Báo cáo 1 trường hợp thiếu máu đại hồng cầu ở trẻ nhũ nhi 2 tháng nuôi bằng sữa mẹ

Đè tài với nội dung báo cáo 1 trường hợp thiếu máu đại hồng cầu ở trẻ nhũ nhi 2 tháng nuôi bằng sữa mẹ và đó là 2 tháng tuổi được nuôi bằng sữa mẹ nhập viện vì ói, tiêu lỏng, và xanh xao. Các xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị thiếu máu đại hồng cầu có giảm ba dòng tế bào và giảm nặng vitamin B12. Nguyên nhân là do mẹ thiếu máu vitamin B12. Bệnh nhân phục hồi về lâm sàng và huyết học nhanh sau khi điều trị bằng vitamin B12.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo 1 trường hợp thiếu máu đại hồng cầu ở trẻ nhũ nhi 2 tháng nuôi bằng sữa mẹY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011Nghiên cứu Y họcBÁO CÁO 1 TRƯỜNG HỢP THIẾU MÁU ĐẠI HỒNG CẦUỞ TRẺ NHŨ NHI 2 THÁNG NUÔI BẰNG SỮA MẸNguyễn Đình Văn*TÓM TẮTMột bệnh nhân 2 tháng tuổi được nuôi bằng sữa mẹ nhập viện vì ói, tiêu lỏng, và xanh xao. Các xét nghiệmcho thấy bệnh nhân bị thiếu máu đại hồng cầu có giảm ba dòng tế bào và giảm nặng vitamin B12. Nguyên nhânlà do mẹ thiếu máu vitamin B12. Bệnh nhân phục hồi về lâm sàng và huyết học nhanh sau khi điều trị bằngvitamin B12.Từ khóa: Thiếu máu hồng cầu.ABSTRACTCASE REPORT 1 UNIVERSITY ANEMIA HEMOGLOBIN IN INFANTS BREASTFED 2 MONTHSNguyen Dinh Van * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 315 - 320We report a case of 2 month old breast fed infant who presented with history of vomiting, diarrhea and pallor.Investigations showed severe nutritional vitamin B12 deficiency with a megaloblastic pancytopenia. Thisdeficiency was due to maternal B12 deficiency. Treatment of infant with vitamin B12 resulted in rapid clinicaland hematological improvement.Key word: Lack of red bloodĐẶT VẤN ĐỀCơ thể người không tự tổng hợp đượcvitamin B12 và nguồn cung cấp duy nhất là sảnphẩm từ động vật. Thiếu máu đại hồng cầu dothiếu vitamin B12 rất hiếm gặp ở trẻ em.Nguyên nhân có thể là do giảm cung cấp, giảmhấp thu hoặc giảm sử dụng B12(1,2).Hầu hết các trường hợp thiếu cung cấpvitamin B12 ở trẻ em đều do mẹ thiếu, vàthường chỉ gặp ở những trẻ nhũ nhi bú mẹ hoàntoàn(1). Trẻ nhũ nhi dự trữ rất ít vitamin B12 vàdo đó có thể biểu hiện triệu chứng bệnh trongvòng vài tháng. Điều này trái ngược với ngườilớn lượng dự trữ dồi dào nên dù thiếu B12 trongnhiều năm, nhưng không biểu hiện triệuchứng(3).TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNGBệnh nhân 2 tháng tuổi sinh đủ tháng nhậpviện vào 18/3 với bệnh sử ọc sữa 3-4 lần/ngày,tiêu phân lỏng và mẹ thấy bé xanh xao dần từsau sinh. Cân nặng lúc sinh 2, 7 kg, sau sinh bécó bị vàng da và phải chiếu đèn trong 4 ngày.Khám lâm sàng thấy bệnh nhân xanh xao,vàng da nhẹ, tăng sắc tố ở bàn tay, chân, thởnhanh, gan khoảng 2 cm dưới hạ sườn, láchvà hạch không sờ chạm. Xét nghiệmhemoglobin 6,6 g/dL, hematocrit 18,3%, bạchcầu 12,9 x 109/L (Neutrophil 7,2%, lymphocyte83%, monocyte 2%, eosinophil 1,1%, basophil1,4%), MCV 89 fL, tiểu cầu 99 x 109/L. Phếtmáu ngoại biên cho thấy hồng cầu to nhỏkhông đều, đa dạng và không có bạch cầunon máu ngoại vi. Sinh hóa ghi nhận tăngbilirubin chủ yếu là gián tiếp (Bilirubin toànphần 47 mg/L, trực tiếp 5 mg/L), Ferritin 237ng/mL (15-120), haptoglobin 4,6 mg/dL (30200), Coombs test trực tiếp âm tính. Bệnhnhân được chẩn đoán viêm phổi - thiếu máután huyết - giảm 2 dòng tế bào máu, giảmbạch cầu hạt và được điều trị với kháng sinhvà truyền hồng cầu lắng.*Bệnh viện Nhi Đồng 2Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Đình VănĐT: 0909.765.121Chuyên Đề Truyền Máu Huyết HọcEmail: Nguyendinhvan26@gmail.com315Nghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011Diễn tiến điều trị (hình 1)Hình 1: Quá trình điều trị*Bạch cầu x 109/LTruyền máu **Hemoglobin g/dl Co giật ***Tiểu cầu x1010/LabHình 2: Phết máu ngoại biên cho thấy hồng cầu đa dạng, to nhỏ không đều (a), hypersegmented neutrophil (b)co giật bé tỉnh táo hoàn toàn, khám thần kinhSau một tuần tình trạng viêm phổi ổn định,cho thấy bé chậm phát triển tâm thần vận độngbệnh nhân được ngưng kháng sinh, bổ sungngoài ra không ghi nhận gì đặc biệt. Siêu âmvitamin và acid folic (5 mg/ngày). Tình trạngxuyên thóp, EEG, dịch não tủy không ghi nhậnhuyết học bệnh nhân cải thiện dần sau đó9bất thường. Bệnh nhân chẩn đoán bệnh lý não(Hemoglobin 9, 0 g/dL, tiểu cầu 159 x 10 /L, bạch99cấp và được điều trị với thuốc chống động kinhcầu 8 x 10 /L trong đó neutrophil 2 x 10 /L).(deparkin, phenobarbital).Ngày 12/4 bệnh nhân co giật toàn thân, sau316Chuyên Đề Truyền Máu Huyết HọcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011ANghiên cứu Y họcBCDEFGHghHình 3: Tủy đồ: mật độ tủy giàu(a), megaloblast (b), hồng cầu hai nhân(c,d), nhân biến đổi dạng megaloblast(d),bất thường nhân của bạch cầu non(e,g), hiện diện metamyelocyte và band neutrophil lớn(f,h)Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học317Nghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011Ngày 21/4 bệnh nhân không còn co giật tuyBÀN LUẬNnhiên tình trạng viêm phổi tái lại, huyết họcThiếu máu đại hồng cầu ở trẻ nhũ nhi hiếmgiảm lại ba dòng tế bào máu (Hemoglobin 7,7gặp. Trẻ nhũ nhi thiếu B12 lần đầu tiên đượcg/dL, tiểu cầu 87 x 10 /L, bạch cầu 1,7 x 10 /Lbáo cáo vào năm 1962(4). Trong một báo cáo ởtrong đó neutrophil 0,69 x10 /L), do đó bệnhMelbourne cho thấy chỉ có 19 trường hợp trongnhân được làm tủy đồ. Kết quả tủy đồ cho thấy25 năm(3). Lượng B12 cần thiết cho trẻ nhũ nhi làmật độ tủy giàu, tăng sinh mạnh dòng hồng ...