Bài giảng- Thống kê toán học trong lâm nghiệp -chương 5

Chương 5: Phân tích các đại lượng trong lâm nghiệpTrong tự nhiên và xã hội nói chung, trong lâm nghiệp nói riêng, các đại lượng thường có mối quan hê với nhau, các mối quan hệ này có thể phân ra thành 2 dạng:Quan hệ hàm số (sự phụ thuộc hàm)
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng- Thống kê toán học trong lâm nghiệp -chương 5Bµi gi¶ng ch¬ng 5 Ch¬ng 5 Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng trong l©m nghiÖp5.1. ý nghÜa vµ mét sè kh¸i niÖm5.1.1. Mét sè kh¸i niÖm Trong tù nhiªn vµ x· héi nãi chung, trong l©m nghiÖp nãi riªng c¸c ®¹ilîng thêng cã mèi quan hÖ víi nhau, c¸c mèi quan hÖ nµy cã thÓ ph©n ra 2d¹ng:  Quan hÖ hµm sè (sù phô thuéc hµm): - Gi¶ sö cã hai ®¹i lîng X vµ Y, nÕu øng víi mçi gi¸ trÞ cña X, hoµn toµnx¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ cña ®¹i lîng Y th× ta nãi r»ng Y lµ hµm sè cña X. - VÝ dô: DiÖn tÝch h×nh trßn S lµ hµm sè cña b¸n kÝnh R. Hµm sè ®ã ®îcbiÓu diÔn b»ng c«ng thøc: S=.R2. - VÝ dô: Trong vËt lý dao ®éng c¬ ®iÒu hoµ s¬ cÊp, t¹i cïng mét vÞ trÝ th×tÇn sè gãc (W) lµ hµm sè cña chiÒu dµi sîi d©y (l). Hµm sè ®îc biÓu diÔn b»ng gc«ng thøc: W  l  Quan hÖ t¬ng quan (sù phô thuéc t¬ng quan): - Gi¶ sö cã hai ®¹i lîng X, Y cã phô thuéc vµo nhau nhng øng víi mçigi¸ trÞ cña ®¹i lîng X, kh«ng hoµn toµn x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ cña ®¹i lîng Y,quan hÖ nh vËy ngêi ta gäi lµ quan hÖ t¬ng quan. - VÝ dô: Quan hÖ gi÷a n¨ng suÊt c©y trång vµ lîng ph©n bãn. Mét ®iÒu ch¾c ch¾n lµ, ph©n bãn cã ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt c©y trång(cã thÓ lµ tÝch cùc, còng cã thÓ lµ tiªu cùc nÕu bãn qu¸ liÒu lîng cÇn thiÕt),nhng kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh ®îc r»ng, khi bãn mét lîng ph©n X x¸c ®Þnh nµo®ã th× n¨ng suÊt c©y trång Y sÏ ®¹t mét sè x¸c ®Þnh lµ bao nhiªu, mµ thêng dao®éng trong mét kho¶ng x¸c ®Þnh nµo ®ã. V× vËy, X lµ mét ®¹i lîng kh«ng ngÉunhiªn cßn Y lµ mét ®¹i lîng ngÉu nhiªn. Y lµ hµm sè cña X. Sù phô thuéc nµycã thÓ biÓu diÔn b»ng biÓu thøc: Y=f(X) Víi Y lµ biÕn phô thuéc, cßn X lµ biÕn ®éc lËp. - Mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m cña ngêi lµm c«ng t¸c thèng kªkhi ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng lµ x¸c ®Þnh møc ®é liªn hÖ gi÷achóng vµ lËp ph¬ng tr×nh håi quy biÓu thÞ cho mèi quan hÖ ®ã.5.1.2. ý nghÜaBùi Mạnh HưngBµi gi¶ng ch¬ng 5 - ViÖc nghiªn cøu mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng cßn cã ý nghÜa rÊt líntrong khÝ tîng thuû v¨n, trong y häc, trong qu¶n lý b¶o vÖ rõng... bëi lÏ chóngta cã thÓ dùa vµo nh÷ng ®¹i lîng dÔ ®o ®Õm, trùc quan ®Ó cã thÓ dù b¸o cho c¸c®¹i lîng trong t¬ng lai, cho c¸c ®¹i lîng khã ®o ®Õm. -VÝ dô: Trong qu¶n lý b¶o vÖ tµi nguyªn rõng ®Ó dù tÝnh dù b¸o s©u h¹i,dÞch bÖnh, trong ®iÒu tra rõng b»ng ¶nh m¸y bay ®Ó x¸c ®Þnh tr÷ lîng l©m phÇn,trong chÕ biÕn l©m s¶n ®Ó x¸c ®Þnh ®å bÒn uèn tÜnh cña v¸n ghÐp thanh trongmèi quan hÖ gi÷a nã víi kÝch thíc cña thanh ghÐp thµnh phÇn...5.2. X¸c ®Þnh møc ®é liªn hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng5.2.1. Tû t¬ng quan - Kh¸i niÖm: Tû t¬ng quan lµ chØ tiªu thuyÕt minh møc ®é liªn hÖ gi÷ac¸c ®¹i lîng trong trêng hîp chung nhÊt mµ kh«ng cÇn biÕt tríc d¹ng liªn hÖ. - Tû t¬ng quan chØ thuyÕt minh cêng ®é cña sù liªn hÖ mµ kh«ng nãi lªnchiÒu híng cña sù liªn hÖ ®ã lµ nghÞch biÕn hay ®ång biÕn. - Ký hiÖu vµ c«ng thøc lý thuyÕt: Tû t¬ng quan ký hiÖu lµ: . C«ng thøc ®Þnh nghÜa tû t¬ng quan ®îc viÕt nh sau: Qy  Qy / x (5.4)  Qy fi m   2 Q y    y ij  y Víi: (5.5) i 1 j 1 fi m   2 Q y / x    yij  y / xi (5.6) i 1 j 1Trong ®ã: yij lµ c¸c trÞ sè quan s¸t cña biÕn phô thuéc Y. y lµ trÞ sè trung b×nh cña n trÞ sè quan s¸t cña biÕn phô thuéc Y. lµ sè trung b×nh cã ®iÒu kiÖn cña biÕn phô thuéc Y øng víi 1 y / xi trÞ sè x¸c ®Þnh cña biÕn ®éc lËp X.Tû t¬ng quan  lµ 1 sè, nhËn c¸c gi¸ trÞ tõ 0 ®Õn 1, 01. NÕu =0 th× 2 ®¹i lîng ®éc lËp tuyÕn tÝnh. NÕu =1 th× 2 ®¹i lîng cã quan hÖ hµm sè. NÕu 00.3 th× 2 ®¹i lîng cã t¬ng quan yÕu. NÕu 0.30.5 th× 2 ®¹i lîng cã t¬ng quan võa. NÕu 0.50.7 th× 2 ®¹i lîng cã t¬ng quan t¬ng ®èi chÆt. NÕu 0.70.9 th× 2 ®¹i lîng cã t¬ng quan chÆt. NÕu 0.9Bµi gi¶ng ch¬ng 55.2.2. HÖ sè t¬ng quan - Kh¸i niÖm: HÖ sè t¬ng quan lµ chØ tiªu thuyÕt ...