Báo cáo nghiên cứu khoa học: 'Vai trò của chính sách đối ngoại thời kỳ Minh Trị (1868- 1912) đối với lịch sử Nhật Bản'

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 10. Hoàng Thị Hải Yến, Vai trò của chính sách đối ngoại thời kỳ Minh Trị (1868- 1912) đối với lịch sử Nhật Bản. Nữa sau thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX chính là điểm "giao thời" của các dân tộc châu Á.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Vai trò của chính sách đối ngoại thời kỳ Minh Trị (1868- 1912) đối với lịch sử Nhật Bản" Báo cáo nghiên cứu khoa học: 'Vai trò của chính sách đối ngoại thời kỳ Minh Trị (1868- 1912) đối với lịch sử Nhật Bản' ho ng thÞ h¶i yÕn Vai trß cña ... ®èi víi lÞch sö NhËt B¶n, TR. 74-80 Vai trß cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i thêi kú Minh TrÞ (1868- 1912) ®èi víi lÞch sö NhËt B¶n (a) ho ng thÞ h¶i yÕn Tãm t¾t. Nöa sau thÕ kØ XIX ®Çu thÕ kØ XX chÝnh lµ ®iÓm 'giao thêi' cña c¸c d©n téc ch©u ¸. LÞch sö ®Æt ra cho c¸c d©n téc nµy rÊt nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc - nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù sinh tån, ph¸t triÓn cña mçi quèc gia- d©n téc. Trong bèi c¶nh ®ã, NhËt B¶n ®· n¾m b¾t thêi c¬, v−ît qua th¸ch thøc ®Ó t¹o ra thÕ ®øng v÷ng vµng cho m×nh. K× tÝch Êy cã sù ®ãng gãp rÊt lín cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i. Trªn c¬ së xem xÐt, ®èi chiÕu víi viÖc kÕt hîp thùc hiÖn ba môc tiªu cè ®Þnh cña ho¹t ®éng ®èi ngo¹i (môc tiªu an ninh, môc tiªu ph¸t triÓn, môc tiªu ¶nh h−ëng), bµi viÕt lµm râ vai trß cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i thêi Minh TrÞ (1868- 1912) ®èi víi lÞch sö NhËt B¶n. C høc n¨ng ®èi ngo¹i lµ mét trong V× thÕ, khi ®¸nh gi¸ sù thµnh - b¹i hai chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña bÊt cø bÊt k× mét nhµ n−íc nµo. Nã thÓ hiÖn quèc gia nµo còng ph¶i xem xÐt, ®èi vai trß cña nhµ n−íc ®ã trong mèi quan chiÕu víi ba môc tiªu cè ®Þnh Êy. ChÝnh hÖ víi c¸c nhµ n−íc kh¸c, d©n téc kh¸c, s¸ch ®èi ngo¹i cña NhËt B¶n thêi kú tæ chøc quèc tÕ kh¸c. KÓ tõ khi xuÊt Minh TrÞ (1868 - 1912) còng kh«ng n»m hiÖn c¸c quèc gia víi t− c¸ch lµ mét ngoµi ®iÒu ®ã. thùc thÓ chÝnh trÞ - x· héi, ho¹t ®éng 1. Vai trß cña chÝnh s¸ch ®èi ®èi ngo¹i cña mäi quèc gia ®Òu nh»m ba ngo¹i ®èi víi “môc tiªu an ninh” môc tiªu c¬ b¶n: §éc lËp, tù do lµ quyÒn thiªng liªng - Gi÷ v÷ng chñ quyÒn, toµn vÑn nhÊt, ®¸ng quý nhÊt cña mçi con ng−êi, l·nh thæ vµ an ninh quèc gia - “môc tiªu mçi quèc gia. V× thÕ, ®¶m b¶o ®éc lËp an ninh”. chñ quyÒn, an ninh vµ toµn vÑn l·nh - X©y dùng, ph¸t triÓn ®Êt n−íc - thæ lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña c¸c quèc “môc tiªu ph¸t triÓn”. gia - d©n téc, trong ®ã chÝnh s¸ch ®èi - N©ng cao uy thÕ trªn tr−êng quèc ngo¹i cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. tÕ - “môc tiªu ¶nh h−ëng”. Chóng ta biÕt r»ng, “thêi k× tr−íc Ba môc tiªu nµy cã mèi quan hÖ ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, tøc lµ biÖn chøng víi nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i thêi k× chñ nghÜa t− b¶n tù do dÇn dÇn víi nhau: 'Kh«ng thÓ nãi ®Õn sù ph¸t biÕn thµnh chñ nghÜa t− b¶n ®éc quyÒn triÓn vµ ph¸t huy ¶nh h−ëng nÕu kh«ng còng lµ “thêi ®¹i hoµng kim' cña xu thÕ gi÷ ®−îc chñ quyÒn, anh ninh quèc gia quèc tÕ ho¸” [1, tr.363-364]. Sù chiÕm vµ toµn vÑn l·nh thæ; ng−îc l¹i, khã mµ lÜnh cña xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®ßi hái cã sù gi÷ ®−îc chñ quyÒn vµ an ninh quèc gia më cöa giao l−u th«ng tho¸ng gi÷a c¸c còng nh− sù toµn vÑn l·nh thæ nÕu quèc gia, xo¸ nhoµ ranh giíi thÞ tr−êng kh«ng cã søc m¹nh dùa trªn sù ph¸t gi÷a c¸c d©n téc. “C¸c c¬ chÕ quyÕt ®Þnh triÓn cña ®Êt n−íc' [2, tr.16]. NhËn bµi ngµy 05/8/2008. Söa ch÷a xong 02/10/2008. 74 tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3b-2008 theo kiÓu song ph−¬ng, ®a ph−¬ng, khu “®Êt n−íc cña thÇn linh”, ng−êi NhËt vùc hay toµn cÇu ®ßi hái vµ b¾t buéc tiÕp cËn víi c¸c nÒn v¨n minh trªn thÕ mçi quèc gia ph¶i cã sù tho¶ hiÖp, nh©n giíi vµ ch¾t läc, hÊp thô nh÷ng g× tinh nh−îng trong viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cña tóy nhÊt phôc vô cho c«ng cuéc x©y m×nh, chø kh«ng thÓ toµn quyÒn ®¬n dùng ®Êt n−íc. Sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o, ph−¬ng quyÕt ®Þnh ... §iÒu nµy còng cã mÒm dÎo linh ho¹t trong t− duy cïng nghÜa r»ng “chñ quyÒn tuyÖt ®èi” chØ cã víi b¶n lÜnh tuyÖt vêi cña m×nh, ng−êi ý nghÜa t−¬ng ®èi trong bèi c¶nh quèc tÕ NhËt ®· lµm nªn nh÷ng k× tÝch khiÕn ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi” [4, tr.13]. ThÕ c¸c quèc gia ph−¬ng T©y ng¹c nhiªn, th¸n phôc. C«ng cuéc c¶i c¸ch ®· lµm nh−ng c¸c quèc gia ch©u ¸ phong kiÕn, thay ®æi bé mÆt cña ®Êt n−íc, ®−a NhËt trong ®ã cã NhËt B¶n vÉn cè thñ trong trë thµnh thµnh viªn trong hÖ thèng c¸c toµ l©u ®µi phong kiÕn cæ kÝnh, biÖt lËp n−íc t− b¶n lín m¹nh. Søc m¹nh ®ã ®· ®Ó råi ho¶ng sî, khuÊt phôc tr−íc chÝnh trë thµnh nh©n tè quan träng, c¬ së s¸ch ngo¹i giao ph¸o h¹m cña c¸c n−íc v÷ng ch¾c cho NhËt chuyÓn h−íng t− ph−¬ng T©y. KÕt qu¶ lµ NhËt B¶n ®· ...