BÁO CÁO KHOA HỌC: TÌM HIỂU CÁC ENZYM BẢO VỆ ÔXI HOÁ CỦA NẤM LINH CHI GANODERMA LUCIDUM

Nấm Linh Chi (Ganoderma lucidum) từ lâu đã được coi như là một loại "thần dược” với những tác dụng giá trị dược liệu như bổ gan, thận, phổi, điều hoà huyết áp, làm giảm lượng đường và colesteron trong máu... Gần đây nấm Linh Chi còn được dùng để điều trị các bệnh ung thư và được xem là nguyên liệu chứa nhiều chất chống oxy hoá.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO KHOA HỌC: "TÌM HIỂU CÁC ENZYM BẢO VỆ ÔXI HOÁ CỦA NẤM LINH CHI GANODERMA LUCIDUM"TÌM HIỂU CÁC ENZYM BẢO VỆ ÔXI HOÁ CỦANẤM LINH CHI GANODERMA LUCIDUMTạ Bích Thuận, Phạm Kiên Cường, Đặng Quang HưngKhoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên,ĐHQGHNMỞ ĐẦUNấm Linh Chi (Ganoderma lucidum) từ lâu đã được coinhư là một loại thần dược” với những tác dụng giá trịdược liệu như bổ gan, thận, phổi, điều hoà huyết áp, làmgiảm lượng đường và colesteron trong máu... Gần đây nấmLinh Chi còn được dùng để điều trị các bệnh ung thư vàđược xem là nguyên liệu chứa nhiều chất chống oxy hoá.Nhằm đóng góp thêm các dẫn liệu về loại nấm có nhiều giátrị dược liệu này, chúng tôi đã tiến hành tìm hiểu cácenzyme bảo vệ oxi hoá của nấm Linh Chi, trong đó trướchết tập trung vào 3 enzym chính đó là catalase, superoxiddismutase và NADH oxidase. Bài báo này giới thiệu một sốkết quả mà chúng tôi đã thu được.NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁPNguyên liệuNấm Linh Chi Ganoderma lucidum - ký hiệu GAL đượclấy từ phòng Giống nấm gốc của Trung tâm Công nghệsinh học, Đại học Quốc Gia Hà Nội, được GS. Trịnh TamKiệt định tên khoa học.Phương pháp nghiên cứu- Nuôi cấy nấm Ganoderma lucidum được trình bày trong[1,2]- Protein được xác định theo phương pháp của Lowry, dùngcasein làm chất chuẩn [7]- Hoạt độ SOD được xác định theo phương pháp McCordvà Fredovich [3,9]- Hoạt độ catalase được xác định theo phương pháp củaThibodeau và cộng sự [8] và lượng H2O2 còn lại được xácđịnh theo phương pháp của Mottola và cộng sự [10]- Hoạt độ của NOX được xác định theo phương pháp củaPoole và Clairborne [11]- Điện di trên gel polyacrylamide được tiến hành theophương pháp của Laemmli [6]-Tinh sạch enzyme bằng cột sắc ký trao đổi ion qua cột DE-52, sắc ký lọc gel qua cột Sephadex G100 [4,5].KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬNSự sinh trưởng và phát triển của nấm GALKết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy hệ sợi của nấmGAL phát triển thích hợp ở 26-28oC. Sau 18-24 giờ cấy, hệsợi bắt đầu phát triển mạnh trên môi trường nuôi cấy lỏng.Chủng Ganoderma lucidum có tốc độ sợi mọc từ 150 - 200ml/giờ. Còn trong điều kiện nuôi cấy sinh quả thể, kết quảcho thấy sau khoảng 25-30 ngày nuôi cấy, hệ sợi nấm bắtđầu bện kết. Sau khoảng 2-3 tháng kể từ khi cấy giống, tánnấm phát triển thành thục, mỗi bịch chỉ cho 1-2 tán nấmlớn, năng suất thu hái tương đối thấp từ 2,5 - 4%.Hoạt độ các enzym NADH, CAT, SOD của nấm GALHoạt độ enzym NADH oxidase (NOX) của nấm GALKết quả xác định hoạt độ của enzym NADH oxidase đượctrình bày ở hình 1. Hình 1. Hoạt độ NADH oxidase (NOX) của nấm GALQua đây chúng tôi thấy rằng hoạt độ NOX của nấm GALnhìn chung là tương đối thấp, chỉ đạt 0,049 đơn vị/ gnguyên liệu tươi. Hoạt độ NOX của nấm GAL ở dạng sinhkhối cao hơn so với hoạt độ NOX ở dạng quả thể đạt 0,029đơn vị/g nguyên liệu tươiHoạt độ enzym catalase (CAT) của nấm GALCatalase (CAT) là enzym chủ yếu giữ vai trò quan trọngphân huỷ các H2O2 trong hầu hết các cơ thể sinh vật. Kếtquả xác định hoạt độ CAT của mẫu GAL ( hình 4) cho thấyhoạt độ CAT của nấm GAL nhìn chung là tương đối cao,đạt tương ứng là 2,331 đv/mg protein và 2,319 đv/mgprotein ở dạng quả thể và dạng sinh khối. Hình 2. Hoạt độ catalase (CAT) của nấm GALHoạt độ enzym superoxit dismutase (SOD) của nấm GALKết quả phân tích hoạt độ enzym SOD của nấm GAL đượcbiểu hiện ở hình 5, nhìn vào đồ thị cho ta thấy hoạt độ riêngenzym SOD của quả thể là 1,517 đv/mgPr, còn ở dạng sinhkhối hoạt độ riêng tương ứng với 10,279 đv/mgPrHình 3. Hoạt độ superoxit dismuatse (SOD) của nấm GALTrên cơ sở xác định hoạt độ của các enzym CAT, SOD,NADH chúng tôi đã chọn enzym NADH oxidase để tách,tinh sạch và nghiên cứu một số tính chất.Bước đầu tinh sạch và nghiên cứu một số tính chất củaNOX từ sinh khối nấm GAL.Trên cơ sở xác định hoạt độ của các enzym CAT, SOD,NOX chúng tôi đã chọn enzym NOX để tách, tinh sạch vànghiên cứu một số tính chất.Tinh sạch một phần enzym NOX từ sinh khối nấm GALĐể tinh sạch NOX từ sinh khối của nấm GAL, chúng tôitiến hành thu dịch chiết, bổ sung thêm 0,1 thể tích đệmTris-HCL 100mM, pH 8,0 để nồng độ cuối cùng của đệmlà 100mM, pH đảm bảo đạt 8,0 và cho sắc ký qua cột gelDEAEcellulose DE-52, cột Sigma có kích thước 3x14 cm,được cân bằng với cùng đệm trên. Phần protein gắn trên cộtđược rửa chiết bằng gradient NaCl từ 50 mM- 1000 mMpha trong đệm Tris- HCl 100mM, pH 8,0.Kết quả phân tích protein và hoạt độ NOX của các phânđoạn sắc ký qua cột cho thấy phần dịch không hấp thụkhông có hoạt độ NOX. Phần hấp thụ được đẩy ra dướidạng 3 đỉnh protein chính, trong đó chỉ có đỉnh đầu tiênđược đẩy ra ở nồng độ khoảng 370mM là có hoạt độ NOX.Sử dụng SDS-PAGE để đánh giá độ sạch của chế phẩmNOX sau khi qua cột DE-52 (hình 4) cho thấy chế phẩm cómột băng protein rõ nét với kích thước khoảng 40 kDa vàmột số băng protein khác nhưng ít rõ nét hơn ( H4.cột 2)Để tiếp tục tinh sạch ...