Báo cáo khoa học: Một số biện pháp làm giảm sự phát thải của các phương tiện cơ giới đường bộ ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Tóm tắt: Khí thải từ các loại xe cơ giới đang là nguồn gây ô nhiễm môi trường không khí lớn nhất, đặc biệt tại các khu vực đô thị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống, sức khoẻ người dân. Bàì báo đưa ra các vấn để về ô nhiễm môi trường không khí do phương tiện giao thông, nguyên nhân và các giải pháp nhằm làm giảm bớt khả năng gây ô nhiễm đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: "Một số biện pháp làm giảm sự phát thải của các phương tiện cơ giới đường bộ ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay" Mét sè biÖn ph¸p lµm gi¶m sù ph¸t th¶i cña c¸c ph¬ng tiÖn c¬ giíi ®êng bé ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay ThS Vò Kim H¹nh Bé m«n Kü thuËt m«i trêng ViÖn Khoa häc m«i trêng giao th«ng Trêng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i Tãm t¾t: KhÝ th¶i tõ c¸c lo¹i xe c¬ giíi ®ang lµ nguån g©y « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ lín nhÊt, ®Æc biÖt t¹i c¸c khu vùc ®« thÞ, ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn m«i trêng sèng, søc khoÎ ngêi d©n. Bµ× b¸o ®a ra c¸c vÊn ®Ó vÒ « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ do ph¬ng tiÖn giao th«ng, nguyªn nh©n vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m lµm gi¶m bít kh¶ n¨ng g©y « nhiÔm ®ã. Summary: Emission from vehicles is the major cause of air pollution in urban areas. This article presents air pollution caused by traffic means - causes and solutions to reduce vehicle emission. I. Thùc tr¹ng « nhiÔm m«i trêng tõ khÝ th¶i cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng ®êng béCT 2 Ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ®· th¶i vµo khÝ quyÓn mét lîng lín c¸c chÊt g©y « nhiÔm nh CO2, NOx, SO2, CxHy, bôi, muéi... g©y ¶nh hëng ®Õn søc kháe c ña nh÷ng ngêi tham gia giao th«ng. Trong ®ã, nguy hiÓm nhÊt lµ chÊt CxHy. Nång ®é cña CxHy phô thuéc vµo tû lÖ thµnh phÇn c¸c hydro cacbon trong x¨ng, nhÊt lµ c¸c lo¹i thµnh phÇn cã kÕt cÊu m¹ch vßng ®¬n vµ kÐp. Sè xe c¬ giíi ®· ®¨ng ký hiÖn nay (tÝnh ®Õn cuèi th¸ng 5 n¨m 2006) trªn toµn quèc lµ kho¶ng 18.200.000 chiÕc (trong ®ã gÇn 920.000 « t« vµ h¬n 17 triÖu xe g¾n m¸y) vµ tû lÖ t¨ng b×nh qu©n trong nh÷ng n¨m võa qua lµ 15 - 17%/n¨m [UBATGTQG]. Theo Côc §¨ng kiÓm xe c¬ giíi thuéc Bé GTVT, khÝ th¶i cña xe c¬ giíi ®ãng gãp 90% nång ®é khÝ SO2, 25% nång ®é khÝ NOx, 98% CO vµ 95% CxHy chøa trong kh«ng khÝ t¹i c¸c khu ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp (h×nh 1). §Õn n¨m 2007, con sè xe c¬ giíi sÏ t¨ng gÊp 1,3 lÇn hiÖn nay, tøc lµ kho¶ng 23.000.000 xe. Khi ®ã, nång ®é c¸c chÊt g©y « nhiÔm sÏ t¨ng kho¶ng 1 - 1,5 lÇn vµ vît qu¸ Tiªu chuÈn cho phÐp (TCCP). Theo nghiªn cøu cña Bé Tµi nguyªn vµ M«i trêng, t¹i c¸c nót giao th«ng chÝnh mét sè ®« thÞ, nång ®é bôi ®· vît tiªu chuÈn cho phÐp 2,5 - 4,5 lÇn, nång ®é SO2 gÊp 3 - 4,5 lÇn. Nång ®é c¸c chÊt g©y « nhiÔm cßn tiÕp tôc t¨ng lªn theo tû lÖ thuËn víi sù gia t¨ng ph¬ng tiÖn c¬ giíi ®êng bé. VÒ chÊt lîng x¨ng dÇu Tríc ngµy 1/7/2001, trªn ph¹m vi c¶ níc cßn dïng x¨ng pha ch× lµlo¹i x¨ng cã kh¶ n¨ng chèng hiÖn tîng kÝch næ cña ®éng c¬. Sau1/7/2001, c¶ níc chuyÓn sang dïng x¨ng kh«ng pha ch×. VÊn ®Ò ®Æt ralµ ®éng c¬ dùa vµo ®©u ®Ó chèng kÝch næ?. Gi¶i ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt lµt¨ng c¸c thµnh phÇn hydro cacbon cã kÕt cÊu m¹ch vßng kÐp (hä benzen)bëi chóng cã trÞ sè octan t¬ng ®¬ng cao, khã bÞ oxy ho¸ h¬n so víicarbur hydro kÕt cÊu m¹ch th¼ng. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chèngkÝch næ cña ®éng c¬ khi kh«ng cßn dïng tetra ethyl ch×, ngêi ta cãthÓ pha ethanol vµo x¨ng víi mét lîng thÝch ®¸ng. §iÒu nµy cã thÓ lýgi¶i t¹i sao khi mµ x¨ng pha ch× kh«ng cßn ®îc sö dông nhng vÊn ®Ò «nhiÔm kh«ng khÝ do c¸c ph¬ng tiÖn c¬ giíi vÉn ®îc ®Ò cËp tíi. Trªnthùc tÕ, hiÖn nay, lo¹i nhiªn liÖu mµ ViÖt Nam sö dông lµ lo¹i nhiªnliÖu gi¸ rÎ, cã hµm lîng lu huúnh qu¸ lín, gÇn nh ë møc cao nhÊtthÕ giíi. Cô thÓ lµ hµm lîng lu huúnh trong diezen: tõ 0,5 -1% (sovíi 0,05% ë c¸c níc trong khu vùc) vµ hµm lîng benzentrong x¨ng cßnqu¸ cao: 5% (so víi 1% ë c¸c níc trong khu vùc). Do vËy, khÝ th¶ithãat ra do ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn cã nång ®é lín c¸c khÝ SO2 vµc¸c hîp ch¸t h÷u c¬ bay h¬i (VOC) kh¸c [4]. Tổng lượng khí thải của các ngành 120 CT 2 100 80 GTVT 60 Công nghiệp, sinh hoạt 40 20 0 SO2 NOx CO CxHy H×nh 1. Tæng lîng khÝ th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ cña c¸c ngµnh.II. Mét sè biÖn ph¸p II.1. X©y dùng vµ xiÕt chÆt tiªu chuÈn khÝ th¶i cña c¸c ph¬ngtiÖn HÇu hÕt c¸c níc ch©u ¸ ®Òu ¸p dông HÖ thèng tiªu chuÈn khÝ th¶iCh©u ¢u (EURO) nhng víi nh÷ng møc ®é kh¸c nhau (h×nh 2). Trªn thùctÕ, nh÷ng lo¹i xe míi ®îc b¸n ë ch©u ¸ hiÖn nay th× s¹ch sÏ h¬n c¶tiªu chuÈn ®îc yªu cÇu ë nh÷ng níc §«ng Nam ¸ nhng do chÊt lîng nhiªn liÖu kÐm nªn g©y khã kh¨n cho viÖc gi¶m khÝ th¶i. Do vËy, viÖc th¾t chÆt nh÷ng tiªu chuÈn vÒ khÝ th¶i lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó gi¶m nh÷ng nguån « nhiÔm di ®éng. Giai ®o¹n 2005-2008, níc ta sÏ x©y dùng tiªu chuÈn chÊt lîng khÝ th¶i xe h¬i phï hîp víi Euro II trong hÖ thèng tiªu chuÈn ch©u ¢u. §©y lµ mét trong nh÷ng hÖ thèng tiªu chuÈn tiªn tiÕn nhÊt, ®îc ¸p dông réng r·i trªn thÕ giíi, gåm c¶ Trung Quèc vµ c¸c níc §«ng Nam ¸ (b¶ng 1).Môc tiªu cña hÖ thèng tiªu chuÈn khÝ th¶i Ch©u ¢u lµ nh»m gi¶m thiÓu tèi ®a nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm cã trong thµnh phµn khÝ th¶i cña c¸c ph¬ng tiÖn (h×nh 3).CT 2 Country 95 96 97 98 99 2000 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10European Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5Union ...