BẢN CHẤT CỦA THẾ GIỚI NGA

cặp phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử giải quyết vấn đề cơ bản của triết học trong lĩnh vực xã hội. Tồn tại xã hội là đời sống vật chất của xã hội, là sự sản xuất của cái vật chất và những quan hệ của con người trong quá trình sản xuất
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BẢN CHẤT CỦA THẾ GIỚI NGATỒNTẠIXÃHỘIVÀÝTHỨCXÃHỘI: cặp phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử giải quyết vấn đề cơ bản của trong lĩnh vực triết họcxã hội. Tồn tại xã hội là đời sống vật chất của xã hội, là sự sản xuất của cải vật chất và nhữngquan hệ của con người trong quá trình sản xuất ấy. Tồn tại xã hội quyết định . Ý thức xã ý thức xã hộihội là phản ánh của tồn tại xã hội, bao gồm nhiều trình độ khác nhau (ý thức đời thường, ý thứclí luận) và nhiều hình thái khác nhau (chính trị, pháp quyền, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật, triếthọc, khoa học, vv.). Ý thức xã hội do tồn tại xã hội quyết định, nhưng có tính độc lập tương đốicủa nó, thể hiện trên những nét cơ bản là: 1) Có tính kế thừa, có lôgic phát triển nội tại, có sự tácđộng qua lại giữa các hình thái ý thức xã hội. 2) Ý thức khoa học, tiến bộ có thể dự báo triển vọngcủa xã hội, cũng có thể cải tạo tồn tại xã hội thông qua thực tiễn của con người; ngược lại, ý thứcsai lầm, lạc hậu, có thể xuyên tạc, kìm hãm sự phát triển của tồn tại xã hội.Tồn tại xã hội của ta là một nước nông nghiệp lạc hậu và kém phát triển, với trên 87triệu dân (xếp thứ 13 thế giới) mà trong đó trên 70% người sống ở nông thôn và laođộng nông nghiệp, trình độ dân trí thấp (cả nước mới đạt chuẩn phổ cập giáo dụctiểu học đúng độ tuổi), chỉ có khoảng 25% người lao động là đã qua đào tạo nghề, thunhập trung bình của người dân thuộc nhóm nước “đang phát triển có thu nhập thấp”(nghèo - xếp thứ 123 thế giới), mặc dù sở hữu cái nền đất rộng 331.690 km2 (xếp thứ65 thế giới) và khoảng 1 triệu km2 mặt biển (với khoảng 3.000 đảo, có tổng diện tích1.700 km2, lớn hơn 2,4 lần diện tích đất nước Singapore).Trong điều kiện đó, hầu hết người dân chỉ có thể kiếm sống bằng những công việc ítđầu tư và ít tốn kém nhất, ít tính toán (tri thức thấp) và ngắn hạn nhất… để nhanhchóng có tiền của mà trang trải cuộc sống hàng ngày. Ngoài bộ phận làm công tácquản lý và cung ứng dịch vụ công trong các cơ quan hành chính - sự nghiệp ra, thì đasố họ tìm đến thửa ruộng, mảnh vườn, hồ ao, chuồng trại, tàu, ghe, chiếc xích lô, xelôi, xe ba gác, xe công nông, ô chợ, gánh hàng rong, góc phố, vỉa hè… để kiếm kế sinhnhai. Một bộ phận khác khá hơn thì phát triển kinh doanh, thương mại, dịch vụ… Bộphận còn lại đi bán vé số, nhặt phế liệu, ăn xin…Chủ nghĩa duy vật lịch sử đã chỉ ra rằng: Tồn tại xã hội như thế nào thì ý thức xã hộinhư thế đó, dẫu biết rằng ý thức xã hội cũng có tính “độc lập tương đối” so với tồntại xã hội, nhưng tính “độc lập tương đối” ấy cũng không phải “từ trên trời rơixuống”. Trong thời đại ngày nay, và có lẽ trong mọi thời đại, không có bất cứ mộtnước đang phát triển hay chậm tiến hơn so với trình độ chung của thế giới, lại có thểtạo dựng cho mình một tồn tại xã hội hoặc ý thức xã hội tiến bộ giữa nhân loạiđương thời.Ở nước ta hiện nay, tình trạng coi thường pháp luật và sức khoẻ con người, thamnhũng, lãng phí… đang là vấn nạn lớn của đất nước. Nó nói lên rất nhiều điều,dù khách quan hay chủ quan, về tồn tại xã hội và ý thức xã hội của chúng ta.Coi thường pháp luật: Luật ra không được thực hiện đầy đủ và kịp thời, làm ăn phipháp và lối sống luồn lách, làm trái các quy định hợp pháp và tuỳ tiện đặt ra những quyđịnh bất hợp pháp…Coi thường sức khoẻ con người: Sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng kém chấtlượng (kể cả thuốc chữa bệnh); sản phẩm tiêu dùng có hàm lược độc tố cao; khôngthực hiện nghiêm chế độ bảo hộ và an toàn lao động, cũng như các biện pháp an toànkhác đối với con người; tình trạng sử dụng bạo lực xảy ra khá phổ biến tại các giađình, trường học, công xưởng, quán xá... đối với mọi lứa tuổi.Tham nhũng: Bòn rút của công, đưa và nhận hối lộ xảy ra khá phổ biến ở mọi cấp,mọi ngành; thì giờ thi hành công vụ cũng bị bớt xén và sử dụng cho những mục đích cánhân khác…Lãng phí: Lãng phí nguồn nhân lực vì sử dụng không phù hợp và hiệu quả thấp, lãngphí thời gian và của cải, vì nhiều người được đào tạo lại làm việc như không đượcđào tạo; lãng phí các nguồn lực vật chất và tinh thần vì không được để ý đến hoặc sửdụng bất hợp lý...Tất cả những tình trạng tiêu cực đó, chúng vừa là nguyên nhân vừa là kết quả củanhau, đang kìm hãm sự phát triển của đất nước ta. Có rất nhiều nguyên nhân, nhưngnguyên nhân chung là thu nhập thấp, trình độ dân trí thấp và quản lý xã hội yếu kém;“tư duy” làm luật, kỷ luật lao động và lương tâm nghề nghiệp rất thấp; “cơ chế” chặtmà lỏng, làm việc gì cũng cần “bôi trơn” bộ máy; “công bộc” không sống nổi bằnglương; tư tưởng, đạo đức và lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ và nhân dânbị suy thoái…Nếu chúng ta muốn tồn tại xã hội phát triển, thì phải giải phóng ý thức xã hội;muốn ý thức xã hội phát triển, thì phải giải phóng tồn tại xã hội. Nghĩa là, chúng ...