Báo cáo nghiên cứu khoa học: Góp phần rèn luyện và phát triển tư duy toán học cho sinh viên ngành sư phạm toán thông qua hoạt động Huy động - Tổ chức vận dụng các kiến thức và kinh nghiệm

Tham khảo luận văn - đề án 'báo cáo nghiên cứu khoa học: "góp phần rèn luyện và phát triển tư duy toán học cho sinh viên ngành sư phạm toán thông qua hoạt động huy động - tổ chức vận dụng các kiến thức và kinh nghiệm"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Góp phần rèn luyện và phát triển tư duy toán học cho sinh viên ngành sư phạm toán thông qua hoạt động Huy động - Tổ chức vận dụng các kiến thức và kinh nghiệm" ... RÌn luyÖn v ph¸t triÓn t− duy to¸n häc ..., TR. 28-36 §ç V¨n Hïng GãP PHÇN RÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc cho sinh viªn ngµnh s− pH¹M to¸n th«ng qua ho¹t ®éng Huy ®éng - Tæ chøc vËn dông c¸c kiÕn thøc v kinh nghiÖm §ç V¨n Hïng (a) Tãm t¾t. Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc cho sinh viªn ®¹i häc ngµnh s− ph¹m to¸n trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n ë tr−êng s− ph¹m dùa trªn viÖc h−íng dÉn sinh viªn tham gia ho¹t ®éng Huy ®éng - Tæ chøc vËn dông c¸c kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm. §©y lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng h÷u hiÖu ®Ó rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy cho sinh viªn trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n. 1. §Æt vÊn ®Ò RÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy nãi chung, t− duy to¸n häc nãi riªng cho sinh viªn s− ph¹m trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n lµ mét yªu cÇu, mét nhiÖm vô quan träng, ®−îc ®Æt ra tõ l©u trong c¸c tr−êng s− ph¹m. §©y kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò míi, nã ®· ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ quan t©m ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau vµ còng ®−îc nhiÒu nhµ khoa häc chän lµm c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu. Ngµy nay, tr−íc sù ®æi míi vµ ph¸t triÓn, tr−íc yªu cÇu cña x· héi, cña khoa häc c«ng nghÖ, ®ßi hái ngµnh gi¸o dôc ®µo t¹o ph¶i ®¸p øng nguån nh©n lùc cã chÊt l−îng cao, ®µo t¹o ra nh÷ng con ng−êi n¨ng ®éng, s¸ng t¹o h¬n trong lao ®éng vµ cuéc sèng th× vÊn ®Ò nµy cµng ®ßi hái c¸c tr−êng s− ph¹m ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n. C¸c thao t¸c c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt ®Ó rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc cho ng−êi häc trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n, còng nh− c¸c ph−¬ng ph¸p t− duy ®· ®−îc nhiÒu nhµ nghiªn cøu khoa häc gi¸o dôc ®Ò cËp trong c¸c gi¸o tr×nh T©m lý häc, Gi¸o dôc häc, Lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc bé m«n to¸n,… Tuy nhiªn, mét trong nh÷ng khã kh¨n ®Æt ra cho gi¸o viªn ®ang gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng phæ th«ng hiÖn nay lµ víi mét kho¶ng thêi gian ng¾n gi¶ng d¹y trªn líp, ng−êi gi¸o viªn ph¶i lµm thÕ nµo, d¹y nh− thÕ nµo ®Ó võa gióp häc sinh lÜnh héi ®−îc nh÷ng néi dung kiÕn thøc theo ch−¬ng tr×nh quy ®Þnh, võa rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc cho häc sinh trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc cho häc sinh trong qu¸ tr×nh d¹y to¸n ë phæ th«ng sau nµy th× ngoµi viÖc ph¶i hiÓu thÊu, n¾m v÷ng kiÕn thøc chuyªn m«n, ph−¬ng ph¸p d¹y häc bé m«n, tr−íc hÕt mçi sinh viªn ngµnh s− ph¹m to¸n ph¶i cã kü n¨ng, cã ph−¬ng ph¸p ®Ó rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc cña m×nh ngay trong qu¸ tr×nh häc to¸n ë tr−êng s− ph¹m. 2. RÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy trong d¹y häc to¸n 2.1. C¬ së khoa häc cña viÖc rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t− duy to¸n häc Theo T©m lý häc, T− duy lµ qu¸ tr×nh nhËn thøc, ph¶n ¸nh nh÷ng thuéc tÝnh b¶n chÊt, nh÷ng mèi quan hÖ cã tÝnh quy luËt cña c¸c sù vËt vµ hiÖn t−îng. S¶n phÈm cña t− duy lµ nh÷ng kh¸i niÖm, ph¸n ®o¸n, suy luËn ®−îc biÓu ®¹t b»ng ng«n NhËn bµi ngµy 06/5/2008. Söa ch÷a xong 21/7/2008. 28 tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2A-2008 ng÷ nãi, viÕt, ký hiÖu. Theo K. K. Plant«n«v, t− duy lµ mét ho¹t ®éng trÝ tuÖ víi qu¸ tr×nh gåm 4 b−íc c¬ b¶n: x¸c ®Þnh ®−îc vÊn ®Ò (t×m ®−îc c©u hái cÇn gi¶i ®¸p); huy ®éng tri thøc, kinh nghiÖm, liªn t−ëng h×nh thµnh gi¶ thuyÕt vµ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, tr¶ lêi c©u hái; kiÓm nghiÖm x¸c minh gi¶ thuyÕt (chøng minh); nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, vËn dông. Theo Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt (Hoµng Phª - chñ biªn), t− duy lµ “giai ®o¹n cao cña qu¸ tr×nh nhËn thøc, ®i s©u vµo c¸i b¶n chÊt vµ ph¸t hiÖn ra quy luËt cña sù vËt b»ng nh÷ng h×nh thøc nh− biÓu t−îng, ph¸n ®o¸n vµ suy lý”. Nh− vËy, t− duy gióp con ng−êi n¾m ®−îc b¶n chÊt vµ quy luËt vËn ®éng cña tù nhiªn, x· héi vµ con ng−êi; t− duy cã t¸c dông c¶i t¹o l¹i th«ng tin nhËn thøc c¶m tÝnh lµm cho chóng cã ý nghÜa h¬n trong cuéc sèng; t− duy vËn dông nh÷ng c¸i ®· biÕt ®Ó ®Ò ra gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt nh÷ng c¸i t−¬ng tù, do ®ã tiÕt kiÖm ®−îc c«ng søc. T− duy to¸n häc ®−îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh nhËn thøc, ph¶n ¸nh nh÷ng thuéc tÝnh b¶n chÊt, ph¸t hiÖn ra nh÷ng mèi quan hÖ bªn trong cã tÝnh quy luËt cña c¸c ®èi t−îng to¸n häc mµ tr−íc ®ã ta ch−a biÕt. S¶n phÈm cña t− duy to¸n häc lµ nh÷ng kh¸i niÖm, nh÷ng ®Þnh lý, quy t¾c, ph−¬ng ph¸p, suy luËn,… mang tÝnh kh¸i qu¸t, tÝnh trõu t−îng cao, cã tÝnh khoa häc, tÝnh l«gic chÆt chÏ, c¸c tri thøc cã mèi quan hÖ mËt thiÕt vµ hç trî lÉn nhau, ®−îc biÓu ®¹t chñ yÕu b»ng ng«n ng÷ viÕt (ký hiÖu, biÓu thøc, c«ng thøc,…). Theo Ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®¹i c−¬ng m«n to¸n cña t¸c gi¶ NguyÔn B¸ Kim [3] th×: viÖc d¹y häc to¸n kh«ng chØ dõng l¹i ë chç chØ ®Ó ng−êi häc lÜnh héi ®−îc t ...