Bài giảng Thực hành công nghệ sinh học động vật

Mời các bạn tham khảo Bài giảng Thực hành công nghệ sinh học động vật sau đây để nắm bắt được những kiến thức về nhận diện kháng nguyên bằng phương pháp outerlony; phương pháp thu nhận huyết thanh từ máu người và động vật; tách tế bào từ mô động vật bằng phương pháp trypsin và một số nội dung khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Thực hành công nghệ sinh học động vậtBài giảng TH CNSHĐV Baøi 1 NHAÄN DIEÄN KHAÙNG NGUYEÂN BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP OUTERLONYI. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT 1. Caùc khaùi nieäm caàn nhôù Mieãn dòch laø khaû naêng cuûa cô theå nhaän ra vaø loaïi boû caùc vaät laï(khaùng nguyeân - Ag: Antigen). Töø coå xöa, ngöôøi ta ñaõ bieát öùng duïngmieãn dòch trong vieäc phoøng tröø moät soá beänh nhieãm khuaån, vì theá khaùinieäm veà mieãn dòch hoïc ñaõ xuaát hieän töø raát sôùm. Tuy nhieân, cho tôùi cuoáitheá kyû thöù XIX, mieãn dòch hoïc môùi trôû thaønh moät moân khoa hoïc rieângbieät. Trong lòch söû phaùt trieån cuûa moân mieãn dòch hoïc, quan nieäm veà ñaùpöùng mieãn dòch thay ñoåi theo tieán boä cuûa khoa hoïc kyõ thuaät vaø ñoàng thôøinoù cuõng coù moái lieân heä maät thieát vôùi moät soá ngaønh khoa hoïc khaùc nhöSinh hoïc phaân töû, Y sinh hoïc, Döôïc hoïc, Thuù y, Vi sinh hoïc… Trong cô theå ñoäng vaät baäc cao (trong ñoù coù ngöôøi), ñaùp öùng mieãndòch coù theå taïm chia ra thaønh hai loaïi: ñaùp öùng mieãn dòch töï nhieân vaøñaùp öùng mieãn dòch thu ñöôïc. Tuy nhieân hai khaùi nieäm naøy coù moái quanheä maät thieát vôùi nhau. Noùi chung, khi coù moät yeáu toá laï coù haïi - coù theågaây caùc hieäu öùng sinh hoùa (khaùng nguyeân) xaâm nhaäp vaøo cô theå, heäthoáng mieãn dòch coù nhieäm vuï nhaän bieát vaø sau ñoù coù nhöõng hoaït ñoängcoù hieäu quaû tieáp theo ñeå loaïi boû. Ñaùp öùng mieãn dòch dòch theå vaø ñaùpöùng mieãn dòch teá baøo laø hai phöông thöùc maø heä thoáng mieãn dòch söû duïngñeå choáng laïi khaùng nguyeân. Ñoái vôùi mieãn dòch dòch theå thì khaùng theåhoøa tan, chính xaùc hôn laø globulin mieãn dòch ñaûm ñöông chöùc naêng naøy.Caùc globulin mieãn dòch naøy ñöôïc saûn xuaát töø caùc teá baøo plasma (töôngbaøo), bieät hoùa töø lympho baøo B. Theo nghóa roäng thì taát caû caùc chaát noäi dòch ñeàu coù theå giuùp sinhvaät choáng ñôõ laïi yeáu toá khaùng nguyeân xaâm nhaäp vaøo cô theå. Tuy nhieân,khaùng theå dòch theå ñöôïc hieåu ôû ñaây laø thaønh phaàn globulin mieãn dòch coùtrong huyeát thanh mieãn dòch (thaønh phaàn naøy coù khoaûng 20% tronghuyeát thanh). 1Bài giảng TH CNSHĐV Hình 45 :Sô ñoà caáu truùc phaân töû Ig. Veà phaân loaïi, ngöôøi ta chia Ig thaønh caùc lôùp phaân töû sau: + Globulin mieãn dòch G (IgG): chieám khoaûng 70-75% toång soá Ig cuûa huyeát thanh ngöôøi. Ñaây laø lôùp khaùng theå chuû yeáu trong ñaùp öùng mieãn dòch vaø cuõng laø phaân töû ñoäc quyeàn khaùng ñoäc toá. Lôùp IgG coù vai troø quan troïng nhaát trong cô cheá ñaùp öùng mieãn dòch. + Globulin mieãn dòch A (IgA): chieám khoaûng 15-20% toång soá Ig trong huyeát thanh. Chuùng coù hai loaïi laø IgA noäi dòch huyeát thanh vaø IgA tieát ra ngoaøi nieâm maïc. IgA laø phöông tieän baûo veä taïi choã raát höõu hieäu cuûa cô theå, ngaên caûn söï xaâm nhaäp cuûa khaùng nguyeân (virus, vi khuaån, teá baøo laï, caùc phaân töû sinh hoùa…) + Globulin mieãn dòch M (IgM): chieám khoaûng 10% toång löôïng IgG huyeát thanh, chuùng coù vai troø ñaëc bieät quan troïng trong nhöõng tröôøng hôïp nhieãm khuaån sôùm. + Globulin mieãn dòch D (IgD): chieám 1% toång löôïng Ig huyeát thanh. Cho tôùi hieän nay thì chöùc naêng chính cuûa IgD vaãn chöa ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng, nhöng ngöôøi ta thöôøng thaáy noàng ñoä cuûa chuùng taêng chaäm trong nhöõng tröôøng hôïp nhieãm khuaån maõn tính nhöng khoâng ñaëc hieäu cho loaïi nhieãm khuaån naøo. + Globulin mieãn dòch E (IgE): raát ít, chuùng chæ chieám khoaûng 0,004% toång löôïng Ig huyeát thanh. Vai troø cuûa IgE laø khôûi ñoäng vieäc giaûi phoùng caùc saûn phaåm töø teá baøo baïch caàu öa kieàm. 2Bài giảng TH CNSHĐV 2. Phaûn öùng khaùng nguyeân- khaùng theå IgG trong heä thoáng mieãn dòch coù nhieäm vuï keát hôïp ñaëc hieäu vôùikhaùng nguyeân. Ñaây laø moät trong nhöõng chöùc naêng quan troïng nhaát beâncaïnh caùc chöùc naêng khaùc nhö hoaït hoùa baïch caàu, boå theå, hoaït hoùa côcheá vaän chuyeån qua maøng teá baøo… Khaû naêng keát hôïp ñaëc hieäu vôùi khaùng nguyeân coù ñöôïc laø do caáu truùcñaëc bieät cuûa phaân töû globulin mieãn dòch . Hình 46:Hình caáu truùc khoâng gian cuûa protein khaùng theå vaø caùch baét Ag. Phaûn öùng in-vitro dieãn ra giöõa khaùng nguyeân khaùng theå hay coønñöôïc goïi laø caùc phöông phaùp huyeát hoïc (serological assays) ñaõ vaø ñangñöôïc söû duïng roäng raõi trong chaån ñoaùn beänh. Söï keát hôïp giöõa khaùng nguyeân - khaùng theå chính laø keát quaû cuûa haøngloaït caùc phaûn öùng tuûa, phaûn öùng ngöng keát, phaûn öùng coá ñònh boå theå vaøphaûn öùng mieãn dòch ñ ...