Báo cáo nghiên cứu khoa học: Thành phần loài chim ghi nhận bằng phương pháp lưới mờ ở khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống.

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 7. Hoàng Ngọc Thảo, Nguyễn Cử, Thành phần loài chim ghi nhận bằng phương pháp lưới mờ ở khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Thành phần loài chim ghi nhận bằng phương pháp lưới mờ ở khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống."tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009 THµNH PHÇN LOµI CHIM GHI NHËN B»NG PH¦¥NG PH¸P L¦íI Mê ë KHU B¶O TåN THI£N NHI£N Pï HUèNG Ho ng Ngäc Th¶o (a), NguyÔn Cö (b) Tãm t¾t. Bµi b¸o nµy dÉn ra kÕt qu¶ cã 74 c¸ thÓ chim thuéc 36 loµi, 14 hä, 3 bé s−u tÇm ®−îc khi sö dông l−íi mê ë 42 ®iÓm ®Æt l−íi trong 24 ngµy, trong ®ã, bé S¶ cã 3 loµi (7 c¸ thÓ), bé Gâ kiÕn 1 loµi (1 c¸ thÓ) vµ bé SÎ 32 loµi (66 c¸ thÓ). Trong sè 36 loµi ghi nhËn ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p l−íi mê, cã 5 loµi bæ sung ph©n bè cho vïng B¾c Trung bé (Pycnonotus atriceps, Cinclidium leucurum, Stachyris rufifrons, Stachyris ambigua vµ Alcippe morrisonia). I. Më ®Çu Khu B¶o tån Thiªn nhiªn (BTTN) Pï Huèng n»m ë phÝa T©y tØnh NghÖ An, cãtæng diÖn tÝch lµ 50.075 ha víi 36.458 ha diÖn tÝch rõng, ®©y lµ mét trong nh÷ng khuBTTN ®−îc ®¸nh gi¸ lµ cã tiÒm n¨ng lín vÒ ®a d¹ng sinh häc. NhiÒu nghiªn cøu vÒ®éng vËt ®· ®−îc tiÕn hµnh nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña khu b¶o tån,trong ®ã cã chim. Ph−¬ng ph¸p sö dông l−íi mê (mist - nets) lµ mét trong nh÷ng ph−¬ng ph¸p®−îc sö dông réng r·i trong nghiªn cøu chim trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam, tuy cßn h¹nchÕ vÒ trang thiÕt bÞ còng nh− ®iÒu kiÖn nghiªn cøu nh−ng ph−¬ng ph¸p nµy ®·®−îc sö dông trong mét sè nghiªn cøu cña Tr−¬ng V¨n L·, Ng« Xu©n T−êng, Lª§×nh Thuû (2005) ë vïng nói Yªn Tö [3]; Ng« Xu©n T−êng, Tr−¬ng V¨n L· (2006) ëVQG C¸t Tiªn [9]; Ng« Xu©n T−êng, Lª §×nh Thuû (2008) ë VQG Pï M¸t [10];NguyÔn L©n Hïng S¬n, NguyÔn Thanh V©n (2006) ë V−ên Quèc gia (VQG) Xu©nS¬n, Phó Thä [7]; Lª §×nh Thuû (2006) ë tØnh Th¸i Nguyªn [8]… Bµi viÕt giíi thiÖu thµnh phÇn loµi chim ghi nhËn b»ng ph−¬ng ph¸p l−íi mêdùa trªn kÕt qu¶ cña c¸c ®ît kh¶o s¸t nghiªn cøu chim ë khu BTTN Pï Huèng. II. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU - §Þa ®iÓm vµ thêi gian nghiªn cøu: TiÕn hµnh thùc ®Þa t¹i 42 ®iÓm ®Æt l−íi trong thêi gian 24 ngµy: tõ ngµy23/4/2004 - 27/4/2004: khu vùc khe Nh¹p, khe PhÑp, x· DiÔn L·m, huyÖn Quú Ch©u;sö dông 8 l−íi. Tõ 21/8/2004 - 24/8/2004: khu vùc khe B«, x· DiÔn L·m, huyÖn QuúCh©u; sö dông 6 l−íi. Tõ 30/5/2006 - 2/6/2006: khu vùc khe C« - La Han, x· Ch©uC−êng, huyÖn Quú Hîp; sö dông 6 l−íi. Tõ 15/9/2006 - 18/9/2006: khu vùc Tr¶ngTranh, x· Ch©u Hoµn, huyÖn Quú Ch©u; sö dông 9 l−íi. Tõ 19/6/2007 - 22/6/2007:khu vùc khe Cua, x· DiÔn L·m, huyÖn Quú Ch©u; sö dông 6 l−íi. Tõ 25/3/2008 -27/3/2008: khu vùc khe Khã, b¶n Na Kho, x· Nga My, huyÖn T−¬ng D−¬ng; sö dông7 l−íi. L−íi mê sö dông cã chiÒu dµi kh¸c nhau tõ 7 - 12 m, tuú thuéc vµo ®Þa h×nhcña ®iÓm ®Æt l−íi. ChiÒu cao cña l−íi lµ 2,6 m, m¾t l−íi 1,5 x 1,5 cm.NhËn bµi ngµy 08/12/2009. Söa ch÷a xong 25/01/2010. 57 Ho ng Ngäc Th¶o, NguyÔn Cö TH NH PHÇN LO I CHIM GHI NHËN..., TR. 57-63 - Ph−¬ng ph¸p: VÞ trÝ cña c¸c l−íi ®Æt ®−îc bè trÝ ë c¸c sinh c¶nh ®Æc tr−ng cña khu vùc nghiªn cøu. Thêi gian më l−íi trung b×nh 10 giê mçi ngµy, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vµ mïa. Mçi l−íi ®−îc kiÓm tra l¹i sau 60 phót. Buæi tèi l−íi ®−îc ®ãng l¹i ®Ó tr¸nh d¬i, c«n trïng, l¸ c©y rông… L−íi ®−îc vÖ sinh tr−íc khi ®ãng. C¸c mÉu chim thu tõ l−íi ®−îc gi÷ l¹i ®Ó chôp ¶nh, thu thËp c¸c sè liÖu vÒ cÊu t¹o h×nh th¸i (nh− chiÒu dµi má (C), giß (T), c¸nh (A), ®u«i (Q) vµ mµu s¾c). §Þnh lo¹i c¸c loµi thu ®−îc theo c¸c khãa ®Þnh lo¹i cña Vâ Quý (1975, 1981) vµ ®èi chiÕu c¸c tµi liÖu kh¸c cã tranh, ¶nh mµu minh ho¹ [1, 2, 5]. HÖ thèng ph©n lo¹i, tªn khoa häc, tªn phæ th«ng dùa theo Vâ Quý, NguyÔn Cö (1995) [4] vµ NguyÔn Cö vµ céng sù (2000) [2], bæ sung b»ng tµi liÖu cña Sibley C. G. and Monroe B. L. (1990) [6]. III. KÕT QU¶ 3.1. Thµnh phÇn loµi chim ghi nhËn ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p l−íi mê ë khu BTTN Pï Huèng B»ng ph−¬ng ph¸p sö dông l−íi mê, qua c¸c ®ît nghiªn cøu ®· ghi nhËn ®−îc 36 loµi chim thuéc 14 hä, 3 bé ë khu BTTN Pï Huèng (b¶ng 1). Tæng sè chim thu ®−îc lµ 74 c¸ thÓ, trong ®ã bé S¶ cã 7 c¸ thÓ, bé Gâ kiÕn chØ thu ®−îc 1 c¸ thÓ vµ nhiÒu nhÊt lµ bé SÎ víi 66 c¸ thÓ. B¶ng 1. Thµnh phÇn loµi vµ sè l−îng c¸ thÓ cña c¸c loµi chim thu ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p l−íi mê ë khu BTTN Pï Huèng Sè GhiTT Tªn khoa häc Tªn phæ th«ng c¸ chó thÓ CORACIIFORMES Bé S¶ I. ALCEDINIDAE Hä Bãi c¸ Alcedininae Ph©n hä Bång chanh1. Alcedo hercules Laubmann, 1917 Bång chanh rõng 32 ...