Bài viết về các quan niệm và vai trò chủ đạo của kinh tế chính phủ

Mở đầu Thế kỷ 21 đang diễn ra trước mắt chúng ta với nhiều thách thức và cơ hội, đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và với kinh tế nhà nước ta - một thành phần kinh tế chủ đạo nói riêng. Từ năm 1986 đến nay, Đại hội lần thứ VI và Đại hội lần thứ VII của Đảng đều xác định kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, tuy nhiên quan điểm đó được xác định theo tư duy mới. Đặc biệt trong thời kì đổi mới ngày nay, đứng trước cơn gió...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài viết về các quan niệm và vai trò chủ đạo của kinh tế chính phủMở đầuThế kỷ 21 đang diễn ra trư ớc mắt chúng ta với nhiều thách thức và cơ hội, đối với nềnkinh tế Việt Nam nói chung và với kinh tế nhà nước ta - một thành phần kinh tế chủđạo nói riêng.Từ năm 1986 đến nay, Đại hội lần thứ VI và Đại hội lần thứ VII của Đảng đều xácđịnh kinh tế Nhà nư ớc giữ vai trò chủ đạo, tuy nhiên quan điểm đó đ ược xác định theotư duy mới. Đặc biệt trong thời kì đổi mới ngày nay, đ ứng trước cơn gió hội nhập củakhu vực và thế giới thì việc xác định chỗ đứng của TPKT này đang trở thành vấn đ ề cóý n ghĩa thực tiễn quan trọng và cấp bách.Để tìm hiểu những thành tựu to lớn m à TPKT này đ ã đ ạt được, cũng như những hạnch ế còn thiếu sót, những kinh nghiệm quý báu trong việc sắp xếp lại th ành ph ần - cơcấu, sự thay đổi phương thức sản xuất - quản lý, phương châm chỉ đạo trong cácngành, các lĩnh vực của kinh tế Nhà nước, tôi quyết đ ịnh chọn đề tài này để nghiêncứu dưới góc độ một bài tập lớn. Nội dung b ài viết gồm 2 phần:Phần I: Quan niệm về Kinh tế Nhà nư ớcPhần II: Vai trò chủ đạo của Kinh tế Nhà nước.I-Quan niệm về kinh tế nh à nướcĐại hội lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt nam xác định nước ta hiện nay dựa trên 3hình thức sở hữu cơ bản là: Sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể và sở hữu tư nhân hìnhthành nên 6 thành ph ần kinh tế với những h ình thức tổ chức kinh doanh đ a d ạng, đanxen hỗn hợp, đó là: Kinh tế Nh à nước, Kinh tế tập thể, kinh tế cá thể, tiểu chủ, kinh tếtư b ản tư nhân, kinh tế tư b ản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.Thành phần kinh tế Nh à nước là thành ph ần kinh tế mà vốn và TLSX thuộc sở hữu nh ànước; Bao gồm các doanh nghiệp Nh à nước và các tài sản thuộc sở hữu nh à nư ớcnhư ; đất đai, hầm mỏ, rừng biển, ngân sách, các quỹ dự trữ, ngân hàng nhà nước, hệthống bảo hiểm, kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội.Các doanh nghiệp Nhà nư ớc là bộ phận quan trọng nhất của kinh tế Nh à nước, giữnhững vị trí then chốt, đi đ ầu trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, côngnghệ, nêu cao gương về năng suất, chất lượng hiệu quả kinh tế- xã hội và chấp hànhpháp luật.Phân loại doanh nghiệp Nhà nước+Các doanh nghiệp hoạt động không vì mục đ ích lợi nhuận, nhằm đảm bảo phúc lợi xãhội như các linh vực sản xuất phục vụ cho quốc phòng, an ninh, y tế, giáo dục.+Các doanh nghiệp kinh doanh nhằm mục tiêu lợi nhuận. đóng vai trò quan trọngtrọng góp phần làm tăng trưởng và phát triển kinh tế.Chú ý phân biệt kinh tế Nhà nước với doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệp nhà nư ớcch ỉ là một bộ phận quan trọng của kinh tế nhà nước. Còn kinh tế nh à nước là đặc trưngcủa một loại hình sở hữu.Con đường hình thành kinh tế Nhà nước:Nhà n ước đầu tư xây dựng mới các doanh nghiệp nhà nước. Quốc hữu hoá các doanhnghiệp tư bản tư nhân hoặc góp vốn cổ phần khống chế với các doanh nghiệp tư nhân.*Phân biệt kinh tế Nhà nước ở Việt nam với kinh tế Nhà nước của CNTB độc quyền.Việt nam đang quá độ lên CNXH bỏ qua giai đo ạn phát triển của CNTB, nên tất yếutồn tại nhiều thành ph ần kinh tế, trong đó kinh tế Nhà nước giẽ vai trò chủ đạo, làthành phần kinh tế dựa trên sở hữu toàn dân về tư liệu sản xuất. Nhà nước chuyênchính vô sản đại diện cho nhân dân quản lý nó. Nhà nước ta là nhà nước của dân, vìdân và do dân.Còn dưới CNTB độc quyền, nền kinh tế chịu sự thống trị của các tổ chức độc quyền,phương thức sản xuất TBCN dựa trên cơ sở của chế độ tư hữu tư nhân TBCN về tưliệu sản xuất. Nh à nước là nhà nước tư sản, phục vụ cho lợi ích của giai cấp tư sản, bảnch ất của nhà nước tư sản vẫn là bọc lột lao động làm thuêII-Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nư ớcThành phần kinh tế nhà nước giữa vai trò chủ đạo trong n ền kinh tế nhiều thành phầnở Việt nam, là lực lượng vật chất quan trọng và là công cụ để Nhà nư ớc định hướngvà điều tiết vĩ mô nền kinh tế.Trong thành phần kinh tế nh à nước, các doanh nghiệp của nh à n ước giữ những vị tríthen chốt, đi đ ầu trong việc ứn g dụng những tiến bộ khoa học và công ngh ệ, nêugương về năng su ất chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh tế xã hội và chấp hành lu ậtpháp.Biểu hiện vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước KTNN giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân thể hiện chủ yếu trên cácmặt: - Là đòn bày kinh tế quan trọng thúc đẩy tăng trư ởng quan trọng và giải quyếtnhững vấn đề xã hội. Nó chiếm giữ các ngành nghề mũi nhọn, then chốt của nền kinhtế, có khả n ăng chi phối môi trường xã hội và đảm bảo tính ổn định của nền kinh tế. - KTNN góp phần hết sức quan trọng vào việctạo ra sản phẩm cho xã hội vànguồn thu ngân sách, tạo ra nguồn lực đ áng kể trong tay nhà n ước để đ iều tiết quátrình phát triển theo đ ịnh hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó, KTNN còn đảm bảosức sản xuất và ho ạt động của nền kinh tế, thực hiện các nhiệm vụ xuất, nhập khẩu đẩynhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội như việc làm, c ...