Báo cáo nghiên cứu khoa học: Một số đặc điểm dạy học trong môi trường E-learning

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 10. Trần Trung, Một số đặc điểm dạy học trong môi trường E-learning.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Một số đặc điểm dạy học trong môi trường E-learning" mét sè ®Æc ®iÓm d¹y häc trong m«i tr−êng …, Tr. 80-84 TrÇn Trung mét sè ®Æc ®iÓm d¹y häc trong m«i tr−êng e-learning TrÇn Trung (a) Tãm t¾t. E-learning lµ thuËt ng÷ chØ viÖc ®µo t¹o hay häc tËp ®−îc qu¶n lý, ph©n phèi vµ hîp t¸c th«ng qua c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng. HÖ thèng e-learning gåm hai thµnh phÇn chÝnh ®ã lµ hÖ thèng x©y dùng néi dung bµi gi¶ng - Content Authoring System (CAS) vµ hÖ thèng qu¶n lý häc tËp - Learning Management System (LMS). S¶n phÈm trung gian ®Ó kÕt nèi hai hÖ thèng nµy chÝnh lµ c¸c kho¸ häc trùc tuyÕn - coursware. Trong khi CAS cung cÊp c¸c phÇn mÒm hç trî gi¸o viªn t¹o lËp néi dung cña kho¸ häc th× LMS l¹i lµ n¬i qu¶n lý vµ ph©n ph¸t néi dung kho¸ häc tíi häc sinh. Trong bµi b¸o nµy, chóng t«i ph©n tÝch ®Æc ®iÓm cña e-learning, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n khi chuyÓn tõ ®µo t¹o truyÒn thèng sang e-learning, ®ång thêi ph©n tÝch nh÷ng thay ®æi míi vÒ ®Æc ®iÓm cña c¸c thµnh tè trong m«i tr−êng e-learning. Tõ kho¸: e-learning, ph−¬ng ph¸p d¹y häc. HÖ thèng e-learning lµ mét m«i tr−êng d¹y häc sö dông e-learning, trong ®ã c¸c c¸ nh©n còng nh− c¸c thµnh phÇn cã thÓ t−¬ng t¸c víi nhau thuËn tiÖn, an toµn vµ ®−îc c¸ thÓ ho¸ cho viÖc häc tËp. HÖ thèng e-learning tham gia qu¸ tr×nh d¹y häc víi vai trß lµ ph−¬ng tiÖn d¹y häc cung cÊp cho gi¸o viªn (GV) phÇn mÒm t¹o lËp vµ qu¶n lý kho¸ häc trùc tuyÕn (KHTT), qu¶n lý häc sinh (HS), ph©n phèi néi dung häc tËp. 1. §Æc ®iÓm cña e-learning - Kh«ng bÞ giíi h¹n bëi kh«ng gian vµ thêi gian: HS cã thÓ linh ho¹t lùa chän KHTT tõ MVT cã kÕt nèi internet ë bÊt cø ®©u. - TÝnh linh ho¹t: KHTT theo nhu cÇu HS kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tu©n theo mét thêi gian biÓu cè ®Þnh. V× thÕ HS cã thÓ lùa chän, tham gia kho¸ häc tuú theo hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn, nhu cÇu cña m×nh. - Truy nhËp ngÉu nhiªn: B¶ng danh môc bµi gi¶ng sÏ cho phÐp HS lùa chän phÇn bµi gi¶ng, tµi liÖu mét c¸ch tuú ý theo tr×nh ®é kiÕn thøc vµ ®iÒu kiÖn truy cËp m¹ng cña m×nh. HS tù t×m ra c¸c kÜ n¨ng häc cho riªng m×nh víi sù gióp ®ì cña nh÷ng tµi liÖu trùc tuyÕn. 2. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n khi chuyÓn tõ ®µo t¹o truyÒn thèng sang e-learning 2.1. §èi víi c¸n bé qu¶n lý vµ gi¸o viªn - ThuËn lîi: Gi¶m chi phÝ ®µo t¹o. Sau khi ®· ph¸t triÓn xong mét kho¸ häc e- learning cã thÓ d¹y hµng ngh×n HS víi chi phÝ chØ cao h¬n mét chót so víi tæ chøc ®µo t¹o cho mét nhãm nhá HS; T¨ng sè l−îng häc sinh (ViÖc häc trªn m¹ng cã thÓ ®µo t¹o cÊp tèc cho mét l−îng lín HS mµ kh«ng bÞ giíi h¹n bëi sè l−îng GV h−íng dÉn hoÆc líp häc); Chi phÝ Ýt h¬n: C¸c m¸y chñ vµ phÇn mÒm cÇn thiÕt cho viÖc häc trªn m¹ng cã chi phÝ rÎ h¬n rÊt nhiÒu so víi phßng häc, b¶ng, bµn ghÕ, vµ c¸c c¬ së vËt chÊt kh¸c; Tæng hîp ®−îc kiÕn thøc; ViÖc häc trªn m¹ng cã thÓ NhËn bµi ngµy 24/8/2009. Söa ch÷a xong 06/11/2009. 80 tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 3A-2009 gióp HS n¾m b¾t ®−îc kiÕn thøc cña GV, dÔ dµng sµng läc vµ t¸i sö dông chóng; GV vµ HS kh«ng ph¶i ®i l¹i nhiÒu. - Khã kh¨n: Chi phÝ ph¸t triÓn mét kho¸ häc lín: ViÖc häc qua m¹ng cßn míi mÎ vµ cÇn cã kü thuËt ®Ó thiÕt kÕ kho¸ häc. TriÓn khai mét líp häc e-learning tèn gÊp 4 - 10 lÇn so víi mét kho¸ häc th«ng th−êng víi néi dung t−¬ng ®−¬ng; Yªu cÇu kü n¨ng míi: Nh÷ng ng−êi cã kh¶ n¨ng gi¶ng d¹y tèt trªn líp ch−a ch¾c ®· cã tr×nh ®é thiÕt kÕ khãa häc trªn m¹ng. PhÝa c¬ së ®µo t¹o cã thÓ ph¶i ®µo t¹o l¹i mét sè GV; Kh«ng ph¶i bÊt kú m«n häc nµo còng cã thÓ ®µo t¹o b»ng e-learning: nh− Gi¸o dôc thÓ chÊt, ¢m nh¹c, Mü thuËt. 2.2. §èi víi häc sinh - ThuËn lîi: Cã thÓ häc bÊt cø lóc nµo, t¹i bÊt kú n¬i ®©u; HS cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ ®i l¹i tíi n¬i häc. §ång thêi, hä cã thÓ dÔ dµng ®iÒu chØnh thêi gian häc phï hîp víi thêi gian lµm viÖc cña m×nh. HS cã thÓ tù quyÕt ®Þnh viÖc häc cña m×nh, chØ häc nh÷ng g× cÇn thiÕt. N©ng cao tÝnh nh©n v¨n cña nÒn gi¸o dôc, t¹o c¬ héi häc tËp cho nh÷ng HS vïng khã kh¨n vµ häc sinh khuyÕt tËt. - Khã kh¨n: Tr−íc khi cã thÓ b¾t ®Çu kho¸ häc, HS ph¶i th«ng th¹o c¸c kü n¨ng míi; ViÖc häc cã thÓ buån tÎ, mét sè HS sÏ c¶m thÊy thiÕu quan hÖ b¹n bÌ vµ sù tiÕp xóc trªn líp; ViÖc häc qua m¹ng yªu cÇu b¶n th©n HS ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao h¬n ®èi víi viÖc häc cña chÝnh m×nh. 3. Vai trß cña gi¸o viªn vµ häc sinh trong m«i tr−êng e-learning M«i tr−êng lµ toµn bé c¸c thµnh tè vËt chÊt còng nh− tinh thÇn cã t¸c ®éng qua l¹i víi chñ thÓ, chi phèi h×nh thøc, tÝnh chÊt vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña chñ thÓ. §Æc tr−ng cña m«i tr−êng lµ cÊu tróc c¸c thµnh tè t¹o nªn m«i tr−êng vµ t−¬ng quan gi÷a c¸c thµnh tè ®ã. Trong m«i tr−êng e-learning, c¸c KHTT cã nh÷ng t¸c ®éng: Thùc hiÖn vai trß gi¶ng d¹y nh− mét GV; Cung cÊp tµi liÖu häc tËp míi cã tÝnh t−¬ng t¸c, dÔ mang, dÔ cËp nhËt; Cung cÊp nguån tµi nguyªn häc tËp phong phó, rÊt dÔ truy cËp, ph©n phèi vµ cã thÓ khai th¸c linh ho¹t; Cung cÊp c«ng cô häc tËp míi cã kh¶ n¨ng hîp t¸c víi ng−êi sö dông ®Ó gióp ng−êi sö dông khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng lµm viÖc cña hä; Cung cÊp kªnh giao tiÕp, truyÒn th«ng míi gi÷a GV vµ HS, gi÷a HS víi HS, gi÷a HS víi c¸c ®èi t−îng kh¸c; Cung cÊp c«ng cô kiÓm tra, ®¸nh gi¸ míi kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c; Cung cÊp mét hÖ thèng vµ c«ng cô qu¶n lý d¹y häc míi. Nh− thÕ, sù xuÊt hiÖn cña hÖ thèng e-learning trong d¹y häc t¹o c¬ së ®Ó cã nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n trong m«i tr−êng d¹y häc. Trong ®ã, kh¶ n¨ng thay ®æi râ nhÊt, quan träng nhÊt lµ diÖn m¹o vµ vai trß cña GV, HS, néi dung vµ tµi liÖu häc tËp. Khi tÝch hîp hÖ thèng e-learning vµo m«i tr−êng líp häc, sè c¸c thµnh tè c¬ b¶n cña líp häc vÒ c¬ b¶n vÉn nh− cò, nh−ng tõng thµnh tè cã nh÷ng thay ®æi nh− sau: 3.1. Vai trß cña häc s ...