Bài giảng Thị trường chứng khoán: Chương 8 - ThS. Nguyễn Thành Vinh

Bài giảng Thị trường chứng khoán: Chương 8 do ThS. Nguyễn Thành Vinh biên soạn cung cấp cho các bạn những kiến thức về hoạt động, vai trò, chức năng của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán và Thanh toán Bù trừ. Mời các bạn tham khảo bài giảng để hiểu rõ hơn về những nội dung này, với các bạn quan tâm tới chứng khoán thì đây là tài liệu hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Thị trường chứng khoán: Chương 8 - ThS. Nguyễn Thành Vinh THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN Th.S Nguyễn Thành Vinh Đại học Bình Dương T4/2011 Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ I. Giới thiệu về HT LKCK và TTBT: hoạt động tập trung hóa và phi vật chất hóa CK nhằm giúp cho một khối lượng lớn GDCK được xử lý bằng nghiệp vụ kế toán mà không cần sự chuyển giao để làm giảm chi phí, giảm rủi ro 1. Khái niệm: Là một hệ thống cụ thể bao gồm các thiết bị, con người, các quy định và hoạt động về thanh toán, bù trừ, LKCK Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Các hoạt động chính:  Hoạt động LKCK: lưu giữ, bảo quản CK của KH và giúp KH thực hiện các quyền của mình đối với CK lưu ký  Hoạt động bù trừ: xử lý thông tin về các GDCK nhằm đưa ra một con số ròng cuối cùng mà các đối tác tham gia phải thanh toán sau khi giao dịch. Kết quả bù trừ sẽ chỉ ra bên nào phải trả tiền, bên nào phải giao CK Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Các hoạt động chính:  Hoạt động thanh toán: là hoạt động hoàn tất các GDCK, trong đó các bên sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình: bên phải trả CK thực hiện việc giao CK, bên phải trả tiền thực hiện việc chuyển tiền  Hoạt động đăng ký: là việc đăng ký các thông tin về CK và quyền sở hữu CK của người nắm giữ CK Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ 2. Vai trò, chức năng của hệ thống LKCK và TTBT 2.1. Chức năng  Quản lý các CK lưu ký của KH  Ghi nhận QSH và các thông tin về tình hình thay đổi của CK lưu ký cho KH  Cung cấp các thông tin về CK giả mạo và bị mất cắp…  Thực hiện các nghiệp vụ thanh toán tiền và chuyển giao CK sau khi các giao dịch được thực hiện Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ 2.1. Chức năng  Xử lý các thông tin về việc thực hiện quyền của người sở hữu CK đối với tổ chức phát hành như thông báo họp ĐHCD, đại diện ủy quyền…  Phân phối lãi, trả vốn gốc và cổ tức bằng tiền cho người sở hữu CK  Giúp quản lý tỷ lệ nắm giữ của người sở hữu CK  Cung cấp các dịch vụ cầm cố, thu hộ thuế Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ 2.2. Vai trò:  Thanh toán các GDCK, đảm bảo các giao dịch được hoàn tất  Giúp quản lý TTCK  Giảm chi phí cho các đối tượng tham gia thị trường  Giảm rủi ro cho hoạt động của thị trường  Thực hiện việc thanh toán nhanh góp phần giúp các đối tượng của hệ thống tăng vòng quay vốn Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ 2.3. Chức năng của Trung tâm LKCK  Nhận lưu ký CK bao gồm các chứng chỉ chứng khoán và CK ghi sổ  Tiến hành thanh toán, thực hiện chuyển khoản, cầm cố thông qua các bút toán ghi sổ  Thực hiện quyền của người sở hữu CK đối với CK lưu ký Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ II. Trung tâm thanh toán bù trừ: 1. Khái niệm: Hệ thống thanh toán bù trừ là một bộ phận cấu thành của TTCK, đảm nhận chức năng thanh toán bù trừ và thanh toán cho các giao dịch được thực hiện trên thị trường  Bù trừ là căn cứ vào kết quả giao dịch đưa ra số lượng CK và tiền mà các bên tham gia vào giao dịch sẽ được nhận và phải trả.  Thanh toán là việc giao nhận CK cho bên mua và tiền cho bên bán Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Các nguyên tắc thanh toán bù trừ:  Thực hiện bù trừ theo kết quả giao dịch  Thực hiện thanh toán theo kết quả bù trừ  Đảm bảo việc giao CK đồng thời với việc thanh toán tiền Phương thức bù trừ:  Phương thức thanh toán từng giao dịch: áp dụng cho giao dịch đặc biệt hoặc trong giao dịch thương mại truyền thống. Nếu khối lượng lớn và có nhiều thành viên lưu ký tham gia sẽ không hiệu quả. Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Phương thức bù trừ:  Phương thức bù trừ song phương: là việc tính số lượng tiền và từng loại CK phải thanh toán giữa các cặp đối tác giao dịch. Dùng khi số lượng giao dịch, CK và thành viên lưu ký còn nhỏ  Phương thức bù trừ đa phương: là việc tính toán số lượng thuần tiền và từng loại CK mà mỗi thành viên lưu ký phải thanh toán. Giảm tối đa sự luân chuyển tiền và CK do đó tiết kiệm được CP và giảm rủi ro trong thanh toán Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Trung tâm LKCK ở VN: Thành lập ngày 03/05/2006  Là pháp nhân thành lập và hoạt động theo mô hình CT TNHH hay CTCP  Có chức năng tổ chức, giám sát hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán CK  Chịu sự quản lý và giám sát của UBCKNN Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Quyền của Trung tâm LKCK  Ban hành quy chế đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán CK sau khi được UBCKNN chấp thuận  Chấp thuận, hủy bỏ tư cách thành viên lưu ký, giám sát việc tuân thủ quy định của TVLK theo quy chế của TT  Cung cấp dịch vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán CK và các dịch vụ khác có liên quan đến LKCK theo yêu cầu của KH Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Nghĩa vụ của Trung tâm LKCK  Bảo đảm cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ các hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán CK  Xây dựng quy trình hoạt động và quản lý rủi ro cho từng nghiệp vụ  Quản lý tách biệt tài sản của KH  Bồi thường thiệt hại cho KH trong trường hợp không thực hiện nghĩa vụ gây thiệt hại đến lợi ích hợp pháp của KH trừ bất khả kháng Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ THANH TOÁN BÙ TRỪ Nghĩa vụ của Trung tâm LKCK  Hoạt động vì lợi ích của người gửi CK hoặc người sở hữu CK  Có biện pháp bảo vệ CSDL và lưu giữ các chứng từ gốc về đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán CK theo quy định của pháp luật về kế toán, thống kê  Trích lập quỹ phòng ngừa rủi ro nghiệp vụ để bù đắp các ...