Báo cáo nghiên cứu khoa học TIẾP CẬN PHÒNG CHỐNG UNG THƯ CỔ TỬ CUNG THEO HƯỚNG CỘNG ĐỒNG

Tổ chức Y tế thế giới ước tính hàng năm có trên 520.000 trường hợp mắc mới ung thư cổ tử cung (UTCTC), trên 90% xảy ra ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Tại nhiều nước đang phát triển, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế bị hạn chế, không có chương trình sàng lọc UTCTC hoặc chương trình chỉ tiếp cận được một lượng nhỏ các khách hàng cần thiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " TIẾP CẬN PHÒNG CHỐNG UNG THƯ CỔ TỬ CUNG THEO HƯỚNG CỘNG ĐỒNG "TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 49, 2008 TIẾP CẬN PHÒNG CHỐNG UNG THƯ CỔ TỬ CUNG THEO HƯỚNG CỘNG ĐỒNG Nguyễn Vũ Quốc Huy Trường Đại học Y Dược, Đại học Huế TÓM TẮT Tổ chức Y tế thế giới ước tính hàng năm có trên 520.000 trường hợp mắc mới ung thưcổ tử cung (UTCTC), trên 90% xảy ra ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Tạinhiều nước đang phát triển, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế bị hạn chế, không có chương trìnhsàng lọc UTCTC hoặc chương trình chỉ tiếp cận được một lượng nhỏ các khách hàng cần thiết.Trong điều kiện nguồn lực hạn chế, để đạt đến mức độ kiểm soát được bệnh lý trong cộng đồngđòi hỏi sự nỗ lực từ nhiều phía và đặc biệt là một cách tiếp cận “tập thể”, phối hợp nhịp nhàngvà thông tin đầy đủ giữa nhà cung cấp dịch vụ và tất cả các tuyến trong hệ thống y tế. Trong chương trình tầm soát UTCTC, làm tế bào học hàng loạt là xét nghiệm đã đượcsử dụng để sàng lọc phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư nhưng còn nhiều điểm hạn chếkhi thực hiện ở các nước đang phát triển, nơi đang còn thiếu thốn hạ tầng kỹ thuật và nhân lựcđược huấn luyện. Trong những năm gần đây, người ta đã nghiên cứu và bước đầu đề xuất mộtphương pháp bổ sung/thay thế, đó là quan sát cổ tử cung sau bôi acid acetic (Visual Inspectionafter application of Acetic acid - VIA. Đây là phương pháp dễ thực hiện và có nhiều triển vọngtrong việc áp dụng tầm soát và phòng chống ung thư cổ tử cung theo hướng cộng đồng. Bàitổng quan trình bày chi tiết và thảo luận về các nguyên lý, chỉ định, các bước thực hiện, phânloại và diễn giải kết quả VIA. Phần cuối được dành cho việc giới thiệu về vaccin HPV và cáchướng dẫn xử trí thương tổn tiền ung thư cổ tử cung - đặc biệt dành cho các nước đang pháttriển - của các tổ chức y tế quốc tế như Tổ chức Y tế thế giới, Hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ(ACOG), Hội Soi cổ tử cung và bệnh lý cổ tử cung Hoa Kỳ (ASCCP) và Cơ quan giáo dục quốctế về Sản phụ khoa của Đại học Johns Hopkins (JHPIEGO).I. Mở đầu Tổ chức Y tế thế giới ước tính hàng năm có trên 520.000 trường hợp mắc mớiung thư cổ tử cung (UTCTC), trên 90% xảy ra ở các nước đang phát triển, trong đó cóViệt Nam. Trong năm 2005, trên 260.000 phụ nữ đã chết do UTCTC, gần 95% từ cácnước đang phát triển, vì vậy UTCTC là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất chosức khoẻ phụ nữ. Dữ liệu dịch tễ học cho thấy UTCTC hiếm gặp ở độ tuổi dưới 30 vàthường gặp nhất từ độ tuổi 40 trở lên, với tỷ lệ tử vong cao nhất nằm trong khoảng 50 -69 tuổi. Tại nhiều nước đang phát triển, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế bị hạn chế, khôngcó chương trình sàng lọc UTCTC hoặc chương trình chỉ tiếp cận được một lượng nhỏcác khách hàng cần thiết. 43 Nguyên nhân tiên phát của UTCTC đã được khẳng định là nhiễm một hoặcnhiều chủng Human Papillomavirus (HPV) nguy cơ cao, là một tác nhân lây truyền theođường tình dục. Đại đa số các trường hợp nhiễm sẽ tự khỏi, nếu vẫn tồn tại có thể dẫnđến các thương tổn tiền ung thư và nếu vẫn không được điều trị có thể dẫn đến ung thưxâm lấn. Thông thường tiến trình này kéo dài từ 10 đến 20 năm, chính vì vậy đại đa sốcác trường hợp UTCTC có thể được phòng ngừa bằng cách sàng lọc, phát hiện sớm vàđiều trị các thương tổn tiền ung thư. Bằng chứng và kinh nghiệm từ các nước phát triển đã cho thấy nếu được tổ chứctốt và có tỷ lệ tham gia cao, các chương trình sàng lọc UTCTC tại cộng đồng có thể làmgiảm đáng kể số trường hợp mắc mới cũng như tỷ lệ tử vong do UTCTC. Bên cạnh đósự hiểu biết rộng rãi và chính xác của cộng đồng cũng như một hệ thống cung cấp dịchvụ hoàn chỉnh cũng có thể làm giảm gánh nặng của UTCTC đối với bệnh nhân, gia đìnhbệnh nhân và hệ thống y tế. Có sự khác biệt rất lớn về tần suất cũng như tỷ lệ tử vong do UTCTC giữa cácnước đã và đang phát triển. Theo Tổ chức Y tế thế giới, các lý do chủ yếu dẫn đến tỷ lệrất cao ở các nước đang phát triển là: - Thiếu hụt kiến thức, hiểu biết về UTCTC trong cộng đồng và các nhà cung cấpdịch vụ y tế. - Không có hoặc có chương trình sàng lọc nhưng chất lượng thấp. Thực tế đãchứng minh ung thư ở các đối tượng chưa bao giờ được sàng lọc thường được phát hiệnở giai đoạn muộn, làm hạn chế khả năng điều trị. - Khả năng tiếp cận dịch vụ y tế bị hạn chế. - Hệ thống thông tin, chuyển bệnh lên tuyến trên hoạt động không hiệu quả. Trong hai thập kỷ vừa qua, nhiều quốc gia đã cố gắng thiết lập các chương trìnhsàng lọc cấp quốc gia hoặc cấp vùng, tuy nhiên, nhiều chương trình đã không đạt đượcthành công như mong đợi.II. Kiểm soát ung thư cổ tử cung - vai trò của các tuyến chăm sóc trong hệ thống y tế ...