Báo cáo nghiên cứu khoa học: Cách sử dụng thành ngữ trong lời thoại nhân vật qua tiểu thuyết của Tô Hoài

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 4. Nguyễn Thị Bích Hạnh, Cách sử dụng thành ngữ trong lời thoại nhân vật qua tiểu thuyết của Tô Hoài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cách sử dụng thành ngữ trong lời thoại nhân vật qua tiểu thuyết của Tô Hoài" T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 4b-2009tr−êng §¹i häc Vinh C¸ch sö dông THµNH NG÷ trong LêI THO¹I NH¢N VËT QUA TIÓU THUYÕT CñA T¤ HOµI NguyÔn ThÞ BÝch H¹nh (a) Tãm t¾t. Mçi nhµ v¨n, trong hµnh tr×nh s¸ng t¹o nghÖ thuËt ®Òu chän cho m×nh mét hÖ thèng ng«n ng÷ vµ tæ chøc chóng theo c¸ch riªng ®Ó chuyÓn t¶i néi dung t¸c phÈm cã hiÖu qu¶. Víi T« Hoµi, qua nh÷ng tiÓu thuyÕt viÕt vÒ ®Ò tµi Hµ Néi, chóng ta thÊy nhµ v¨n sö dông rÊt thµnh c«ng thµnh ng÷ vµo lêi tho¹i nh©n vËt. ë bµi viÕt nµy, chóng t«i ®i vµo t×m hiÓu c¸ch sö dông thµnh ng÷ trong lêi tho¹i nh©n vËt qua tiÓu thuyÕt cña T« Hoµi. 1. §Æt vÊn ®Ò 2. Thµnh ng÷ trong lêi tho¹i nh©n vËt qua tiÓu thuyÕt cña T« Thµnh ng÷ lµ mét ph−¬ng tiÖn ®¾c Hoµidông cña tiÕng ViÖt. Thµnh ng÷ ®−îcdïng trong giao tiÕp, trong ng«n ng÷ 2.1. T− liÖu thèng kªv¨n ch−¬ng, trong ng«n ng÷ chÝnh luËn, T« Hoµi lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨nb¸o chÝ... Së dÜ thµnh ng÷ ®−îc −a dïng ®· sö dông thµnh c«ng thµnh ng÷ trongnh− vËy lµ do chÝnh kh¶ n¨ng v−ît tréi lêi tho¹i nh©n vËt vµ t¹o ®−îc hiÖu qu¶cña nã. Tr−íc hÕt, thµnh ng÷ lµ mét ®¬n biÓu ®¹t cao, g©y ®−îc Ên t−îng c¶mvÞ tõ vùng nªn sù vËn dông cña nã vµo xóc thÈm mü ë ng−êi ®äc. Kh¶o s¸ttrong c©u lµ kh¸ dÔ dµng. Thø hai,thµnh ng÷ cã cÊu tróc ®Æc biÖt, quen thµnh ng÷ trong lêi tho¹i nh©n vËt quadïng nªn dÔ nhí, dÔ thuéc vµ g©y ®−îc mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu cña T« HoµiÊn t−îng khi sö dông. Thø ba, thµnh viÕt vÒ ®Ò tµi Hµ Néi: Quª ng−êi (1941),ng÷ cã kh¶ n¨ng ng÷ nghÜa v−ît tréi so M−êi n¨m (1957), Nh÷ng ngâ phèvíi c¸c ®¬n vÞ t−¬ng ®−¬ng. ChÝnh v× (1977), Quª nhµ (1978), Bè m×n mÑ m×nvËy, thµnh ng÷ lµ ®èi t−îng ®−îc nhiÒu (1990), KÎ c−íp bÕn Bái (1996) vµ métnhµ nghiªn cøu quan t©m. Riªng vÒ sù sè t¸c phÈm cña c¸c nhµ v¨n kh¸c (mµhµnh chøc cña thµnh ng÷ trong lêi tho¹i chóng t«i so s¸nh), cã thÓ thÊy tÇn sènh©n vËt l¹i ch−a cã t¸c gi¶ nµo ®Ò cËp xuÊt hiÖn thµnh ng÷ trong lêi tho¹i®Õn. V× vËy, chóng t«i ®i s©u t×m hiÓu: nh©n vËt cña T« Hoµi chiÕm tØ lÖ kh¸C¸ch sö dông thµnh ng÷ trong lêi tho¹inh©n vËt qua tiÓu thuyÕt cña T« Hoµi. cao (xem b¶ng): Sè l−ît thµnh ng÷ TØ lÖ Sè trong lêi tho¹i tÝnh trªn trang T¸c phÈm T¸c gi¶ trang nh©n vËt v¨n b¶nQuª ng−êi T« Hoµi 293 37 0,13M−êi n¨m T« Hoµi 320 72 0,23Nh÷ng ngâ phè T« Hoµi 286 27 0,09Quª nhµ T« Hoµi 290 90 0,31Bè m×n mÑ m×n T« Hoµi 271 55 0,20KÎ c−íp bÕn Bái T« Hoµi 190 59 0,31Thêi xa v¾ng Lª Lùu 344 13 0,04Mïa l¸ rông trong v−ên Ma V¨n Kh¸ng 359 22 0,06NhËn bµi ngµy 23/10/2009. Söa ch÷a xong 18/11/2009. 29 C¸ch sö dông th nh ng÷ trong lêi tho¹i nh©n …, tr. 29-39N. T. B. H¹nh 2.2.1. CÊu tróc thµnh ng÷ trong lêi Nh×n vµo b¶ng thèng kª, chóng ta tho¹i nh©n vËt qua tiÓu thuyÕt cña T«thÊy tÇn sè sö dông thµnh ng÷ vµo lêi Hoµitho¹i nh©n vËt cña T« Hoµi næi tréi h¬n 2.2.1.1. TiÓu dÉnh¼n (so víi c¸c t¸c gi¶ ®−îc so s¸nh). Sù Trong lêi tho¹i, thµnh ng÷ ë d¹ngxuÊt hiÖn cña nhiÒu thµnh ng÷ trong lêi nguyªn thÓ cã 223 thµnh ng ...