheo quá trình cảm giác. Xúc cảm: Là mức độ rung cảm cao hơn màu sắcxúc cảm của cảm giác. Xúc cảm có những đặc điểm làxảy ra nhanh, cường độ tương đối mạnh, có tính kháiquát và được chủ thể ý thức rõ rệt. Ở mức độ xúc cảmcó hai biểu hiện khác nhau là xúc động và tâm trạng. Xúc động là một dạng xúc cảm có cường độ mạnh,xảy ra trong thời gian ngắn và có khi chủ thể khônglàm chủ được bản thân. Tâm trạng là một trạng tháixúc cảm có cường độ vừa phải hoặc yếu, tồn tại trongmột thời gian tương đối dài, ảnh hưởng đến toàn bộhành động của con người.Say mê là một trạng thái tình cảm mạnh, lâu, sâu sắcvà bền vững. Tình cảm là thái độ ổn định của con người đối vớihiện thực, là một thuộc tính tâm lý bền vững của nhâncách.II. Mức độ của đời sống tình cảm (xét từ thấp đến cao) Các loại tình cảm Tình cảm cấp thấp Tình cảm cấ ...