Báo cáo: Khảo sát lâm sàng, tổn thương X-quang phổi, đặc điểm vi trùng học và tình trạng kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân lao phổi kèm đái tháo đường (ĐTĐ) típ 2.

Tuổi trung bình của nhóm lao phổi - ĐTĐ là 59 ± 24. Độ tuổi thường mắc bệnh nhất của nhóm không ĐTĐ là dưới 40 tuổi. Có 64,9% bệnh nhân mắc đái tháo đường trước lao (thường gặp nhất là từ 2-5 năm). Ho ra máu và sụt cân thường gặp hơn ở nhóm có ĐTĐ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo: Khảo sát lâm sàng, tổn thương X-quang phổi, đặc điểm vi trùng học và tình trạng kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân lao phổi kèm đái tháo đường (ĐTĐ) típ 2. KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, X-QUANG PHỔI VÀ TÌNH TRẠNG KIỂM SOÁT ĐƯỜNG HUYẾT Ở BỆNH NHÂN LAO PHỔI VÀ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÍP 2TÓM TẮTMở đầu: Sự phối hợp lao phổi và đái tháo đường là vấn đề sức khỏe quantrọng hiện nay tại Việt Nam.Mục tiêu: Khảo sát lâm sàng, tổn thương X-quang phổi, đặc điểm vi trùng họcvà tình trạng kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân lao phổi kèm đái tháo đường(ĐTĐ) típ 2.Phương pháp: Cắt ngang, gồm những bệnh nhân lao phổi nhập viện PhạmNgọc Thạch từ 7/2008 đến 7/2009. Nhóm nghiên cứu gồm 154 bệnh nhân laophổi - ĐTĐ típ 2, nhóm chứng gồm 101 bệnh nhân lao phổi không ĐTĐ.Kết quả: Tuổi trung bình của nhóm lao phổi - ĐTĐ là 59 ± 24. Độ tuổi thườngmắc bệnh nhất của nhóm không ĐTĐ là dưới 40 tuổi. Có 64,9% bệnh nhânmắc đái tháo đường trước lao (thường gặp nhất là từ 2-5 năm). Ho ra máu vàsụt cân thường gặp hơn ở nhóm có ĐTĐ. Lao phổi AFB dương ở nhóm ĐTĐlà 86,4% so với nhóm không ĐTĐ là 67,3%. Tổn thương phân bố lan tỏachiếm tỉ lệ 66,2% ở nhóm ĐTĐ và 58,4% ở nhóm không ĐTĐ. Tổn thươngdạng hang và tổn thương thùy dưới gặp nhiều hơn ở nhóm ĐTĐ (54,3% và65%) so với nhóm không ĐTĐ (25,7% và 43,5%). Đái tháo đường là yếu tốnguy cơ độc lập đối với tổn thương thùy dưới và tổn thương dạng hang.Kết luận: Đái tháo đường làm thay đổi một số biểu hiện lâm sàng và Xquangcủa lao phổi. Tổn thương lan tỏa nhiều thùy, tổn thương thùy dưới và tổnthương dạng hang là những điểm khác biệt cần chú ý ở bệnh nhân lao phổi mắcđái tháo đường.Từ khóa: lao phổi, đái tháo đường, xquang phổi, đường huyếtABSTRACTCLINICAL FEATURES, CHEST XRAY AND GLYCEMIA CONTROL INPATIENTS WITH PULMONARY TUBERCULOSIS AND DIABETESTran Thi Da Thao, Quang Van Tri* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 – Supplement of No 1 – 2010: 419 - 424Background: The combination of pulmonary tuberculosis (PT) and diabetes iscurrently an important heath problem in Vietnam.Objective: Investigate the clinical features, chest xray, bacteriology andglycemia control in patients with PT and diabetes.Method: Cross – sectional study performed in patients with PT admitted toPham Ngoc Thach Hospital from 7/2008 to 7/2009. The study group included154 PT patients with diabetes, and the control group 101 PT patients withoutdiabetes.Results: The average age in the study group was 59 ± 24 years. The mostfrequent age in the control group was below 40 years. Diabetes was diagnosedbefore PT in 64.9% of cases (2-5 years was commonest). Hemoptysis andweight loss were more seen in the study group. Smear positive PT was found in86.4% in the study group, compared to 58.4% in the control group. The diffuselesion on chest xray was noted in 66.2% in the study group, and in 58.4% in thecontrol group. The cavitary and lower lung field lesions were more observed inthe study group (54.3% and 65% respectively) vs the control group (25.7% and43.5% respectively). Diabetes is an independent risk factor of the cavitary andlower lung field lesions.Conclusion: Diabetes altered some clinical features and chest xray of PT. Thediffuse, lower lung field and cavitary lesions constitue the significant differenceto note in PT patients with diabetes.Keywords: pulmonary tuberculosis, diabetes, chest xray, glycemiĐẶT VẤN ĐỀHiện nay, bệnh lao vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các bệnhnhiễm trùng, còn đái tháo đường (ĐTĐ) là nguyên nhân gây tử vong hàng thứnăm trong số tất cả các bệnh lý. Sự phối hợp hai bệnh lý này hiện nay là vấn đềsức khỏe đang được báo động nghiêm trọng trên toàn cầu, đặc biệt là vùngchâu Á-Thái Bình Dương. Tuy y văn đã ghi nhận đái tháo đường làm thay đổicác đặc điểm lâm sàng, Xquang của lao phổi, tại Việt Nam vẫn chưa có nhữngnghiên cứu về vấn đề này cùng với tình trạng kiểm soát đường huyết của bệnhnhân. Do vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm khảo sát các đặc điểmvề lâm sàng, vi trùng học, Xquang phổi và tình trạng kiểm soát đường huyếtcủa bệnh nhân lao phối mắcĐTĐ típ 2.Mục tiêu nghiên cứu- Mô tả và so sánh đặc điểm về lâm sàng, X-quang phổi, xét nghiệm vi trùnglao giữa hai nhóm lao phổi có ĐTĐ và không ĐTĐ.- Đánh giá sự kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân lao phổi - ĐTĐ típ 2.- Khảo sát mối tương quan giữa tổn thương X-quang phổi và tình trạng kiểmsoátđường huyết.ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUThiết kế nghiên cứu: cắt ngangMẫu nghiên cứu: tất cả những bệnh nhân được chẩn đoán xác định lao phổi cóvà không có ĐTĐ típ 2 nhập viện khoa lao bệnh viện Phạm Ngọc Thạch từ7/2008 đến 7/20009. Chúng tôi loại trừ những bệnh nhân không đồng ý thamgia nghiên cứu, có thiếu máu, có bệnh gan thận nặng, nhiễm HIV, dùngcorticoids trên ba tháng, và những bệnh nhân lao ngoài phổi đơn thuần.Thu thập và xử lý số liệuCác bệnh nhân được hỏi bệnh sử, khám lâm sàng, phỏng vấn về bệnh đái tháođường và được thực hiện các xét nghiệm. Các thông số trên được ghi nhận vàophiếu thu thập số liệu riêng của hai nhóm (có và không có đái tháo đường).Riêng Xquang phổi được lưu và phân tích độc lập bởi hai bác sĩ chuyên khoalao và bệnh phổi (một trực tiếp và một không trực tiếp tham gia nghiên cứu).Số liệu được nhập và xử lí bằng phần mềm SPSS 16.0. Phép kiểm t, MannWhitney U cho các biến định lượng, phép kiểm chi bình phương cho các biếnđịnh tính, hệ số tương quan Spearman, hồi qui logistic để tìm mối tương quan.Giá trị pNghiên cứu gồm 255 bệnh nhân, chia làm hai nhóm. Nhóm nghiên cứu gồm154 bệnh nhân lao phổi – ĐTĐ típ 2, nhóm chứng gồm 101 bệnh nhân lao phổikhông mắc ĐTĐ.Bảng 1: Các đặc điểm dịch tễ học của dân sốnghiên cứu Đái tháoKhông đáip đường tháo đườngTổng số 154 101(n)Tuổi (năm) 59±24 [32-54 ± ...