Báo cáo nghiên cứu khoa học: Dân dã, hóm hỉnh - một sắc thái giọng điệu nổi bật trong truyện ngắn Nguyễn Khải.

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 11. Cao Thị Anh Tú, Dân dã, hóm hỉnh - một sắc thái giọng điệu nổi bật trong truyện ngắn Nguyễn Khải. Trong bài viết này, chúng tôi tìm hiểu những yếu tố làm nên chất giọng dân dã.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Dân dã, hóm hỉnh - một sắc thái giọng điệu nổi bật trong truyện ngắn Nguyễn Khải." Báo cáo nghiên cứu khoa học: Dân dã, hóm hỉnh - một sắc thái giọng điệu nổi bật trong truyện ngắn Nguyễn Khải T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 4b-2008 tr−êng §¹i häc Vinh D©n d , hãm hØnh - mét s¾c th¸i giäng ®iÖu næi bËt trong truyÖn ng¾n NguyÔn Kh¶i Cao ThÞ Anh Tó (a) Tãm t¾t. Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i t×m hiÓu nh÷ng yÕu tè lµm nªn chÊt giäng d©n d·, hãm hØnh trong truyÖn ng¾n cña NguyÔn Kh¶i. ChÝnh chÊt giäng nµy ®· lµm cho nh÷ng t¸c phÈm vèn ®−îc xem lµ mang tÝnh vÊn ®Ò, tÝnh t− t−ëng cña nhµ v¨n trë nªn ch©n thùc, t−¬i míi vµ dung dÞ h¬n. Mét thø giäng ®iÖu b−íc ®Çu ®· lµm cho truyÖn ng¾n cña nhµ v¨n trë nªn d©n chñ h¬n trong mèi quan hÖ víi b¹n ®äc. §©y còng lµ mét trong nh÷ng ph−¬ng diÖn lµm nªn phong c¸ch truyÖn ng¾n cña NguyÔn Kh¶i. T rong t¸c phÈm v¨n häc nãi nh÷ng nhËn xÐt chung nhÊt, ch−a chØ chung, giäng ®iÖu cña nhµ v¨n ra mét c¸ch cô thÓ nh÷ng yÕu tè lµm ®−îc t¹o nªn bëi rÊt nhiÒu yÕu tè. Nã nªn chÊt gäng ®ã. Trong bµi viÕt nµy, ®−îc thÓ hiÖn qua “Th¸i ®é, t×nh c¶m, chóng t«i b−íc ®Çu ®i vµo t×m hiÓu mét lËp tr−êng, t− t−ëng, ®¹o ®øc cña nhµ sè ph−¬ng diÖn lµm nªn giäng ®iÖu d©n v¨n ®èi víi hiÖn t−îng ®−îc miªu t¶, thÓ d·, hãm hØnh trong truyÖn ng¾n cña hiÖn trong lêi v¨n quy ®Þnh c¸ch x−ng nhµ v¨n NguyÔn Kh¶i. ChÝnh chÊt h«, gäi tªn, dïng tõ, s¾c ®iÖu, t×nh c¶m, giäng nµy ®· lµm cho nh÷ng t¸c phÈm c¸ch c¶m thô xa, gÇn, th©n s¬, thµnh vèn ®−îc xem lµ mang “tÝnh vÊn ®Ò” cña kÝnh hay suång s·, ngîi ca hay ch©m «ng trë nªn hÊp dÉn, sinh ®éng h¬n, lêi biÕm” [2, tr. 111]. Mét trong nh÷ng yÕu v¨n v× thÕ còng trë nªn ý nhÞ vµ cã tè hÕt søc quan träng ®Ó t¹o nªn giäng duyªn h¬n. §©y còng lµ mét trong ®iÖu riªng cña mçi nhµ v¨n chÝnh lµ yÕu nh÷ng yÕu tè quan träng lµm nªn tè ng«n ng÷ ®−îc sö dông trong ®ã. T×m phong c¸ch truyÖn ng¾n cña NguyÔn hiÓu s¸ng t¸c cña NguyÔn Kh¶i, nhiÒu Kh¶i. nhµ nghiªn cøu ®· chØ ra mét sè ®Æc 1. Sö dông ng«n tõ ch¾t läc tõ lêi ®iÓm vÒ giäng ®iÖu trong t¸c phÈm cña ¨n tiÕng nãi h»ng ngµy cña ®êi sèng lµ «ng. BÝch Thu cho r»ng giäng ®iÖu chñ mét trong nh÷ng yÕu tè lµm nªn giäng yÕu trong t¸c phÈm cña «ng lµ “giäng ®iÖu d©n d·, hãm hØnh trong truyÖn triÕt lÝ, tranh biÖn”, “giäng ®iÖu thÓ ng¾n cña nhµ v¨n NguyÔn Kh¶i. Ng«n hiÖn sù tr¶i nghiÖm c¸ nh©n, t©m t×nh, ng÷ ®−îc sö dông h»ng ngµy cña nh©n chia sΔ “ giäng ®iÖu hµi h−íc, hãm d©n vèn hÕt søc ®a d¹ng vµ sinh ®éng. hØnh” [3, tr. 123]. TuyÕt Nga trong mét ViÖc vËn dông lo¹i ng«n ng÷ nµy vµo c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ v¨n xu«i trong t¸c phÈm ®· lµm cho v¨n phong NguyÔn Kh¶i còng ®· chØ ra: “giäng kÓ NguyÔn Kh¶i cã mét søc quyÕn rò ®Æc chuyÖn cµ kª, hãm hØnh vµ d©n d·” [5, biÖt, ®−a ta ®Õn víi mét thÕ giíi ch©n tr. 174] v v... MÆc dï cã bµn ®Õn giäng thùc mµ còng hÕt søc sèng ®éng vµ ®a ®iÖu d©n d· vµ hãm hØnh, nh−ng nh÷ng d¹ng cña ®êi sèng. §óng nh− L¹i t¸c gi¶ võa kÓ trªn míi chØ dõng l¹i ë Nguyªn ¢n ®· nhËn xÐt: “Thùc ra ®Æc NhËn bµi ngµy 30/10/2008. Söa ch÷a xong 13/11/2008. 85 D©n d , hãm hØnh... truyÖn ng¾n NguyÔn Kh¶i, TR. 85-92 Cao ThÞ Anh Tó s¾c cña thø ng«n ng÷ nµy lµ ë chç nã qu¸ b¸t yÕn”... Khi mét nh©n vËt trong miªu t¶ lêi ¨n tiÕng nãi ngoµi ®êi, miªu t¸c phÈm hái Tuy KiÒn víi néi dung tèi t¶ mét ng«n ng÷ sèng chø kh«ng chØ nay cã ®−îc uèng r−îu kh«ng, th× dïng ng«n ng÷ Êy ®¬n thuÇn nh− mét NguyÔn Kh¶i còng ®Æt vµo nh©n vËt ph−¬ng tiÖn kÓ chuyÖn [1, tr. 82]. ChÝnh mét c©u nãi rÊt thó vÞ mµ c¸i chÊt cña viÖc vËn dông ng«n ng÷ ®êi sèng mét ®êi th−êng kh«ng thÓ lÉn vµo ®©u ®−îc: c¸ch tù nhiªn, t−ëng nh− kh«ng dông “Tèi nay cã chÐn b¸c chÐn chó g× kh«ng c«ng g× c¶ vµo trong t¸c phÈm ®· t¹o ®Êy?”. Cã thÓ nãi r»ng, trong t¸c phÈm nªn nÐt linh ho¹t, dÝ dám trong v¨n cña NguyÔn Kh¶i, ng«n ng÷ cña nh©n ch−¬ng NguyÔn Kh¶i. vËt lµ thø ng«n ng÷ hµng ngµy rÊt giµu Trong ng«n ng÷ cña ®êi sèng hµng cã vÒ h×nh ¶nh, hiÓu nã th× thËt ®¬n ngµy, khÈu ng÷ lµ mét thµnh phÇn hÕt gi¶n, mµ l¹i cßn rÊt thó vÞ n÷a, nh−ng søc quan träng. Sö dông khÈu ng÷ lµ ®Ó cã nh÷ng c©u nãi cã mµu s¾c hµi mét ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong h−íc, dÝ dám nh− vËy lµ kinh nghiÖm, s¸ng t¸c v¨n häc, ®Æc biÖt lµ khi t¹o tÝch luü cña c¶ mét ®êi cña cha «ng, gãi dùng héi tho¹i. Nhµ v¨n NguyÔn Kh¶i g ...