BÁO CÁO KHOA HỌC: SỰ ĐA HÌNH DI TRUYỀN HỆ ISOZYM ESTERAZA Ở MỘT SỐ LOÀI MỐI VÀ TẰM DÂU

Nhiều loài côn trùng có hiện tượng biến dị hình thái lớn. Những biến dị do nhiều nguyên nhân có bản chất di truyền và không di truyền. Mặt khác ở côn trùng còn có hiện tượng loài đồng hình chiếm ở sinh thái giống nhau nên khó phân loại chúng[1].
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO KHOA HỌC: "SỰ ĐA HÌNH DI TRUYỀN HỆ ISOZYM ESTERAZA Ở MỘT SỐ LOÀI MỐI VÀ TẰM DÂU"SỰ ĐA HÌNH DI TRUYỀN HỆ ISOZYM ESTERAZAỞ MỘT SỐ LOÀI MỐI VÀ TẰM DÂUTrịnh Đình Đạt, Ngô Thị Hoan, Nguyễn Văn Quảng,Nguyễn Văn Sáng, Đinh Nho TháiTrường Đại học KHTN, ĐHQG Hà NộiNhiều loài côn trùng có hiện tượng biến dị hình thái lớn.Những biến dị do nhiều nguyên nhân có bản chất di truyềnvà không di truyền. Mặt khác ở côn trùng còn có hiệntượng loài đồng hình chiếm ở sinh thái giống nhau nên khóphân loại chúng[1]. Việc ứng dụng phương pháp phân tíchgen - enzym thông qua phân tích hệ izozym, tính tần sốalen góp phần phân loại chính xác những loài đồng hìnhcũng như các dòng, giống vật nuôi.Nhằm góp phần phân loại hai loài mối Odontotermesyunanensis (O. yunanensis), loài Macrotermes annandalei(M. annandalei) ở một số quần thể có địa bàn sinh tháikhác nhau[2] và một số giống, dòng tằm dâu Bombyx mori(B. mori), chúng tôi tiến hành phân tích hệ isozym esterazacủa các đối tượng trên.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU* Đối tượng: Nghiên cứu được tiến hành trên hai loài mốiM. annadalei và O. yunanensis được thu thập tại rừng Quốcgia Cúc phương và vùng đồi Xuân Mai, Hà Tây.Các giống tằm dâu A1, A2, L70A, 810 và Đồ Sơn khoang(ĐSK) nuôi tại Trung tâm Nghiên cứu dâu tằm tơ Trungương.* Phương pháp nghiên cứuHệ isozym esteraza được phân tích điện di theo phươngpháp của C.A. Green (1990)[3] trên gel polyacrylamid7,5% với hệ đệm E.B.T, pH = 8,5 với U = 150v, I = 75mAtrong thời gian 5 giờ, ở nhiệt độ 50C.Sau điện di, bản gel được nhuộm với cơ chất và thuốcnhuộm đặc hiệu với phản ứng của esteraza[4]. Kết quả cácbăng được chụp ảnh và phân tích số liệu thống kê.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUa) Kết quả điện di esteraza của hai loài mối* Kết quả phân tích loài mối O. yunanensis thu từ quần thểCúc Phương và Xuân Mai, Hà Tây.Kết quả, sau khi nhuộm, băng có thể chia thành 3 vùng hoạttính tương ứng với 3 locut gen xác định.Vùng 1: Mối của Cúc Phương có 1 băng với Rf = 0,58tương ứng với 1 alen trội Est -1a xác định.Mối của Xuân Mai có 2 băng với Rf = 0,58 và 0,56 tươngứng với 2 alen đồng trội Est -1a và Est -1bVùng 2: Mối của hai quần thể đều có hai loại băng với Rf =0,46 và 0,45 tương ứng với 2 alen đồng trội Est -2a và Est -2b xác định.Vùng 3: Mối của cả hai quần thể đều xuất hiện một loạibăng tương ứng với alen Est -3a xác định và có Rf = 0,40.Tần số các alen của các locut esteraza của mối được trìnhbày ở bảng 1 Bảng 1: Kết quả phân tích isozym esteraza của mối O. yunanensis ở hai quần thểNhư vậy mối của hai quần thể cơ bản như nhau tuy nhiênmối ở quần thể Xuân Mai đa hình hơn.* Kết quả phân tích loài mối M.annandalei thu từ CúcPhương và Xuân Mai.Kết quả nhuộm băng esteraza loài mối M. annandalei thutừ hai quần thể đều biểu diễn hai vùng có đặc điểm giốngnhau cụ thể là:Vùng 1 ở tất cả mẫu phân tích đều có 3 băng. Như vậyvùng 1 do ba locut gen Est -1 , Est - 2 và Est -3 mỗi locutcó 1 alen ký hiệu Est -1a, Est -2a, Est -3a tương ứng với Rf= 0,58; 0,56 và 0,54 xác định.Vùng 2 ở cả hai quần thể đều thu được 2 loại băng. Nhưvậy vùng 2 do 1 locut gen Est-4 với 2 alen Est -4a và Est -4btương ứng với Rf = 0,46 và 0,45 xác định.Riêng mối M.annandalei của quần thể Cúc Phương xuấthiện thêm vùng 3 và vùng 4 mỗi vùng có 1 băng. Như vậy2 vùng này do 2 locut gen Est -5 có 1 alen (Rf = 0,40) vàEst -6 có 1 alen (Rf = 0,12) xác định.Kết quả tính tần số alen của mối M. annandalei được trìnhbày ở bảng 2. Bảng 2: Kết quả phân tích isozym esteraza của mối M.annandalei ở 2 quần thểNhư vậy hai quần thể mối M. annandalei có sự khác nhauvề tần số alen của locut Est -4. Mối ở quần thể Cúc Phươngxuất hiện thêm vùng 3 và vùng 4 đặc trưng những băngchạy chậm.b) Kết quả điện di esteraza của các giống tằm dâu B.mori.Để phân tích điện di isozym esteraza mỗi bản gel được thựchiện với 3 - 4 giống tằm. Kết quả băng điện di có thể chialàm 6 vùng tương ứng với 6 locut gen kiểm soát. Trên cơsở các băng điện di chúng tôi xác định số alen, tần số alencủa mỗi locut.Kết quả phân tích isozym esteraza ở các giống tằm đượcnêu ở bảng 3. Bảng 3: Kết quả phân tích isozym esteraza ở tằm dâuKết quả trên cho thấy 3 giống tằm A2, 810, L70A có nhiềuđặc điểm di truyền hệ isozym esteraza giống nhau. Sự khácnhau là biểu hiện ở tần số alen của locut Est -4 và Est -5.Giống tằm A1 khác các giống tằm trên là xuất hiện locutEst -6 có các băng chạy chậm và không có băng của locutEst -1.Giống tằm ĐSK có tính đa hình thấp mang tính thuầnchủng rõ rệt.Một số hình ảnh kết quả điện di hệ isozym etsteraza củamối và tằm được biểu hiện ở hình 1 và 2.3. Kết luậnPhân tích điện di hệ isozym esteraza ở 2 loài mối và 5giống tằm có thể thấy được một số nhận xét sau:- Hai loài mối và 4 giống tằm A1, A2, 810, L70A đều mangtính đa hình di truyền.- Hệ isozym esteraza loài mối O. yunan ...