Bài giảng Vết thương lành sẹo - GS. BS. Văn Tần

Bài giảng Vết thương lành sẹo cung cấp cho người học những kiến thức như: vết thương mổ; loại hình vết thương lành sẹo; lành sẹo mô xương; chăm sóc vết thương sau mổ;...Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Vết thương lành sẹo - GS. BS. Văn TầnVẾT THƯƠNG LÀNH SẸO GSBS Văn Tần CN Bộ môn Ngoại TQ Trường Đại học Phạm Ngọc Thạch tp HCM VẾT THƯƠNG MỔSau mổ vết mổ tự lành.Vết thương tự lành một cách tự nhiên, nếu đượcgiữ sạch và không bị nhiễm trùng.Loại hình vết thương lành sẹo Vết thương lành sẹo kỳ đầu là vết thương sạch, được cắt lọc, khâu đúng kỹ thuật và không bị nhiễm trùng. Vết thương lành sẹo kỳ hai là khi vết thương đã cắt lọc những không bảo đảm sạch nên còn để hở. Có hai tình huống:- Sau khi mô hạt mọc tốt, khâu hai mép vết thương che kín chỗ hở.- Sau khi mô hạt mọc tốt, ghép da, khâu 2 mép da; Đáp ứng cơ thể với vết thương 5 giai đoạn:- Giai đoạn viêm.- Giai đoạn phát triển tế bào sợi.- Giai đoạn phát triển mạch máu.- Giai đoạn tổng hợp mô liên kết.- Giai đoạn bao phủ lớp biểu mô.Chấn thương, gián đoạn cấu trúc mô, gây xuất huyếtMáu gặp collagen, collagen hoạt hoá yếu tố Hagemangây ra sự phá hủy tiểu cầu. Yếu tố Hageman bắt đầuhoạt động trong 4 hệ thống sinh hoá chính:Trong dòng thác bổ thể.Trong cơ chế đông máu.Trong dòng thác Kinin.Trong sinh Plasmin.Yếu tố Hageman tăng cường báo động từ chỗ bị vếtthương, sản xuất những yếu tố giúp phân bào và thuhút các hoá chất đếnTrong giai đoạn đầu, vết thươngLôi cuốn tế bào cần thiết đến vết thương.Kích thích sự phân bào, phát triển tế bào sợi và tế bàonội mạch.Kích thích tổng hợp Collagen.Tiểu cầu truyền ra những hiệu lệnh khi tiếp xúc vớicollagen và thrombin. Tiểu cầu tiết ra yếu tố tăngtrưởng và yếu tố tạo mạch giúp phân bào và hấp dẫncác hoá chất cho tế bào sợi, kích thích phát triển cácmạch máu mới.Serotonin tăng cường cơ chế đông máu và khởi độngcác phản ứng bổ thể kinin. Sau vài giờVết thương tràn ngập các tế bào đa nhân, lymphodo các bổ thể thu hút đến. Sau đó là monocytenhập cuộc do phân hủy fibrin. Đại thực bào là tếbào dẫn đầu và tồn tại cho đến khi vết thương lànhsẹo. Các mao mạch bị cắt đứt tự co lại để cầmmáu. Kinin được yếu tố Hageman hoạt hoá làmgiãn những mao mạch chung quanh vết thương.Điều này gây nên toan hoá và ứ động acid lactiquequanh vết thương và chính hiện tượng này khởiđầu cho sự tổng hợp mô sợi và collagen, cùng lúcthu hút tế bào sợi và tế bào nội mạch. Thời gian và tính chất lành sẹoPhụ thuộc vào khoảng cách 2 bờ vết thương rộng hayhẹp.•Nếu khoảng cách hẹp hay giảm thiểu do khâu sau khiđã được cắt lọc tốt thì các mạch máu mới sẽ mọcxuyên qua vết thương trong khoảng từ 4-5 ngày.Cùng lúc đó tế bào sinh sản di chuyển vào vết thươngtừ hai bờ; đó là những tế bào sợi, tế bào nội mạch,collagen, fibrometin và proteoglycan, tất cả đều đượcđùm bọc trong một lớp đại thực bào.•Đó là đơn vị hay module mà mô di chuyển vào vếtthương cho đến khi vết thương được lấp đầy. Như vậy• Chấn thương dẫn đến sự đáp ứng của tiểu cầu, tế bào hạt, đại thực bào, tế bào sợi, tế bào nội mạch và đôi khi cả tế bào lympho.• Những tế bào này hình thành một mô hình gồm những mô sợi mới, nâng đỡ những mao mạch mới cung cấp chất nuôi dưỡng cho vết thương và thu hút tế bào sợi dưới sự hướng dẫn của đại thực bào.• Trong lúc đó, tế bào hạt và tế bào lympho có nhiệm vụ chống vi khuẩn.Nhiệm vụ tế bào ở vết thương• Tế bào hạt chống lại vi trùng, bảo vệ vết thương, tiết men collagenase làm cho sợi collagen sinh sản và phân hủy.• Tế bào lympho tiết lymphokinin, kích thích sự sinh sản mô sợi và cùng với tế bào hạt chống lại vi trùng để bảo vệ vết thương.• Tiểu cầu nhờ thrombin hoạt hoá làm cho tế bào sợi và tế bào nội mạch phân chia và phát triển.• Đại thực bào tiết các chất kích thích làm cho tế bào sợi nhân lên, làm cho tế bào nội mạch di chuyển và hình thành các mạch máu mới. Tế bào sợi Tế bào sợi là những tế bào lớn, tổng hợp collagen và proteoglycan.- Những sợi collagen mới tổng hợp di chuyển vào khoang gian bào.- Ở đó nhiều sợi hợp với nhau tạo thành sợi lớn, chắc và nối 2 bờ vết thương như những cầu treo.- Sự sinh sản này xảy ra dưới sự kiểm soát của latate ở vết thương. CollagenCollagen là một protein không bình thường. Người ta biết rất ítvề sự kiểm soát sinh sản và phá hủy do gen, nhưng biết rõ vềvấn đề tổng hợp. Collagen từ proline.Proline nhờ prolyl hydroxylase và một phân tử oxy trở thànhhydroxy proline. Lysin cũng nhập cuộc và thủy phân như vậy.Sau đó các sợi trên nhập với nhau để thành collagen.Tổng hợp collagen cần đến oxy, vitamin C, đồng, vitamin B6; ởtrẻ em cần thêm sắt. Lúc đầu, tổng hợp và phân hủy collagenxảy ra cùng lúc. Vết thương liền sẹo nhanh hay chậm là do sựđiều hoà tốt hay không tốt giữa tổng hợp và phá hủy collagen.Nếu có sự điều hoà tốt thì vết thương sẽ lành trong vài ngày ởđầu và cổ, 7-8 ngày ở bụng, sau 10 ngày ở phần xa các chi.Tuy nhiên, khi mới cắt chỉ thì vết thương chỉ chắc được 20%so với da thịt bình thường.Gđ cuối lành ...