Bài giảng Triệu chứng của tổn thương bán cầu đại não - Lê Minh

Mục tiêu của bài giảng là cung cấp các kiến thức giúp sinh viên có thể: Mô tả các đặc điểm chính về giải phẫu học đại thể của các bán cầu đại não, mô tả được các vùng chức năng của vỏ đại não, các triệu chứng thường gặp trong tổn thương thuỳ trán, các triệu chứng thường gặp trong tổn thương thuỳ đính, tổn thương thuỳ thái dương,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Triệu chứng của tổn thương bán cầu đại não - Lê Minh Trieäu Chöùng cuûa Toån Thöông Baùn Caàu Ñaïi Naõo – 2004 – Leâ MinhTRIEÄU CHÖÙNG CUÛA TOÅN THÖÔNG BAÙN CAÀU ÑAÏI NAÕO Leâ Minh 1MUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNGSau khi hoaøn taát baøi hoïc, sinh vieân coù khaû naêng: 1. Moâ taû caùc ñaëc ñieåm chính veà giaûi phaàu hoïc ñaïi theå cuûa caùc baùn caàu ñaïi naõo: caùc raõnh voû naõo chính; caùc thuyø naõo vaø caùc hoài naõo coù lieân quan; moái lieân laïc giöûa hai baùn caàu vôùi nhau; moái lieân laïc giöõa caùc vuøng keá caän nhau trong cuøng moät baùn caàu; ñaëc ñieàm caáu truùc teá baøo cuûa voû naõo. 2. Moâ taû ñöôïc caùc vuøng chöùc naêng cuûa voû ñaïi naõo 3. Moâ taû ñöôïc caùc trieäu chöùng thöôøng gaëp trong toån thöông thuyø traùn. 4. Moâ taû ñöôïc caùc trieäu chöùng thöôøng gaëp trong toån thöông thuyø ñính. 5. Moâ taû ñöôïc caùc trieäu chöùng thöôøng gaëp trong toån thöông thuyø thaùi döông. 6. Moâ taû ñöôïc caùc trieäu chöùng thöôøng gaëp trong toån thöông thuyø chaåm. 7. Moâ taû ñöôïc caùc trieäu chöùng thöôøng gaëp trong toån thöông theå chai.GIAÛI PHAÃU HOÏC ÑAÏI THEÅ CUÛA CAÙC BAÙN CAÀU NAÕONaõo boä (teân goïi khaùc laø ñaïi naõo, ñoan naõo hay naõo taän) bao goàm hai baùn caàu naõo vaø laøphaàn cao caáp nhaát cuûa heä thaàn kinh trung öông coù caùc chöùc naêng caûm giaùc, vaän ñoäng vaøtrí tueä. Hai baùn caàu naõo ñöôïc phaân bieät ranh giôùi bôûi khe doïc giöõa nhöng laïi ñöôïc noáikeát vôùi nhau bôûi theå trai, voán hieän dieän ôû ñaùy cuûa khe naøy vaø ñöôïc caáu taïo bôûi caùc sôïithaàn kinh qua laïi giöõa hai baùn caàu. Caùc vuøng khaùc nhau cuûa voû naõo trong cuøng moät baùncaàu laïi ñöôïc lieân laïc vôùi nhau nhôø caùc sôïi lieân keát, vaø cuoái cuøng thì voû naõo coøn lieân heävôùi caùc taàng thaáp hôn cuûa heä thaàn kinh trung öông nhö thaân naõo vaø tuyû soáng nhôø caùc sôïiphoùng chieáu höôùng leân vaø höôùng xuoáng. Caùc caáu truùc chính cuûa naõo boä goàm coù lôùp chaát xaùm taïo neân voû naõo ôû ngoaøi cuøng,keá ñeán laø chaát traéng ôû phía döôùi voán ñöôïc caáu taïo bôùi caùc sôïi meùp, sôïi lieân keát vaø sôïiphoùng chieáu. Taïi ñaùy cuûa moãi baùn caàu coøn coù nhöõng khoái chaát xaùm goàm caùc haïch ñaùy(hay haïch neàn) vaø caùc caáu truùc cuûa gian naõo nhö phaàn treân ñoài thò, ñoài thò, phaàn tieáp sauñoài thò, phaàn döôùi ñoài vaø phaàn haï ñoài. Döïa treân caùc ñaëc ñieåm phaùt trieån hoïc cuûa caùc chuûng loaøi vaø caùc ñaëc ñieåm veà caáutruùc vi theå cuûa töøng vuøng voû naõo, ngöôøi ta coøn phaân bieät voû naõo ra thaønh ba loaïi goàmcoù: voû naõo môùi (neocortex) goàm coù 6 lôùp phaân bieät roõ raøng vaø chieám 90% voû naõo cuûacon ngöôøi; voû naõo khaùc (allocortex) chæ coù 3 lôùp phaân bieät roõ, ñöôïc phaân bieät thaønh voûnaõo cuõ (paleocortex; goàm voû thuyø ñaûo phía ngoïn, voû tieåu thuyø hình haït ñaäu, vaø voû khöùugiaùc sô caáp) vaø voû naõo coå (archicortex; goàm toå chöùc haûi maõ); voû naõo trung gian(mesocortex) coù ñaëc ñieåm moâ hoïc naèm trung gian giöõa voû naõo môùi vaø voû naõo khaùc, vaøñöôïc gaëp ôû voû hoài vieàn, voû trong raõnh khöùu giaùc, voû caïnh haûi maõ vaø voû phaàn hoác maét. Moãi baùn caàu ñaïi naõo laïi ñöôïc phaân bieät ra thaønh nhieàu thuyø voán ñöôïc ranh giôùi hoaùnhôø caùc khe raõnh quan troïng nhö khe trung taâm (coøn goïi laø khe Rolando) vaø raõnh beân(coøn goïi laø raõnh Sylvius). Ngöôøi ta phaân bieät ñöôïc boán thuyø chính goàm coù thuyø traùn,thuyø ñính, thuyø thaùi döông vaø thuyø chaåm.1 Bs CKII, Giaûng vieân chính; Boä moân Thaàn Kinh Hoïc, Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc Tp Hoà Chí Minh; Boä moânThaàn Kinh Hoïc, Trung Taâm Ñaøo Taïo & Boài Döôõng Caùn Boä Y Teá Tp Hoà Chí Minh. 1 Trieäu Chöùng cuûa Toån Thöông Baùn Caàu Ñaïi Naõo – 2004 – Leâ MinhThuyø traùnThuyø traùn chieám moät phaàn ba tröôùc cuûa moãi beà maët ngoaøi baùn caàu, chaïy daøi töø cöïc traùn,ôû phía tröôùc, ra tôùi khe trung taâm, ôû phía sau, vaø naèm phía treân vaø veà phaàn ngoïn cuûaraõnh beân. Ôû maët trong cuûa baùn caàu naõo, thuyø traùn taän cuøng saùt tôùi hoài vieàn. Thuyø traùn coùboán hoài chính (hay cuoän; gyrus) goàm hoài traùn höôùng leân hay hoài tröôùc trung taâm, hoàitraùn treân, hoài traùn giöõa vaø hoài traùn döôùi. Phaàn hoài traùn tröôùc trung taâm ôû maët trong cuûabaùn caàu vaø ngay phía treân hoài vieân ñöôïc goïi teân laø tieåu thuyø caïnh trung taâm. Hai nhaùnhtröôùc ñi ngang vaø nhaùnh tröôùc ñi höôùng leân cuûa raõnh Sylvius phaân chia hoài traùn döôùithaønh ba phaàn goàm coù phaàn hoác maét hay hoài hoác maét (pars orbitalis), phaàn tam giaùc hayhoài tam giaùc (pars triangularis) vaø phaàn naép hay hoái naép (pars opercularis). Hoài traùnhöôùng leân laø moät trong nhöõng die ...