BÀI GIẢNG ỨNG DỤNG TIN HỌC TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU (Phương pháp nghiên cứu nâng cao) part 1

nguyên tắc cơ bản của nhập số liệu để xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS cũng như các phần mềm khác như GENSTAT và MINITAB là “mỗi đơn vị thí nghiệm nằm trong một hàng, mỗi biến nằm trong một cột”. BÀI 2. KIỂM TRA SỐ LIỆU VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÂN TÍCH Phân tích số liệu là việc làm rất đơn giản và nhanh chóng, do vậy chúng ta không cần thiết vội vàng phân tích số liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI GIẢNG ỨNG DỤNG TIN HỌC TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU (Phương pháp nghiên cứu nâng cao) part 1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM DỰ ÁN GIÁO DỤC VIỆT NAM HÀ LAN BÀI GIẢNG ỨNG DỤNG TIN HỌC TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU (Phương pháp nghiên cứu nâng cao) LÊ ĐÌNH PHÙNG NGUYỄN MINH HIẾU HUẾ, 2008 MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................................ 2  BÀI I: NHẬP SỐ LIỆU .................................................................................................... 4  1.1. Nguyên tắc của nhập số liệu .................................................................................... 4  1.2. Nhập số liệu trong trường hợp số liệu không phân nhóm/tổ ................................... 5  1.3. Nhập số liệu trong trường hợp số liệu phân tổ bởi một nhân tố .............................. 6  1.4. Nhập số liệu trong trường hợp số liệu phân tổ bởi hai nhân tố................................ 7  1.5. Nhập số liệu trong các kiểu thiết kế thí nghiệm có sự khống chế sự sai khác ban đầu ................................................................................................................................... 8  BÀI 2. KIỂM TRA SỐ LIỆU VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÂN TÍCH............................... 11  2.1. Kiểm tra số liệu bằng trình ứng dụng filter trong EXCEL .................................... 11  2.2. Kiểm tra số liệu bằng trình ứng dụng Box-plot hoặc Scatter Plot trong SPSS ...... 14  BÀI 3. PHÂN TÍCH THỐNG KÊ MÔ TẢ ................................................................... 19  3.1. Phân tích thống kê mô tả trong trường hợp tập hợp số liệu không phân nhóm ..... 20  3.2. Phân tích thống kê mô tả trong trường hợp tập hợp số liệu phân nhóm ............... 21  BÀI 4. PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI ............................................................................. 23  BÀI 5. PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI CHO CÁC KIỂU THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM KHÁC NHAU .................................................................................................................. 28  5.1. Nguyên tắc của phân tích số liệu của thiết kế thí nghiệm RCB và LSD ............... 28  5.2. Phân tích số liệu từ thí nghiệm kiểu RCB.............................................................. 29  5.3. Phân tích số liệu từ thí nghiệm kiểu LSD .............................................................. 34  BÀI 6. ÁP DỤNG QUY TẮC NGẪU NHIÊN TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VỚI MỘT NHÂN TỐ ..................................................................................................... 39  6.1. Ngẫu nhiên hóa trong thiết kế thí nghiệm kiểu CRD và RCB ............................... 39  6.2. Ngẫu nhiên hóa trong thiết kế thí nghiệm kiểu LSD ............................................. 41  BÀI 7. PHÂN TÍCH HỒI QUY ..................................................................................... 42  2 MỞ ĐẦU Hai giai đoạn thú vị nhất trong nghiên cứu là thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu. Tuy nhiên, đây là hai giai đoạn tiêu tốn thời gian nhất. Trong một thí nghiệm, quá trình thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu không phải chỉ tiến hành một lần mà thường được lặp đi lặp lại nhiều lần, đặc biệt là giai đoạn xử lý số liệu. Nhận định này càng đúng khi làm việc với một tập hợp số liệu lớn, ví dụ số liệu điều tra. Hiểu bản chất của thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu là đặc biệt quan trọng. Quá trình thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu sẽ nhanh hơn, chính xác hơn và thú vị hơn nếu chúng ta có thể ứng dụng tin học vào phân tích số liệu thay vì tính toán đơn thuần. Hiện nay có rất nhiều phần mềm giúp cho quá trình xử lý số liệu. Nếu chúng ta sử dụng các phần mềm để phân tích kết quả thì luôn luôn có kết quả. Vấn đề cơ bản là kết quả đó đúng hay sai, kết quả đó nói lên điều gì. Quả là không thừa khi nhấn mạnh rằng chúng ta phải hiểu được bản chất của thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu trước khi ứng dụng công nghệ thông tin. Tất cả các kiến thức về bản chất của thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu được đề cập trong học phần phương pháp thí nghiệm. Trong phạm vi của học phần này chúng tôi đề cập đến việc vận dụng phầm mềm SPSS trong xử lý số liệu. Phầm mềm SPSS là một phần mềm rất thông dụng. Chúng ta có thể có được phầm mềm này bất kỳ ở đâu. Việc xử dụng phần mềm này rất đơn giản, nhưng lại rất có hiệu quả. Có thể nói rằng phần mềm SPSS giải quyết được gần như toàn bộ các yêu cầu của xử lý số liệu trong các nghiên cứu trong nông nghiệp. Mặt khác phần mềm SPSS cũng có ưu thế xử lý các tập hợp số liệu khá lớn như số liệu điều tra. Do vậy, chúng ta có thể hoàn toàn sử dụng phần mềm SPSS cho xử lý số liệu thí nghiệm và số liệu điều tra. Một ưu điểm khác nữa là kết quả đầu ra của xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS có thể được thao tác và chế bản một cách dễ dàng trên các phần mềm khác như Microsoft Offices. Điều này rất thuận lợi khi chúng ta sử dụng kết quả xử lý số liệu cho việc hoàn thành bài báo hay luận văn. Hơn thế nữa cách sử dụng phầm mềm SPSS cũng tương tự như một số phầm mềm thông dụng khác như GENSTAT, MINITAB, vv. Do vậy, quả là khiêm tốn để nói rằng nếu chúng ta có thể sử dụng được phần mềm SPSS thì chúng ta có thể sử dụng các phần mềm tin học thống kê khác. Với mục đích giúp cho đối tượng học bậc đại học có thể sử dụng phần mềm SPSS trong xử lý số liệu nghiên cứu, chúng tôi biên soạn nội dung học phần này và khi kết thúc chương này, hy vọng người đọc có thể thực hiện một số nội dung sau bằng phần mềm SPSS: • Nhập số liệu cho các loại thiết kế thí nghiệm khác nhau • Kiểm tra được số liệu và định hướng phân tích • Phân tích thống kê mô tả ...