Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp KẾT QUẢ CỦA ÁP DỤNG THỰC HÀNH QUẢN LÝ TỐT TRONG NUÔI TÔM Ở BẮC TRUNG BỘ VIỆT NAM

Sản lượng tôm nuôi từ các nông hộ chiếm ưu thế đối với khu vực ven biển ở Việt Nam.Năm 2006, gần 459 ngàn tấn tôm đã được sản xuất chiếm 12% tổng sản lượng thuỷ sản củaViệt Nam (USDAFAS 2007). Lượng tôm xuất khẩu chiếm xấp xỉ 34% sản lượng tôm (158ngàn tấn) mang lại giá trị 1,46 tỷ USD. Sản lượng tôm sản xuất tăng, với chỉ số tăng trưởngkhoảng 13% mỗi năm từ năm 2000 đến 2006 (USDAFAS 2007)....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " KẾT QUẢ CỦA ÁP DỤNG THỰC HÀNH QUẢN LÝ TỐT TRONG NUÔI TÔM Ở BẮC TRUNG BỘ VIỆT NAM " KẾT QUẢ CỦA ÁP DỤNG THỰC HÀNH QUẢN LÝ TỐT TRONG NUÔI TÔM Ở BẮC TRUNG BỘ VIỆT NAM Nguyễn Xuân Sức Viện Nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 1I. GIỚI THIỆUSản lượng tôm nuôi từ các nông hộ chiếm ưu thế đối với khu vực ven biển ở Việt Nam.Năm 2006, gần 459 ngàn tấn tôm đã được sản xuất chiếm 12% tổng sản lượng thuỷ sản củaViệt Nam (USDAFAS 2007). Lượng tôm xuất khẩu chiếm xấp xỉ 34% sản lượng tôm (158ngàn tấn) mang lại giá trị 1,46 tỷ USD. Sản lượng tôm sản xuất tăng, với chỉ số tăng trưởngkhoảng 13% mỗi năm từ năm 2000 đến 2006 (USDAFAS 2007).Trong các năm gần đây, dư lượng hoá chất và tồn dư chất kháng sinh đã tìm thấy trong tômxuất khẩu đã ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường. Năm 2003, năm lô hàng ký gửi từ ThừaThiên Huế vào thị trường Châu Âu bị tiêu huỷ hoặc trả về do phát hiện tồn dư hoá chất vàmột phần lớn hàng hoá từ các tỉnh Bắc Trung Bộ cũng bị xử lý tương tự trong năm 2004.Phát triển và phổ biến Thực Hành Quản Lý Tốt (BMP) tới các nông hộ nuôi tôm hiện naycòn hạn chế bởi sự suy giảm về sản lượng, điều kiện môi trường và kinh tế-xã hội cũng nhưvấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. BMP đã được sử dụng ở nhiều quốc gia nhằm bổ sungcác nguyên tắc chung đối với người nuôi tôm (FAO 2005). BMP được áp dụng một cách tựnguyện và đã trở thành một chiến lược quan trọng được sử dụng rộng rãi nhằm nâng caotính thị trường của các sản phẩm nuôi trồng thuỷ sản.Một số dự án đã được thực hiện nhằm phát triển thực hành BMP trong nuôi tôm ở Việt Nam(ví dụ: dự án của DANIDA hay NAFIQAVED). Các dự án này đã đưa ra các tiêu chí BMPriêng biệt và kiểm chứng chúng ở một số quy mô nhỏ. Các kết quả này chưa được phổ biếnmột cách rộng rãi đến người sản xuất. Lợi ích của việc áp dụng BMP vẫn đang tiếp tục đượcnghiên cứu. Tuy nhiên, kinh nghiệm từ các nước Thái Lan, Ấn Độ và Bangladesh cho thấycác nông hộ quy mô nhỏ áp dụng BMP đã mang lại kết quả về hiệu quả, năng suất và chấtlượng (SUMA 2004).Báo cáo này trình bày các kết quả chính của dự án “tính khả thi của việc áp dụng Thực hànhQuản lý Tốt (BMP) trong nuôi trồng thuỷ sản quy mô nông hộ ở Việt Nam”. Dự án tậptrung áp dụng quy trình BMP trong nuôi tôm quy mô nông hộ ở khu vực Bắc Trung Bộ(gồm các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và Thừa Thiên Huế). Hai vấn đề quan trọng được đề cậptrong nghiên cứu này là ảnh hưởng của áp dụng BMP lên các yếu tố môi trường của các hệthống nuôi tôm và tác động đến kinh tế của các nông hộ nuôi tôm quy mô nhỏ.II. MỤC TIÊUMục tiêu chính của dự án là nghiên cứu tính khả thi của việc áp dụng Quản Lý Thực HànhTốt trong nuôi trồng thuỷ sản quy mô nông hộ thông qua hạn chế ảnh hưởng tiêu cực lênmôi trường, tăng năng suất, giảm thiểu rủi ro và nâng cao chất lượng vệ sinh an toàn sảnphẩm – qua đó, đóng góp có ý nghĩa vào việc xoá đói giảm nghèo lâu dài và nâng cao thunhập cho các nông hộ trực tiếp tham gia vào chuỗi sản xuất nuôi trồng thuỷ sản.Mục tiêu cụ thể của dự án: a) Phân tích hiện trạng nuôi trồng thủy sản các nông hộ và nhậnbiết những thuận lợi và hạn chế khi áp dụng Quản Lý Thực Hành Tốt; b) Phát triển nguyêntắc Quản Lý Thực Hành Tốt phù hợp với nuôi trồng thủy sản quy mô nông hộ ở miền BắcViệt Nam; c) Nâng cao năng lực áp dụng Quản Lý Thực Hành Tốt cho các thành viên thamgia vào chuỗi thị trường sản xuất nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là những người sản xuất nhỏ. 1III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUĐiều tra cơ bản nhằm đánh giá hiện trạng: Phương pháp điều tra và đánh giá có sự thamgia của các đối tác được phát triển và được sử dụng để đánh giá hiện trạng nuôi trồng thủysản , những thuận lợi và khó khăn của các nông hộ. Bộ câu hỏi điều tra được thiết kế để thuthập các thông tin về hiện trạng sản xuất, điều kiện kinh tế của các nông hộ, hiện trạng môitrường, những thuận lợi, khó khăn khi áp dụng BMP. Các số liệu thu được sẽ được phântích đánh giá nhằm phục vụ cho việc trình diễn, số liệu này cũng được sử dụng như số liệugốc để so sánh giữa các hộ trình diễn và các hộ khác trong suốt và sau khi dự án thực hiện.Mô hình trình diễn BMP: Hai hình thức nuôi được áp dụng là bán thâm canh quảng canhcải tiến. Đối với bán thâm canh, ở mỗi tỉnh chọn 20 đến 30 hộ tổ chức thành 1 câu lạc bộhoặc hội nuôi tôm. BMP được phát triển và trao đổi giữa các hội viên trong câu lạc bộ trongthời gian thực hiện dự án. Chọn 1 hộ trong câu lạc bộ làm mô hình trình diễn, hộ này phảiđạt 1 số yêu cầu như có cơ sở hạ tầng và hệ thống nuôi phù hợp. Đối với hình thức quảngcanh cải tiến, ở mỗi tỉnh chọn 2 nhóm hộ khoảng 20 đến 30 hộ lập thành câu lạc bộ hoặc hộinuôi tôm. Mỗi nhóm chọn 1 hộ làm mô hình trình diễn. Các phương thức áp dụng sẽ tươngtự như hệ thống bán thâm canh.Phát triển quy trình BMP phù hợp áp dụng cho các mô hình trình diễn trong vùng dự án.Các tác động gồm: chuẩn bị ao, chọn giống và thả giống, thức ăn và chăm sóc ao, quản límôi trường nước, quản lí dịch bệnh, quản lí sản phẩm và bảo quản sau thu hoạch. Tômgiống dùng cho các hộ trình diễn sẽ được kiểm tra chất lượng đảm bảo sạch bệnh đặc biệtbệnh đốm trắng và MBV trước khi thả. Cán bộ khuyến ngư cấp tỉnh và các hộ trình diễnđược trang bị các dụng cụ đo môi trường nước trong ao nuôi tôm, chuyên gia dự án hướngdẫn cách kiểm tra môi trường và ghi chép số liệu. Các hộ trình diễn được cung cấp sổ ghichép để ghi tất cả những hoạt động, số liệu như thức ăn, giống, lượng nước vào /ra..., số liệumôi trường (Độ mặn, pH, DO, BOD, NH3, NO2) sẽ được phân tích hàng tháng bởi nhânviên của dự án. Tôm sẽ được kiểm tra dư lượng hóa chất và thuốc kháng sinh một thángtrước khi thu hoạch (đặc biệt chú ý các hóa chất bị cấm sử dụng).Nâng cao năng lực thực thi BMP: Trong suốt quá trình thực hiện dự án, năng lực của cácthàn ...