Báo cáo ca lâm sàng: Tắc mạch não nghịch thường trong phẫu thuật thay khớp háng

Nội dung bài viết nhằm báo cáo 1 trường hợp tắc mạch não nghịch thường và kèm theo thuyên tắc phổi trong mổ thay khớp háng đó là bệnh nhân nữ 68 tuổi không có tiền sử bệnh lý và không điều trị kháng đông dự phòng, và được mổ thay khớp háng với phương pháp vô cảm tê ngoài màng cứng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo ca lâm sàng: Tắc mạch não nghịch thường trong phẫu thuật thay khớp hángY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013Nghiên cứu Y họcBÁO CÁO CA LÂM SÀNG: TẮC MẠCH NÃO NGHỊCH THƯỜNG TRONGPHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNGNguyễn Ngọc Anh*, Lê Hoàng Quân*TÓM TẮTThuyên tắc huyết khối tĩnh mạch vẫn là nguyên nhân quan trọng gây biến chứng và tử vong trong phẫuthuật chỉnh hình lớn. Tỉ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu sau mổ khoảng 40-60% Bn không điều trị dự phòng. Trongđó, 0,1- 7,5% Bn sẽ bị thuyên tắc phổi chết người. Tuy nhiên, TBMN hiếm gặp sau phẫu thuật này. Thuyên tắcnão nghịch thường do huyết khối tĩnh mạch đi qua shunt trong tim (vd còn lỗ bầu dục) hoặc shunt trong phổi vàotuần hoàn hệ thống gây thuyên tắc là thể bệnh hiếm gặp và khả năng chẩn đoán sót cao. Chúng tôi báo cáo 1trường hợp tắc mạch não nghịch thường và kèm theo thuyên tắc phổi trong mổ thay khớp háng.Ca lâm sàng: Bn nữ 68 tuổi không có tiền sử bệnh lý và không điều trị kháng đông dự phòng. Bn được mổthay khớp háng với phương pháp vô cảm tê ngoài màng cứng. Cuối cuộc mổ, tình trạng Bn đột ngột xấu đi vớigiảm oxy máu, tụt HA và rơi vào hôn mê. CT scan cản quang não với hình ảnh nhồi máu não diện rộng 2 báncầu do tắc động mạch não trước, giữa và sau 2 bên. CT scan cản quang ngực với hình ảnh huyết khối thuyên tắchoàn toàn động mạch phổi phải và nhánh nuôi thùy dưới động mạch phổi trái. Bn được đưa về nhà theo yêu cầucủa gia đình trong tình trạng quá nặng sau 2 ngày điều trị tích cực.Kết luận: Tắc mạch não nghịch thường kèm theo thuyên tắc phổi là 1 biến chứng nặng và hiếm gặp trongmổ thay khớp háng. Cần tầm soát thường quy các Bn trước mổ (bao gồm siêu âm tim, khám tim mạch…). Đặcbiệt, trên Bn lớn tuổi, có nhiều bệnh nặng đi kèm, dự trữ tim phổi kém.Theo dõi sát trong và sau mổ để phát hiệnvà xử lý kịp thời.Từ khóa: tắc mạch nghịch thường, thay khớp hángABSTRACTINTRAOPERATIVE FATAL PARADOXICAL CEREBRAL EMBOLISM DURING TOTAL HIPARTHROPLASTY: CLINICAL CASE REPORTNguyen Ngoc Anh, Le Hoang Quan* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 109 - 115Thromboembolism is a frequent complication following major orthopedic operations, particularly in hip andknee replacement surgeries. The rate of post-operative deep vein thrombosis is 40% - 60% in patients withoutprophylaxis, and 0.1% - 7.5% will suffer from fatal pulmonary embolism. However, cerebrovascular accidents areless commonly seen post-operatively. Paradoxical embolism due to venous thrombus enter the systemic circulationthrough a right-to-left shunt (such as a patent foramen ovale) or through pulmonary circulation is an even rarerentity. We report a case of a fatal paradoxical cerebral embolism and a concomitant pulmonary embolism duringtotal hip arthroplasty.Case report: A 68 year old woman had no special medical history and no prophylaxis therapy underwenttotal hip arthroplasty under epidural anesthesia. In the end stage of the procedure, patient’s condition worsenedwith suddenly hypoxemia, hypotension and fall in coma. The contrast CT scan of brain presented a widen cerebralinfraction image with bilateral embolism of anterior, middle and posterior cerebral arteries. The contrast CT scan* Bệnh viện 115 - TP. HCMTác giả liên lạc: Bs Nguyễn Ngọc AnhChuyên Đề Gây Mê Hồi SứcĐT: 0913673735Email: anhnguyengoc115@yahoo.com -109Nghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013of lung showed the complete embolism in right pulmonary artery and left inferior pulmonary artery. This patientwas transferred to her home as family’s order due to uncured state after 2 days in ICU.Discussion: Most thrombi that cause embolic stroke originate in the heart or arise from atherothromboticlesions in the aorta, the carotid artery, or the vertebrobasilar system. However, the emboli (include fat and airbubbles) that arise during total hip arthroplasty may enter the systemic circulation via a patent foramen ovale orthrough pulmonary circulation. This syndrome known as paradoxical embolization is a rare and potentiallyunderdiagnosed.Conclusion: Routine preoperative screening (include cardiac echocardiography, cardiologist assessment, etc)is required especially in patient population with advance in age, multiple severe co-morbidities and lesser preoperative cardio-respiratory and vascular reserve.Key words: paradoxical cerebral embolism, hip arthroplastyĐẶT VẤN ĐỀBÁO CÁO CA LÂM SÀNGHơn 2 triệu dân Mỹ và Châu Âu trải quaphẫu thuậtchỉnh hình lớn hàng năm. Số lượngphẫu thuật mỗi năm mỗi gia tăng, dự đoán tăng25-35% trong 30 năm tới(1). Trong đó, số bệnhnhân (BN) mổkhớp háng dự kiến tăng gấp 3 lần(2030-2050).Bệnh nhân nữ, 68 tuổi được mổ thay khớpháng (T) tại bệnh viện tuyến trước với phươngpháp vô cảm tê ngoài màng cứng.Thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch( VTE) vẫnlà nguyên nhân quan trọng gây biến chứng vàtử vong trong phẫu thuật chỉnh hình lớn. Hơn600.000 ca ...