Báo cáo nghiên cứu khoa học Thử nghiệm Dự báO ThờI TIếT ĐIểM

Vấn đề dự báo thời tiết điểm 1.1. Dự báo thời tiết tại Việt Nam Thời tiết và khí hậu có ảnh h-ởng sâu sắc đến mọi mặt của đời sống đặc biệt là kinh tế xã hội và sản xuất nông nghiệp. Vì vậy thông tin về thời tiết có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với hoạt động sống của con ng-ời. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, cho đến nay dự báo thời tiết đã luôn đ-ợc chú trọng nghiên cứu, phát triển và đã thu đ-ợc những thành quả...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " Thử nghiệm Dự báO ThờI TIếT ĐIểM "T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, KHTN & CN, T.xxII, Sè 1PT., 2006 Thö nghiÖm Dù b¸O ThêI TIÕT §IÓM TrÇn T©n TiÕn, C«ng Thanh, TrÇn Th¶o Linh Khoa KhÝ t−îng-Thuû v¨n vµ H¶i d−¬ng häc Tr−êng §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, §HQG Hµ Néi1. VÊn ®Ò dù b¸o thêi tiÕt ®iÓm 1.1. Dù b¸o thêi tiÕt t¹i ViÖt Nam Thêi tiÕt vµ khÝ hËu cã ¶nh h−ëng s©u s¾c ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng ®Æc biÖt lµkinh tÕ x· héi vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. V× vËy th«ng tin vÒ thêi tiÕt cã ý nghÜa v« cïngquan träng ®èi víi ho¹t ®éng sèng cña con ng−êi. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häcc«ng nghÖ, cho ®Õn nay dù b¸o thêi tiÕt ®· lu«n ®−îc chó träng nghiªn cøu, ph¸t triÓnvµ ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng ghi nhËn. T¹i ViÖt Nam, b»ng viÖc x©y dùng vµ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o nh− dù b¸o Synop, dù b¸o thèng kª, dù b¸o sè trÞ,trong ®ã ®Æc biÖt nhê cã sù ®ãng gãp cña c¸c m« h×nh sè mµ c«ng t¸c dù b¸o thêi tiÕt ®·cã nh÷ng b−íc tiÕn nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn do c¸c m« h×nh sè ®−îc sö dông trong dù b¸onghiÖp vô hiÖn nay vÉn lµ c¸c m« h×nh thñy tÜnh cã ®é ph©n gi¶i th« nªn kh«ng dù b¸o®−îc c¸c qu¸ tr×nh quy m« ®Þa ph−¬ng, dÉn tíi kÕt qu¶ dù b¸o kh«ng ®¹t ®−îc ®é chÝnhx¸c cao. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ trong c«ng t¸c dù b¸o thêi tiÕthiÖn nay t¹i ViÖt Nam. 1.2. Dù b¸o thêi tiÕt ®iÓm trªn thÕ giíi Trong khi ®ã, trªn thÕ giíi cïng víi sù ph¸t triÓn nh− vò b·o cña c«ng nghÖ th«ngtin vµ tin häc mµ hµng lo¹t m« h×nh dù b¸o thêi tiÕt cho khu vùc ®· ra ®êi nh− RAMS,MM5, ETA... C¸c m« h×nh nµy ®−îc ph¸t triÓn dùa trªn nguyªn t¾c lång vµo c¸c m«h×nh toµn cÇu hay nãi c¸ch kh¸c lµ sö dông s¶n phÈm cña m« h×nh toµn cÇu lµm ®iÒukiÖn ban ®Çu vµ ®iÒu kiÖn biªn phô thuéc thêi gian ®Ó m« pháng dù b¸o thêi tiÕt chonh÷ng khu vùc nhá h¬n. Víi −u ®iÓm lµ ®é ph©n gi¶i lín, b−íc l−íi nhá, ta cã thÓ tiÕnhµnh dù b¸o mét c¸ch chi tiÕt cho tõng khu vùc víi ®é chÝnh x¸c cao. øng dông c¸c m«h×nh nµy th× dù b¸o thêi tiÕt ®iÓm ®· ®−îc triÓn khai trªn ph¹m vi réng r·i t¹i Mü vµmét sè n−íc Ch©u ¢u.2. Dù b¸o thêi tiÕt ®iÓm ë ViÖt Nam Tr−íc sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ dù b¸o thêi tiÕt trªn thÕ giíi th× ë ViÖt Nam,t¹i mét sè trung t©m hay viÖn nghiªn cøu mµ ®Æc biÖt lµ t¹i Khoa KhÝ T−îng -ThñyV¨n- H¶i D−¬ng Häc trùc thuéc tr−êng §H Khoa Häc Tù Nhiªn Hµ Néi ®· tiÕn hµnhmua l¹i c«ng nghÖ cña mét sè m« h×nh nh− RAMS, ETA, WRF víi môc ®Ých nghiªn cøut×m hiÓu nh»m c¶i tiÕn vµ ¸p dông thµnh c«ng c¸c m« h×nh nµy phôc vô cho c«ng t¸c dùb¸o thêi tiÕt t¹i ViÖt Nam. Vµ trong nghiªn cøu nµy chóng t«i ®· tiÕn hµnh thö nghiÖmvíi m« h×nh RAMS ®Ó dù b¸o thêi tiÕt cho tõng khu vùc nhá nh− c¸c quËn huyÖn M« h×nh RAMS (Regional Atmospheric Modeling System) ®−îc §¹i häc Tæng hîpColorado (CSU) kÕt hîp víi ASTER divsion- thuéc Mission Research Corporation ph¸t 34Thö nghiÖm dù b¸o thêi tiÕt ®iÓm 35triÓn ®a môc ®Ých. §ã lµ mét m« h×nh dù b¸o sè m« pháng hoµn l−u khÝ quyÓn víi quim« tõ toµn cÇu cho ®Õn c¸c m« pháng xo¸y lín (Large Eddy Simulation-LES) cña lípbiªn khÝ quyÓn hµnh tinh. M« h×nh th−êng ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt ®Ó m« pháng c¸chiÖn t−îng khÝ quyÓn qui m« võa (2-2000 km) tõ dù b¸o thêi tiÕt nghiÖp vô ®Õn c¸c øngdông ®Ó m« pháng, qu¶n lý chÊt l−îng m«i tr−êng kh«ng khÝ. RAMS còng th−êng ®−îcsö dông thµnh c«ng víi c¸c ®é ph©n gi¶i cao h¬n m« pháng c¸c xo¸y trong líp biªn khÝquyÓn (10-100 m ph©n gi¶i l−íi ngang), m« pháng ®iÒu kiÖn vi khÝ hËu cho c¸c toµ nhµcao tÇng (1 m ph©n gi¶i l−íi ngang) cho ®Õn c¸c m« pháng sè trùc tiÕp cho buång khÝ®éng (1 cm ph©n gi¶i l−íi ngang). VÒ cÊu tróc m· nguån, m« h×nh RAMS ®−îc ph¸t triÓn gåm 3 khèi chÝnh: §Çutiªn lµ mét m« h×nh khÝ quyÓn m« pháng c¸c bµi to¸n khÝ t−îng cô thÓ, do ng−êi södông ®Æt ra. Thø hai lµ mét khèi (package) xö lý c¸c qu¸ tr×nh ban ®Çu ho¸ sö dông c¸ctr−êng ph©n tÝch vµ sè liÖu quan tr¾c. Vµ cuèi cïng lµ mét package xö lý hËu m« phángvµ hiÓn thÞ ®å häa sö dông c¸c file kÕt qu¶ cña m« h×nh. RAMS cã nh÷ng −u ®iÓm vµ ®Æc tr−ng kÜ thuËt cèt lâi cã thÓ tãm t¾t nh− sau:Thø nhÊt m« h×nh cã thÓ ch¹y trªn c¸c hÖ thèng kh¸c nhau nh− UNIX, LINUX, NT víim· nguån ®−îc viÕt chñ yÕu b»ng ng«n ng÷ FORTAN 90 sö dông tÝnh n¨ng cÊp ph¸t bénhí ®éng. Thø hai lµ m« h×nh cã kh¶ n¨ng øng dông rÊt réng: tõ c¸c m« pháng trongc¸c buång khÝ ®éng lùc ®Õn c¸c bµi to¸n khÝ t−îng vïng h¹n chÕ vµ thËm chÝ c¶ c¸c bµito¸n toµn cÇu. Thø ba lµ m« h×nh cho phÐp nhiÒu l−íi lång nhau do ®ã m« t¶ ®−îc ¶nhh−ëng cña c¸c qu¸ tr×nh qui m« nhá cÇn m« pháng cho miÒn quan t©m, võa ®¶m b¶othêi gian tÝnh nhanh võa cã chÊt l−îng m« pháng/dù b¸o tèt. Bªn c¹nh ®ã, ®iÒu kiÖnbiªn cña m« h×nh ®−îc cËp nhËt theo thêi gian víi b−íc thêi gian cËp nhËt tuú ý lÊy tõkÕt qu¶ ph©n tÝch toµn cÇu cho phÐp m« t¶ ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh ...