Báo cáo khoa học MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NỢ CÔNG CỦA VIỆT NAM

Từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009 làm suy thoái nền kinh tế thế giới, các nền kinh tế mới nổi như Nga, Braxin, Ấn Độ và Hàn Quốc, ASEAN đã có sự phục hồi vươn lên mạnh mẽ, đặc biệt là sự tăng trưởng vượt bậc của Trung Quốc, đã tạo ra động lực chính góp phần đưa thế giới thoát khỏi khủng hoảng và châu Á đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong mối tương quan với kinh tế thế giới. Tuy nhiên, nền kinh tế toàn cầu vẫn còn đang phải...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học " MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NỢ CÔNG CỦA VIỆT NAM " MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NỢ CÔNG CỦA VIỆT NAM TS. Hoàng Xuân Hòa Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế Văn phòng Trung ương Đảng Từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009 làm suy thoái nềnkinh tế thế giới, các nền kinh tế mới nổi như Nga, Braxin, Ấn Độ và Hàn Quốc,ASEAN đã có sự phục hồi vươn lên mạnh mẽ, đặc biệt là sự tăng trưởng vượt bậccủa Trung Quốc, đã tạo ra động lực chính góp phần đưa thế giới thoát khỏi khủnghoảng và châu Á đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong mối tương quanvới kinh tế thế giới. Tuy nhiên, nền kinh tế toàn cầu vẫn còn đang phải đối mặt vớinhiều vấn đề khó khăn lớn như: Nợ công và thâm hụt ngân sách do tác động củacác gói giải cứu nền kinh tế gây bất ổn cho kinh tế vĩ mô; Tỷ lệ thất nghiệp cao vẫnđang đe dọa nhiều nền kinh tế trên thế giới, đặc biệt là các nước phát triển; Sức éplạm phát ở các nước đang phát triển ngày càng gia tăng… Những vấn đề này cũngcó tác động không nhỏ đến sự phát triển kinh tế của nước ta. Trong khuôn khổ củabài viết này, đề cập đến một trong những khó khăn, thách thức của nhiều quốc giahiện nay đó là vấn đề quản lý nợ công. 1- Xu hướng nguy cơ khủng hoảng nợ công và biện pháp ứng phó củacác nước trên thế giới Những lo ngại về một cuộc khủng hoảng nợ công đ ược các nhà kinh tế cảnhbáo từ cuối năm 2009 khi các gói khích thích kinh tế với tổng số vốn hơn 2,2 nghìntỷ đô la tương đương 4,7% GDP toàn cầu được các nước triển khai nhanh chóngkhiến thâm hụt ngân sách của các chính phủ tăng vọt. Nguy cơ khủng hoảng nợcông hiện tập trung vào những nước có tỷ lệ nợ công lớn, đồng thời cơ cấu nợthiên lệch về những khoản nợ ngắn hạn (thời hạn dưới 12 tháng) và nợ nước ngoàicũng như do hạn chế về khả năng quản trị nợ. Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), tỷ lê nợ công của các nước phát triển đãtăng từ 44% vào năm 2007 lên 71% hiện nay, còn các nước mới nổi tăng từ 32%lên 39%; trong số các nước này, riêng Ấn Độ có mức nợ công và thâm hụt ngânsách khá cáo, tương ứng 77% và 9,5% GDP. Ngay cả Trung Quốc, nước luôn cóthặng dự ngân sách hiện cũng chịu thâm hụt ngân sách ở mức 3% và tỷ lệ nợ côngtăng từ 15,6% vào năm 2008 lên khoảng 20% vào năm 2010. Còn nợ công của 10quốc gia giàu nhất thế giới sẽ tăng từ mức 78% GDP vào năm 2007 lên mức 114%GDP vào năm 2014. Ước tính của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD),nợ công của các nước thành viên đã tăng vọt từ khoảng hai mươi năm nay, từ 59%GDP vào năm 1987 lên 75% GDP vào năm 2007 và nợ công sẽ tăng 30% từ năm2007 đến năm 2017. Tại Mỹ, nợ công sẽ từ 63% GDP vào năm 2007 lên 103%GDP vào năm 2017. Tại Anh, con số này từ 47% lên 125%, ở Nhật 170,6% tănglên 208%. Với Mỹ hiện nay, nếu trừ đi các khoản nợ công do các tổ chức chính phủnắm giữ khoảng 4,5 nghìn tỷ USD, nợ công của Mỹ đến tháng 4/2010 đã lên tới8,4 nghìn tỷ USD, tương đương 59% GDP. Cuộc khủng hoảng nợ công tại một sốnước châu Âu khiến cho dòng vốn đổ về thị trường trái phiếu Mỹ tăng mạnh, gópphần làm nâng tỷ trọng nợ nước ngoài của Mỹ tăng lên, đồng thời lãi suất của cáctrái phiếu chính phủ Mỹ hạ xuống mức thấp gần như kỷ lục là 3,1%. Mặc dù Mỹcó lợi thế hầu như không chịu rủi ro vỡ nợ như các quốc gia khác do hầu như toànbộ nợ công của Mỹ, bao gồ m cả nợ nước ngoài, đều được niêm yết bằng đồng đôla, nhưng nợ công tăng liên túc sẽ kéo theo rủi ro làm mất giá đồng đô la và ngăncản sự tăng trưởng kinh tế. Theo tính toán của Ngân hàng thế giới (WB), mỗi mứctăng 1% của lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ có thể gây sụt giảm tăng trưởng GDPtoàn cầu xuống 0.5 điểm phần trăm. Chủ tịch Cục dự trữ liên bang (FED) cũng đãcảnh báo, Mỹ có thể sắp đạt tới giới hạn của việc đi vay, lãi suất trái phiếu chínhphủ có thể tăng đột biến khi giới đầu tư tìm cách tháo chạy khỏi thứ tài sản càngngày càng kém an toàn này1. Tỷ lệ nợ công của 11 nước trong khu vực đồng Euro (Eurozone) đã vượtmức 60% GDP cho phép (Hy Lạp 124,9%, Italia 116,7%, Bỉ 101,2%, Bồ Đào Nha84,6%). Nếu tính trung bình, tỷ lệ nợ công của 16 nước Eurozone sẽ ở mức 84%GDP và thâm hụt ngân sách gần 7% GDP. Các nhà đầu tư bắt đầu lo ngại khả năngvỡ nợ của một số nước Eurozone như Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Ailên… khiến cho đồng Euro liên tục mất giá (khoảng 17,6% trong 6 tháng qua) vàđẩy lãi suất trái phiếu chính phủ các nước này lên mức cao kỷ lục. Với Nhật Bản, các tổ chức tài chính thế giới (IMF, WB) liên tục đưa ra cảnhbáo tình trạng nợ công quá cao của Nhật Bản có thể dẫn đến khủng hoảng tài chínhdựa trên các căn cứ như: - Tỷ lệ nợ công của NB trên GDP từ mức 60-70% đầu những năm 90 liêntục tăng qua các năm. Năm 1997 vượt ngưỡng 100%, năm 2009 lên tới 174% vàdự báo năm 2010 có thể ...