Báo cáo khoa học: cách diễn đạt bằng thể bị động trong văn bản chuyên ngành xây dựng cầu đ-ờng áp dụng trong dịch thuật

Trước tiên bài báo nhấn mạnh về tần số xuất hiện của cách diễn đạt bằng thể bị động và trình bày kết cấu bị động điển hình trong văn bản tiếng Anh và tiếng Việt chuyên ngành xây đựng cầu đ-ờng (CNXDCĐ). Tiếp đó tác giả sẽ đ-a ra một số cách dịch lối nói bị động từ tiếng Anh sang tiếng Việt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: "cách diễn đạt bằng thể bị động trong văn bản chuyên ngành xây dựng cầu đ-ờng áp dụng trong dịch thuật" c¸ch diÔn ®¹t b»ng thÓ bÞ ®éng trong v¨n b¶n chuyªn ngμnh x©y dùng cÇu ®−êng ¸p dông trong dÞch thuËt ThS. NguyÔn thÞ hång tuyÕn Bé m«n Anh v¨n Khoa Khoa häc c¬ b¶n - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Tr−íc tiªn bμi b¸o nhÊn m¹nh vÒ tÇn sè xuÊt hiÖn cña c¸ch diÔn ®¹t b»ng thÓ bÞ ®éng vμ tr×nh bμy kÕt cÊu bÞ ®éng ®iÓn h×nh trong v¨n b¶n tiÕng Anh vμ tiÕng ViÖt chuyªn ngμnh x©y ®ùng cÇu ®−êng (CNXDC§). TiÕp ®ã t¸c gi¶ sÏ ®−a ra mét sè c¸ch dÞch lèi nãi bÞ ®éng tõ tiÕng Anh sang tiÕng ViÖt. Vμ cuèi cïng lμ c¸ch sö dông lèi nãi bÞ ®éng ®Ó dÞch v¨n b¶n XDC§ tõ tiÕng ViÖt sang tiÕng Anh. Summary: The article firstly highlights the frequency of passive expressions and presents some typical passive constructions in both English and Vietnamese texts in Road and Bridge engineering. Secondly, some techniques for translating English passive expressions into Vietnamese are recommended. Finally, we suggest the ways to translate Vietnamese Road and Bridge documents into English employing passive expressions. dÞch, t¸c gi¶ sÏ bµn b¹c vÒ lèi nãi bÞ ®éng Cã thÓ nãi lèi nãi bÞ ®éng lµ mét ®Æc ®iÓm trong v¨n b¶n chuyªn ngµnh x©y dùng cÇu®iÓn h×nh cña v¨n b¶n KHKT khi viÕt b»ng ®−êng vµ ®−a ra mét sè thñ thuËt ®Ó dÞch lèitiÕng Anh. Nã tån t¹i ë nh÷ng h×nh thøc kh¸c nãi bÞ ®éng tõ tiÕng Anh sang tiÕng ViÖt ®ångnhau vÝ dô nh− c©u, có bÞ ®éng vµ c¸c côm tõ thêi sö dông lèi nãi bÞ ®éng ®Ó dÞch tõ tiÕngmang nghÜa bÞ ®éng… Theo sè liÖu thèng kª ViÖt sang tiÕng Anh.th× trong v¨n b¶n KHKT chØ riªng c©u bÞ ®éng®· chiÕm tíi 50% ch−a kÓ c¸c có vµ côm tõ bÞ i. C¸ch diÔn ®¹t b»ng thÓ bÞ ®éng®éng. VËy khi dÞch v¨n b¶n KHKT tõ tiÕng ViÖt trong v¨n b¶n tiÕng anh chuyªnsang tiÕng Anh c¸c dÞch gi¶ chuyªn nghiÖp ngμnh x©y dùng cÇu ®−êng (xdc®)th−êng sö dông lèi nãi bÞ ®éng nÕu cã thÓ ®Ó®¶m b¶o ®óng v¨n phong. Tuy nhiªn, trong Nh− chóng ta ®· biÕt trong tiÕng Anh, thÓthùc tÕ th× c¸c dÞch gi¶ kh«ng chuyªn th−êng bÞ ®éng ®−îc t¹o bëi ®éng tõ to be + ph©n tõchØ sö dông c©u bÞ ®éng tiÕng Anh khi c©u qu¸ khø. VÝ dô:tiÕng ViÖt còng lµ c©u bÞ ®éng vµ rÊt Ýt khi dÞch Chñ ®éng BÞ ®éng To construct (x©y To be constructed (®−îcc¸c c©u tiÕng ViÖt kh«ng ph¶i lµ bÞ ®éng sang dùng, thi c«ng) x©y dùng, thi c«ng)c©u bÞ ®éng trong tiÕng Anh. Do ®ã b¶n dÞch To pre - stress (dù To be pre-stressed (®−îcsÏ lµ mét v¨n b¶n tiÕng Anh kh«ng ®óng v¨n øng lùc) dù øng lùc) To drill (khoan) To be drilled (®−îcphong khoa häc kü thuËt, t¹o c¶m gi¸c khã khoan)chÞu cho ng−êi ®äc, ®Æc biÖt lµ ng−êi ®· quen To fabricate (chÕ To be fabricated (®−îcvíi thÓ lo¹i v¨n b¶n nµy. Nh»m gióp c¸c dÞch t¹o) chÕ t¹o) To tension (kÐo) To be tensioned (®−îcgi¶ kh«ng chuyªn n©ng cao chÊt l−îng b¶n kÐo) should, ought to, have to… HÇu nh− tÊt c¶ NÕu nh− thÓ bÞ ®éng thuéc ph¹m trï ng÷ c¸c ®éng tõ khuyÕt thiÕu nµy ®Òu ®−îc söph¸p th× lèi nã bÞ ®éng cã nghÜa réng h¬n dông víi tÇn sè rÊt cao, mµ chñ yÕu lµ ë c©udïng ®Ó chØ tÊt c¶ c¸c tõ, côm tõ, mÖnh ®Ò vµ bÞ ®éng chø kh«ng ph¶i lµ c©u chñ ®éng:c©u cã nghÜa bÞ ®éng. ThËm chÝ mét c©ukh«ng hÒ cã to be + qu¸ khø ph©n tõ còng VÝ dô:thuéc lèi nãi bÞ ®éng. Road surfaces on a bridge shall be given anti - skid characteristics, crown, VÝ dô: drainage, and super - elevation in ac ...