Bài toán phân lũ sông Đáy trong giai đoạn khi có hồ Tuyên Quang, Sơn La và dự án: Làm sống lại sông Đáy

Bài viết "Bài toán phân lũ sông Đáy trong giai đoạn khi có hồ Tuyên Quang, Sơn La và dự án: Làm sống lại sông Đáy" trình bày về các thông số của tiêu chuẩn phòng lũ xác định cho đồng bằng sông Hồng, tập hàm trong bài toán phân loại sông Đáy, cụm công trình đầu mối,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài toán phân lũ sông Đáy trong giai đoạn khi có hồ Tuyên Quang, Sơn La và dự án: Làm sống lại sông Đáybµi to¸n ph©n lò s«ng ®¸y trong giai ®o¹n khi cã hå tuyªn quang, s¬n la vµ dù ¸n “lµm sèng l¹i s«ng ®¸y” . GS.TS. TrÞnh Quang Hoµ, NCS. ThS. §Æng Lan H¬ngTãm t¾t.Hå chøa níc Tuyªn Quang trªn s«ng G©m vµ hå chøa níc S¬n La trªn s«ng §µ ®·quyÕt ®Þnh tiªu chuÈn phßng chèng lò cho ®ång b»ng s«ng Hång. Víi tiªu chuÈn phßngchèng lò míi, tËp hµm vµo cña bµi to¸n ph©n lò s«ng §¸y ®· thay ®æi. Dù ¸n “Lµm sèngl¹i s«ng §¸y” còng ®· thay ®æi côm c«ng tr×nh ®Çu mèi. Bµi to¸n ph©n lò s«ng §¸y ®·®îc thiÕt lËp trªn c¬ së nh÷ng thay ®æi ®ã víi nh÷ng ®Þnh híng ®Ò xuÊt c¶i t¹o nh»mt¨ng kh¶ n¨ng tho¸t lò.Bµi to¸n ph©n lò s«ng §¸y lu«n lu«n ®îc ®Æt ra t¬ng øng víi mét tiªu chuÈn phßngchèng lò cho ®ång b»ng s«ng Hång (§BSH).1. C¸c th«ng sè cña tiªu chuÈn phßng lò x¸c ®Þnh cho §BSH.Víi sù ra ®êi cña hå Tuyªn Quang trªn s«ng G©m, hå S¬n La trªn s«ng §µ, tiªu chuÈnphßng chèng lò cho §BSH ®· ®îc thèng nhÊt nh b¶ng 1 [1,4]. Lu ý ®©y lµ tiªu chuÈnphßng chèng lò thiÕt lËp cho giai ®o¹n quy ho¹ch dµi h¹n bëi c¸c gi¶i ph¸p c«ng tr×nhhå chøa thîng nguån ®· kh«ng cßn c¬ héi ®Ó khai th¸c, ®ång thêi ®ª §BSH sÏ kh«ng®îc t«n cao, chØ cßn cã kh¶ n¨ng tu bæ.B¶ng 1. Tiªu chuÈn phßng chèng lò cho §BSH STT Th«ng sè cña tiªu chuÈn phßng lò Néi thµnh Hµ Néi Hµ Néi Ph¶ L¹i 1 Møc an toµn ®ª 13,4m 13,1m 7,2m 2 TÇn suÊt phßng lò 0,2% (Chèng lò 500 n¨m)Víi tiªu chuÈn phßng lò cho §BSH, tËp hµm vµo cho bµi to¸n ph©n lò s«ng §¸y ®· thay®æi, kh¸c víi giai ®o¹n thiÕt kÕ c«ng tr×nh ph©n lò s«ng §¸y n¨m 1975 vµ trong Dù ¸nsè 7 thuéc ch¬ng tr×nh phßng chèng lò s«ng Hång n¨m 2001 [3].2. TËp hµm vµo trong bµi to¸n ph©n lò s«ng §¸y.Thñ ®« Hµ Néi, vÞ trÝ ®¹i diÖn cho §BSH cã møc an toµn ®ª 13,4m tríc nh÷ng trËn lò500 n¨m míi xÈy ra mét lÇn [1]. Theo c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh [2], gi¶i ph¸p ph©n lò s«ng§¸y chØ ¸p dông khi c¸c hå chøa ®· sö dông hÕt kh¶ n¨ng. Tõ nh÷ng tiÒn ®Ò ph¸p quy, 2®iÓm chèt sau ®©y ph¶i ®îc thõa nhËn:a) TrËn lò mµ ®ª Hµ Néi ph¶i ®èi mÆt lµ trËn lò tù nhiªn trªn s«ng Hång t¹i S¬n T©y cã thêi kú xuÊt hiÖn l¹i 500 n¨m, ký hiÖu lµ (QS¬nT©y~t)500.b) C«ng tr×nh ph©n lò s«ng §¸y chØ ®îc sö dông khi qu¸ tr×nh lò t¹i S¬n T©y ®· bÞ ®iÒu ~ tiÕt bëi c¸c hå chøa thîng nguån ký hiÖu lµ ( Q S¬nT©y~t)500 vÉn cßn cã thÓ g©y ra ~ mùc níc Hµ Néi ( Z HµNéi~t)500 vît møc 13,4m. 1 Tõ ®©y thÊy r»ng møc ®é ph©n lò s«ng §¸y bao gåm lu lîng ph©n lò Qph©n_lò, tæng lîng ph©n lò Wph©n_lò vµ thêi gian ph©n lò Tph©n_lò do qu¸ tr×nh lò t¹i S¬n T©y ®· bÞ ®iÒu ~ ~ tiÕt ( Q S¬nT©y~t)500 quyÕt ®Þnh. Khi qu¸ tr×nh ( Q S¬nT©y~t)500 t¬ng ®¬ng trËn lò tù nhiªn 8/1971 (QS¬nT©y~t)1971 th× nhiÖm vô ph©n lò s«ng §¸y vÉn b¶o toµn nh møc thiÕt kÕ. S¬ ®å h×nh a vµ b díi ®©y cho thÊy ý nghÜa cña 3 th«ng sè ph©n lò Qph©n_lò, Wph©n_lò, Tph©n_lò Wph©n_lò Qph©n_lò Lu lîng an toµn S¬n T©y~ ~Q S¬nT©y (m3/s) Q S¬nT©y (m3/s) 13.4m ZHµNéi Tph©n_lò Thêi gian H×nh a. Quan hÖ QS¬nT©y víi ZHµNéi H×nh b. Qóa tr×nh lò S¬n T©y (QS¬nT©y~t)500 Ba th«ng sè ph©n lò Qph©n_lò, Wph©n_lò, Tph©n_lò hoµn toµn do kh¶ n¨ng c¾t lò cña c¸c hå chøa quyÕt ®Þnh, mçi khi thªm mét hå chøa, nhiÖm vô cña gi¶i ph¸p ph©n lò s«ng §¸y ~ ®îc gi¶m ®i. Nh vËy qu¸ tr×nh lò t¹i S¬n T©y ®· bÞ ®iÒu tiÕt ( Q S¬nT©y~t)500 do qu¸ tr×nh lò tù nhiªn trªn c¸c s«ng §µ, Thao, L«, G©m, Ch¶y sau khi bÞ c¸c hå chøa S¬n La, Hoµ B×nh, Th¸c Bµ, Tuyªn Quang ®iÒu tiÕt råi truyÒn lò vÒ S¬n T©y x¸c ®Þnh. TËp hµm vµo bao gåm: “Qóa tr×nh lò tù nhiªn t¹i T¹ Bó (QT¹Bó~t), Hoµ B×nh (QHoµB×nh~t), Th¸c Bµ (QTh¸cBµ~t), Na Hang (QNaHang~t) trong mét tæ hîp h÷u c¬ t¹o ra qu¸ tr×nh lò tù nhiªn cã thêi kú xuÊt hiÖn l¹i 500 n¨m t¹i S¬n T©y (QS¬nT©y~t)500”. X¸c ®Þnh tËp hµm vµo lµ sù khëi ®Çu cho mäi ®¸nh gi¸ vÒ vai trß vµ nhiÖm vô ph©n lò s«ng §¸y trong quy ho¹ch phßng chèng lò §BSH vµ hÖ qu¶ trùc tiÕp cña nã lµ x¸c ®Þnh ra 3 th«ng sè cña qu¸ tr×nh ph©n lò Qph©n_lò, Wph©n_lò, Tph©n_lò. C¸c th«ng sè nµy ®îc chuyÓn vµo côm c«ng tr×nh ®Çu mèi. HiÖn nay, víi dù ¸n “Lµm sèng l¹i s«ng §¸y”, côm c«ng tr×nh ®Çu mèi ®· cã nhiÒu thay ®æi, cÇn ®¸nh gi¸ trong bµi to¸n ph©n lò s«ng §¸y. 3. Côm c«ng tr×nh ®Çu mèi. Kh¶ n¨ng cña côm c«ng tr×nh ®Çu mèi ®îc ®¸nh gi¸ qua viÖc tiÕp nhËn lu lîng ph©n lò Qph©n_lò. Mét khi côm ®Çu mèi kh«n ...