Báo cáo nghiên cứu khoa học: Tảo lục bộ Desmidiales ở hồ chứa Khe Lang, Can Lộc, Hà Tĩnh

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 3. Lê Thị Thúy Hà, Tôn Đức Oanh, Tảo lục bộ Desmidiales ở hồ chứa Khe Lang, Can Lộc, Hà Tĩnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Tảo lục bộ Desmidiales ở hồ chứa Khe Lang, Can Lộc, Hà Tĩnh"tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009 t¶o lôc bé desmidiales ë hå chøa khe lang, can léc, hµ tÜnh Lª ThÞ Thóy H , T«n §øc Oanh (a) (b) Tãm t¾t. Ph©n tÝch c¸c mÉu ®Þnh tÝnh thu ë hå Khe Lang, huyÖn Can Léc, tØnh Hµ TÜnh qua 2 ®ît nghiªn cøu (th¸ng 11 vµ th¸ng 12 cña n¨m 2006), ®· x¸c ®Þnh ®−îc 36 loµi vµ d−íi loµi t¶o Lôc bé Desmidiales. ¦u thÕ thuéc vÒ c¸c chi Staurastrum, Euastrum vµ Cosmarium. Thµnh phÇn loµi cã sù biÕn ®éng gi÷a 2 ®ît thu mÉu vµ t¨ng dÇn vÒ h¹ l−u. §iÒu nµy cho thÊy sù ph©n bè cña t¶o lôc bé Desmidiales cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ®iÒu kiÖn m«i tr−êng, trong ®ã yÕu tè quyÕt ®Þnh lµ pH, nhiÖt ®é n−íc vµ chÕ ®é thuû v¨n cña hå. I. §Æt vÊn ®Ò Desmidiales lµ bé quan träng cña ngµnh t¶o Lôc (Chlorophyta) cã kho¶ng 30chi, 5000 loµi [8]. Chóng ph¸t triÓn m¹nh ë c¸c thuû vùc pH thÊp, ®−îc xem lµ sinhvËt chØ thÞ cho ®é « nhiÔm do sù nh¹y c¶m víi thay ®æi cña m«i tr−êng. C¸c nhµ khoahäc ®· sö dông Desmid cïng víi c¸c nhãm t¶o kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é dinh d−ìngcña thuû vùc. ë ViÖt Nam, nghiªn cøu vÒ bé nµy th−êng ®−îc tiÕn hµnh cïng víi c¸cvi t¶o kh¸c, víi 300 loµi vµ d−íi loµi, chiÕm 56% tæng sè loµi t¶o Lôc ®· ph¸t hiÖn®−îc [5]. Hå Khe Lang n»m ë vÞ trÝ 18024,45,, ®Õn 18029,00,, vÜ ®é B¾c, 105037,10,, ®Õn105 47 15,, kinh ®é §«ng, thuéc ranh giíi gi÷a 2 x· Nga Léc huyÖn Can Léc vµ §øc 0 ,Dòng huyÖn §øc Thä, tØnh Hµ TÜnh, diÖn tÝch mÆt n−íc 270 ha, dung tÝch 8 triÖu m3.Hå lµ n¬i cung cÊp n−íc t−íi tiªu cho c¸c x· ë huyÖn Can Léc vµ mét sè x· cña huyÖn§øc Thä tØnh Hµ TÜnh. Nghiªn cøu vÒ vi t¶o ë ®©y ®· ®−îc D−¬ng §øc TiÕn (1982)®Ò cËp ®Õn, tuy nhiªn cßn mang tÝnh kh¸i qu¸t [6]. Bµi b¸o giíi thiÖu mét sè kÕt qu¶nghiªn cøu ®· ®¹t ®−îc trong n¨m 2006. II. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu MÉu t¶o ®ù¬c thu ë tÇng mÆt (tõ 0- 20cm) thu b»ng l−íi vít thùc vËt næiNo75 vµ cè ®Þnh b»ng dung dÞch formol 4%, thu t¹i 3 mÆt c¾t: MÆt c¾t A: gÇn th−îngnguån, MÆt c¾t B: ë gi÷a hå, MÆt c¾t C: gÇn ®Ëp. Mçi mÆt c¾t thu 3 ®iÓm, hai bªn bêvµ ë gi÷a. §· tiÕn hµnh thu mÉu 2 ®ît (§ît I: th¸ng 11 – 2006, §ît II: th¸ng 12 -2006). MÉu t¶o ®−îc quan s¸t, vÏ h×nh vµ chôp ¶nh d−íi kÝnh hiÓn vi cã ®é phãng®¹i 400-600 lÇn. §Þnh danh c¸c loµi vi t¶o dùa vµo tµi liÖu [4]. HÖ thèng danh lôc t¶osau khi ®· ®−îc ®Þnh lo¹i s¾p xÕp theo Van den Hoek vµ céng sù, 1995 [8]. X¸c ®Þnhngay t¹i hiÖn tr−êng 1 sè chØ tiªu thuû lý, thuû ho¸ nh− nhiÖt ®é n−íc, ®é trong vµpH. III. KÕt qu¶ nghiªn cøu Ph©n tÝch c¸c mÉu ®Þnh tÝnh thu ®−îc cña 2 ®ît thu mÉu, chóng t«i ®· ®Þnhdanh ®−îc 36 loµi vµ d−íi loµi t¶o bé Desmidiales. Chóng thuéc 13 chi, 2 hä, trong®ã −u thÕ tuyÖt ®èi thuéc vÒ hä Desmidiaceae víi 11 chi, 34 loµi vµ d−íi loµi, chiÕmNhËn bµi ngµy 16/10/2009. Söa ch÷a xong 04/12/2009. 27 t¶o lôc bé desmidiales ë hå chøa..., TR. 27-31Thóy H , §øc Oanh94,44% tæng sè loµi ®· x¸c ®Þnh ®−îc. Hä Mesotaeniaceae míi gÆp 2 loµi, chiÕm5,56% (b¶ng 1). B¶ng 1. Danh lôc thµnh phÇn loµi vµ d−íi loµi t¶o Lôc bé Desmidiales ë hå Khe Lang, Can Léc, Hµ TÜnh §ît thu mÉu TT Tªn Taxon I II Hä Desmidiaceae 1 Arthodesmus sp. +++ ++ 2 Closterium nematodes Jshua + + 3 Closterium strigosum Brebs + + 4 Cosmarium amplum Ndst. + + 5 Cosmarium aucleetum Reinsch var. verrucosum Turn + + 6 Cosmarium rainsch var. verrucosum Turn + 7 Cosmarium phaseolus Breb. + + 8 + + Cosmarium sp1. 9 + + Cosmarium sp2. 10 Desmidium aptozgonum Breb. + 11 Euastrum ansatum (Ehr.) Ralfs + ++ 12 Euastrum didelta (Turp.) Ralfs ++ +++ 13 Euastrum denticulatum (Kirchn.) Gay + + 14 Euastrum jenneri Arch. + 15 Euastrum sinuosum Lenorm + + 16 Euastrum sulstellatum Ndst. + + 17 + + Euastrum sp. 18 Penium crassiusculum de Bory + + 19 Penium curtum Breb. + + 20 Pleurotaenium trabecula (Breb.) de Bory + 21 Spondylosium pulchellum (Bail.) Arch. + + 22 Sphaerozoma excavate Ralfs + + 23 + Sphaerozoma sp. 24 Staurastrum anatinoides Scoltaprose var. Javanicum + + 25 Staurastrum libelti Racib. + + 26 Staurastrum gracile Ralfs + + Staurastrum tohoppekeligenese Wolle var. insigne W &27 ++ ++ G.S.West.28 Staurastrum sexangulare (Bulnh) Lund. ++ +29 +++ ++ ...