Báo cáo khoa học: NHẠY CẢM CỦA CÁ LÓC (CHANNA STRIATA) MỚI NỞ VỚI THUỐC TRỪ SÂU CHỨA HOẠT CHẤT DIAZI NON

Một số thí nghiệm đã được tiến hành để nghiên cứu những ảnh hưởng của diazinon lên cá lóc Channa striata trong điều kiện phòng thí nghiệm sau đây không có hệ thống tái tạo tĩnh. Bao gồm bốn giai đoạn phôi thai, ấu trùng, thành lòng đỏ, và bắt đầu không khí hơi thở đã được hoàn thành một cách ngẫu nhiên tiếp xúc với ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: " NHẠY CẢM CỦA CÁ LÓC (CHANNA STRIATA) MỚI NỞ VỚI THUỐC TRỪ SÂU CHỨA HOẠT CHẤT DIAZI NON"Tạ p chí Nghiên cứu Khoa họ c 2008( 1): 154-162 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ NHẠ Y CẢ M CỦA CÁ LÓC (CHANNA STRIATA) MỚI NỞ VỚI THUỐC TRỪ SÂU CHỨA HOẠ T CHẤ T DIAZI NON Nguyễn Vă n Công1 , Dương Th ị Kiều Ngân 1, và Nguyễn Thanh Ph ương 2 ABS TRACTS everal experiments were conducted to study the effects of Diazinon on snakehead fish Channastriata in laboratory conditions following static none-renewable system. Four stages includingembryo, larval, finished yolk, and started air-breath were completed randomly exposed toDiazinon (concentration varies from 0.15 – 19.2 mg/L) for assessing negative effects of thisinsecticide to the species. Results show that these Diazinon concentrations didn’t affect onhatching, fitness (except concentration of 19.2mg/L). However, time to finish yolk increased withthe increased Diazinon concentrations. Larval size decreases with the increased Diazinonconcentration but the significant differences to control treatment (pTạ p chí Nghiên cứu Khoa họ c 2008( 1): 154-162 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ(ĐBSCL), nông dân cho r ằng sử dụng càng nhiều thuốc bảo vệ t hự c vật thì sẽ đạt năngsuất càng cao (Heong et al., 1998); thuốc BVTV được phun trung bình hơn 1,8 kg hoạtchất/ha/vụ và chia làm 5,7-8,2 lần/vụ (Berg, 2001). Do vậy các loài cá đồng như cá lóc(C. striata) sống và sinh sản trên ruộng sẽ có nhiều nguy cơ bị ảnh hưởng.Diazinon là một trong nhữ ng hoạt chất của thuốc BVTV thường được sử dụng phổ biếntrên ruộng lúa và cả cây trồng ở ĐBSCL (Berg, 2001). Hiện nay có đến 18 tên thươngmại chứ a cùng hoạt ch ất Diazinon được bán trên thị t rường (www.ppd.gov.vn). Diazinonlà thuốc BVTV thuộc nhóm lân hữ u c ơ, gây hại sinh v ật thông qua ứ c ch ế enzymeacetylcholinesterase (Stenersen, 2004). Khi enzyme bị ứ c ch ế đến 70% sẽ làm ch ết hầuhết các loài thuỷ sinh vật (Fulton và Key, 2001) và 30% bị ứ c chế được xem như gi ới hạncho phép t ối đa cho hầu hết sinh vật (Aprea et al., 2002).Độc tính của Diazinon đối với cá lóc đã được đánh giá cho cá cỡ giống và trưởng thành;giá trị LC50-96 gi ờ đối với cá cỡ giống là 0,23 mg/L (Phạ m Quốc Nguyên, 2003) và cátrưởng thành là 0,79 mg/L (Cong e t al., 2006). M ứ c độ nhạy cảm của sinh vật với chấtđộc thay đổi theo tuổi (Hamm et al., 2001), tình trạng dinh dưỡng, nhiệt độ (Heugens etal., 2001). Ảnh hưởng của Diazinon lên cá lóc giai đoạn giống và trưởng thành đã đượcnghiên cứ u t ừ nồng độ gây chết (Phạm Quốc N guyên, 2003, Cong et al., 2006) đến nồngđộ dưới ngưỡng gây chết (Cong et al., 2006) như ng giai đoạn đầu củ a vòng đờ i chư ađược rõ. N ghiên cứ u này nhằ m mụ c đích đánh giá ảnh hưởng củ a Diazinon lên giai đoạnđầu vòng đời của cá lóc thông qua các nội dung: 1). Ảnh hưởng Diazinon lên cá lóc giaiđoạn phôi thông qua đo đạ c t ỉ l ệ nở, t ỉ lệ dị h ình và t ỉ lệ sống, thờ i gian tiêu hết noãnhoàng và kích cỡ cá; 2).Ảnh hưởng Diazinon lên t ỉ lệ chết cá giai đo ạn vừ a tiêu hết noãnhoàng; 3). Ảnh hưởng Diazinon lên t ỉ lệ ch ết cá giai đoạn bắt đầu đớp khí trời.2 PHƯƠ NG PHÁP NGHIÊN CỨ U2.1 Thờ i gian và đị a đi ể m nghiên cứuNghiên cứ u được triển khai t ại phòng thí nghi ệm Bộ môn M ôi Trường & Quản lý Tàinguyên Thiên nhiên (M T&QLTNTN) - Đại học Cần Thơ t ừ t háng 10 năm 2006 đ ến tháng01 năm 2007.2.2 Hoá chấtDiazinon sử dụng là hợp chất thuốc BVTV có tên thương mại là Diazan 60EC, chứ a 60%trọng lượng hoạt chất Diazinon [6-methyl-2-(1- methylethyl)-4- pyrimidinyl] ester và40% chất phụ gia, do Công ty dịch vụ bảo vệ t hự c vật An Giang sản xuất.2.3 Sinh vật thí nghiệ mPhôi cá lóc đượ c thu ngoài t ự nhiên, mang về p hòng thí nghiệ m Bộ môn M T&QLTNTN,chứ a trong thau nhự a có nước máy đã qua sục khí 24 giờ nhằm loạ i bỏ chlorine. Phôiđược sử dụng cho thí nghiệ m xem xét (1) ảnh hưởng Diazinon lên giai đoạn phôi, số p hôicòn lại củ a mỗi ổ cá được thay nước, sục khí hàng ngày cho đến khi nở. Cá nở được sửdụng cho thí nghi ệm theo dõi (2) ảnh hưởng Diazinon đến th ời gian tiêu hế t noãn hoàng,số cá còn dư được thay nước đến khi tiêu h ết noãn hoàng. Cá hết noãn hoàng được sửdụng cho thí nghiệm xem xét (3) ảnh hưởng Diazinon lên cá giai đoạn vừ a hết noãnhoàng, số còn lạ i được thay nước hàng ngày và cho ăn trứ ng nướ c (Cladocera là chủ y ếu)cho đến giai đoạn đ ớp khí. Khi cá đ ã đớp khí đều (100%) thì sử dụng cho thí nghiệ m xemxét (4) ảnh hưởng Diazinon lên cá giai đoạn bắ t đầu đớp khí trời. 1 55Tạ p chí Nghiên cứu Khoa họ c 2008( 1): 154-162 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ2.4 Vật li ệu nghiên cứuĐĩa petri thủy tinh có đường kính 10 cm được dùng để bố t ...