Báo cáo nghiên cứu khoa học THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH NGHỆ AN

Công cuộc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế đã làm thay đổi một cách sâu sắc vai trò của các tác nhân trong nền kinh tế nông nghiệp. Hộ gia đình nông dân trở thành một đơn vị kinh tế tự chủ có tư cách pháp nhân và hợp tác xã trở thành một đơn vị dịch vụ. Công cuộc trên đòi hỏi phải đổi mới các mô hình hợp tác xã (HTX) đã có trước đây. Vì vậy, ngày 01/01/1997, Luật Hợp tác xã có hiệu lực và đã trở thành cơ sở pháp lý để...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH NGHỆ AN " THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH NGHỆ AN Mai Văn Xuân Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế 1. Đặt vấn đề Công cuộc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế đã làm thay đổi một cách sâu sắcvai trò của các tác nhân trong nền kinh tế nông nghiệp. Hộ gia đình nông dân trởthành một đơn vị kinh tế tự chủ có tư cách pháp nhân và hợp tác xã trở thành mộtđơn vị dịch vụ. Công cuộc trên đòi hỏi phải đổi mới các mô hình hợp tác xã(HTX) đã có trước đây. Vì vậy, ngày 01/01/1997, Luật Hợp tác xã có hiệu lực vàđã trở thành cơ sở pháp lý để các địa phương thay đổi mô hình hoạt động kinh tếHTX. Nghệ An là một trong những địa phương có nhiều nỗ lực trong việc cũngcố và phát triển HTX và bước đầu các HTX đã trở thành cầu nối chuyển giaokhoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, góp phần giải quyết công ăn việclàm cho người lao động, giúp kinh tế hộ phát triển. Tuy nhiên, các mô hình HTXvẫn còn nhiều tồn tại, năng lực hoạt động và quản lý của cán bộ HTX còn hạnchế, hiệu quả hoạt động và lợi ích mang lại cho xã viên chưa nhiều. Nghiên cứunày nhằm phản ảnh một số nét về tình hình đổi mới hoạt động kinh tế HTX vàtìm ra một số giải phát để đẩy mạnh phát triển HTX ở Nghệ An. 5 Phương pháp nghiên cứu: điều tra 12 HTX ở ba huyện Quỳnh Lưu, ĐôLương, và Nghĩa Đàn (mỗi huyện lựa chọn 4 HTX) để nắm bắt tình hình hoạtđộng của các HTX; các báo cáo về tình hình phát triển HTX của Sở NN&PTNT,của UBND tỉnh Nghệ An và các nguồn tài liệu có liên quan khác, trao đổi với cácchuyên gia và các nhà khoa học để đánh giá thực trạng của HTX; các phươngpháp thống kê mô tả và phân tích kinh tế cũng được sử dụng trong nghiên cứunày. 2. Thực trạng tình hình phát triển HTXNN ở Nghệ An a) Tình hình hoạt động của các HTX Sau hơn 6 năm thực hiện Luật hợp tác xã, đến nay toàn tỉnh Nghệ An đãchuyển đổi và thành lập mới được 363 HTXNN (trong đó chuyển đổi 311 HTXvà thành lập mới được 52 HTX). Kết quả hoạt động của các HTX được thể hiệnở bảng 1. 6 Bảng 1: Tình hình hoạt động của các HTX NN tỉnh Nghệ An, năm 2002 ĐVT Số lượng Tỷ lệ (%)Tổng số HTXNN toàn tỉnh HTX 363 100Số xã viên đăng ký vào lại HTX % - 86,0Số xã viên bình quân một HTX Xã viên 1.764 -Số cán bộ quản lý/HTX Người 5- 6 -Số HTX hoạt động hiệu quả khá HTX 127 35,0Số HTX hoạt động hiệu quả trung HTX 184 51,0bìnhSố HTX hoạt động kém hiệu quả HTX 52 14,0Số HTX được cấp giấy đăng ký kinh HTX 231 63,6doanhSố HTX có góp vốn mới HTX 24 6,6 7 Số HTX kinh doanh có lãi HTX 158 43,5 Số HTX có lãi từ 20 triệu trở lên HTX 74 47,0 Nguồn: báo cáo của Sở NN&PTNT Nghệ An về kết quả thực hiện đổi mới HTXNN theo tinh thần Nghị quyết TW lần thứ 5 (khóa IX); tháng 7 năm 2003. Số liệu trên chứng tỏ hầu hết các HTX hoạt động còn ở mức trung bình, sốhợp tác xã hoạt động có kết quả tốt còn chiếm một tỷ lệ khiêm tốn (khoảng 35%),trong khi đó còn tồn tại một tỷ lệ đáng kể các HTX hoạt động còn yếu kém (14%số HTX). Tuy nhiên, bước đầu các HTX đã thích ứng với cơ chế mới, số HTXkinh doanh có lãi chiếm trên 43% tổng số HTX toàn tỉnh, trong đó gần một nửa(47%) có mức lãi từ 20 triệu đồng trở lên. Rõ ràng, trong bối cảnh thay đổi cơchế quản lý kinh tế và đặc biệt là thay đổi nội dung và phương thức hoạt động,phong trào HTX ở Nghệ An bước đầu đạt được những kết quả đáng kích lệ. b) Thực trạng về đội ngũ cán bộ quản lý HTX Trong những năm qua, chính quyền địa phương đã tích cực đào tạo và nângcao trình độ cho cán bộ cơ sở với các hình thức liên kết với các trường Đại họcvà Cao đẳng, mở các lớp đào tạo ngắn hạn cho cán bộ. Song nhìn chung, trình độcủa đội ngũ cán bộ quản lý HTX còn yếu, phần lớn thiếu kiến thức về quản lýkinh tế, kinh doanh. Thậm chí nhiều người, đặc biệt là đội ngũ kế toán trưởng,chưa qua đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ nên đã làm ảnh hưởng đáng kể đếnhiệu quả hoạt động kinh doanh của HTX. Số liệu bảng 2 còn cho thấy, thù laocủa cán bộ quản lý HTX còn rất thấp, bình quân thu nhập của chủ nhiệm trên 8200.000 đồng/tháng. Điều này đã làm cho một bộ phận cán ...