Báo cáo nghiên cứu khoa học: QUY CHẾ PHÁP LÝ VỀ HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ PHÁP LÝ QUA NGÂN HÀNG NGÔ QUỐC KỲ

Quy chế cung ứng dịch vụ thanh toán qua ngân hàng Sự phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hóa gắn liền với sự phát triển của tiền tệ và lưu thông tiền tệ. Do đặc điểm và yêu cầu của các lĩnh vực sản xuất khác nhau và các chu kỳ sản xuất hàng hóa khác nhau mà việc tổ chức thanh toán vốn (tiền tệ) trong nền kinh tế trở thành một yêu cầu khách quan, tất yếu. Có thể nói, mọi hoạt động trao đổi hàng hóa, dịch vụ và các hoạt động khác trong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "QUY CHẾ PHÁP LÝ VỀ HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ PHÁP LÝ QUA NGÂN HÀNG NGÔ QUỐC KỲ" QUY CHẾ PHÁP LÝ VỀ HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ PHÁP LÝ QUA NGÂN HÀNG NGÔ QUỐC KỲ Phòng pháp chế Ngân hàng ngoại thương Việt Nam1. Quy chế cung ứng dịch vụ thanh toán qua ngânhàngSự phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hóa gắnliền với sự phát triển của tiền tệ và lưu thông tiền tệ.Do đặc điểm và yêu cầu của các lĩnh vực sản xuấtkhác nhau và các chu kỳ sản xuất hàng hóa khác nhaumà việc tổ chức thanh toán vốn (tiền tệ) trong nềnkinh tế trở thành một yêu cầu khách quan, tất yếu.Có thể nói, mọi hoạt động trao đổi hàng hóa, dịch vụvà các hoạt động khác trong nền kinh tế quốc dâncuối cùng đều được kết thúc bằng khâu thanh toán.Hiện nay, ở bất kỳ quốc gia nào, thanh toán khôngdùng tiền mặt cũng được coi là một cách thức thanhtoán mang lại cho các bên tham gia quan hệ thanhtoán nhiều hiệu quả, tiết kiệm và an toàn, chiếm tỷtrọng lớn trong tổng khối lượng thanh toán.Thanh toán không dùng tiền mặt là hoạt động dùngđể chỉ các nghiệp vụ chi trả tiền hàng, dịch vụ và cáckhoản khác trong nền kinh tế quốc dân được thựchiện bằng cách trích chuyển tài khoản trong hệ thốngcác tổ chức tham gia thanh toán hoặc bù trừ công nợmà không sử dụng đến tiền mặt. Về bản chất, thanhtoán không dùng tiền mặt phản ánh sự vận động củahàng hóa vật tư, dịch vụ trong lưu thông, phản ánhnhu cầu trao đổi ngày càng phát triển mạnh. Mức độhiệu quả, an toàn và nhanh chóng của hoạt độngthanh toán không dùng tiền mặt phụ thuộc vào sựphát triển của hệ thống tài chính – tín dụng, đặc biệtlà sự phát triển của hệ thống các tổ chức tín dụng màcác ngân hàng thương mại đóng vai trò then chốt. Làmột hình thức vận động của tiền tệ, hoạt động thanhtoán không dùng tiền mặt coi tiền vừa là công cụ kếtoán vừa là công cụ để chuyển hóa giá trị của hànghóa vật tư, dịch vụ trong lưu thông. Là hiện thân củasự phát triển công nghệ, thanh toán không dùng tiềnmặt sử dụng nhiều kỹ thuật hiện đại thông qua việcthực hiện những thao tác kỹ thuật thanh toán tinh vivà phức tạp. Thanh toán không dùng tiền mặt đã xuấthiện từ lâu trong lịch sử loài người. Song nó chỉ đượcphát triển và ngày càng hoàn thiện trong nền kinh tếhàng hóa, đặc biệt là khi hình thức của tiền tệ có sựthay đổi lớn, đó là sự ra đời của đồng tiền ghi sổ (haycòn gọi là bút tệ). Đồng tiền ghi sổ là đồng tiền đượcthể hiện dưới hình thức số liệu, sổ sách kế toán ghinhận một số tiền cụ thể nhất định của một chủ tàikhoản (người sở hữu). Đây chính là đặc điểm cơ bảnnhất của thanh toán không dùng tiền mặt. Việc thanhtoán được thực hiện bằng cách trích tiền từ tài khoảncủa người trả tiền chuyển vào tài khoản của người thụhưởng tại ngân hàng hoặc bằng cách bù trừ lẫn nhau.Bước phát triển cao của đồng tiền ghi sổ được thểhiện dưới hình thức “tiền điện tử”, đó là đồng tiềnđược ghi nhận và thực hiện bằng cách kỹ thuật vitính, từ tính, điện tín, điện tử, theo đó pháp luật chophép thực hiện các giao dịch trao đổi vốn mà khôngcần sự hỗ trợ của giấy tờ vật chất hiện hữu.Quan hệ thanh toán không dùng tiền mặt là quan hệchi trả tiền giữa khách nợ (người mắc nợ) và chủ nợphát sinh từ một quan hệ mua bán hàng hóa hoặccung ứng dịch vụ được thực hiện bằng việc ủy nhiệmcủa khách hàng cho ngân hàng của mình thực hiện.Thanh toán không dùng tiền mặt đóng vai trò to lớntrong nền sản xuất hàng hóa. Nó tạo điều kiện để tiếtkiệm chi phí lưu thông. Đồng thời nó cũng tạo điềukiện cho ngân hàng tập trung được một lượng vốnlớn tạm thời nhàn rỗi đế đáp ứng nhu cầu vốn trongnền kinh tế. Thông qua việc tổ chức thanh toán khôngdùng tiền mặt, ngân hàng thực hiện được một trongnhững vai trò to lớn của mình là quản lý và kiểm traquá trình sản xuất lưu thông của nền kinh tế.Quan hệ thanh toán qua ngân hàng là một loại quanhệ kinh tế được điều chỉnh bởi các quy phạm phápluật về tài chính ngân hàng. Tổng hợp tất cả cácnguyên tắc và quy phạm pháp luật về thanh toán trênđây sẽ tạo nên chế độ pháp lý về thanh toán qua ngânhàng (còn được gọi là thanh toán không dùng tiềnmặt qua ngân hàng)1. Do vậy, có thể coi chế độ pháplý thanh toán qua ngân hàng là tổng hợp các nguyêntắc và quy phạm điều chỉnh các quan hệ kinh tế phátsinh trong quá trình mở và sử dụng tài khoản giữa cáctổ chức thực hiện dịch vụ thanh toán và người sửdụng dịch vụ thanh toán và các quy định về dịch vụthanh toán, phương tiện thanh toán, chứng từ thanhtoán qua các tổ chức thực hiện dịch vụ thanh toán.Các nguyên tắc thanh toán qua ngân hàng yêu cầu tấtcả các khoản thanh toán giữa các cơ quan nhà nước,các doanh nghiệp, tổ chức xã hội và các cá nhân cótài khoản tiền gửi tại ngân hàng đều phải thanh toánqua ngân hàng hoặc được tiến hành dưới sự kiểm soátcủa ngân hàng. Mặt khác, việc chi trả thanh toán phảiđược thực hiện ngay sau khi chuyển giao hàng hóahoặc cung ứng dịch vụ trong một khoảng thời giannhất định. Quan hệ thanh t ...