Báo cáo ' Pháp luật và tập quán trong điều chỉnh quan hệ xã hội'

Pháp luật và tập quán trong điều chỉnh quan hệ xã hội Việc giải quyết khiếu kiện, trong chừng mực nhất định, có thể hạn chế được ý kiến chủ quan và định kiến của chủ thể trực tiếp quản lí khi xem xét lại vụ việc đã và đang quản lí trong quá trình giải quyết khiếu nại đồng thời loại trừ tâm lí e ngại việc công nhận quyết định hành chính, hành vi hành chính của chính các chủ thể quản lí là không đúng....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Pháp luật và tập quán trong điều chỉnh quan hệ xã hội" nghiªn cøu - trao ®æi ph¸p luËt vµ tËp qu¸n TRONG §IÒU CHØNH quan hÖ X· HéI ThS. Lª V−¬ng Long* iÒu chØnh x héi nãi chung, ®iÒu chØnh téc, t«n gi¸o, ®é tuæi...) hoÆc x héi v cã ý § ph¸p luËt nãi riªng l qu¸ tr×nh phøc t¹p trong nhËn thøc luËn v trong thùc tiÔn. §Ó nghÜa kh¸c nhau. TËp qu¸n cña c¸ nh©n l thãi quen trong xö sù mang b¶n tÝnh c¸ thÓ, ®em l¹i hiÖu qu¶ v ®¶m b¶o tÝnh hîp ph¸p, l yÕu tè thÓ hiÖn nh©n c¸ch, danh tÝnh v lèi hîp lÝ qu¸ tr×nh t¸c ®éng tíi quan hÖ x héi sèng cña con ng−êi. Gi÷a tËp qu¸n c¸ nh©n cÇn xem xÐt mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a ph¸p víi tËp qu¸n x héi kh«ng ph¶i bao giê còng luËt víi c¸c hiÖn t−îng x héi, trong ®ã cã thèng nhÊt m nhiÒu khi cã sù kh¸c nhau vÒ mèi quan hÖ víi tËp qu¸n. môc ®Ých, néi dung v gi¸ trÞ cña sù ®iÒu Theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, tËp qu¸n ®−îc chØnh. TËp qu¸n x héi mang tÝnh phæ biÕn, ®Þnh nghÜa l 'thãi quen h×nh th nh ® l©u r ng buéc chung ®èi víi nhiÒu ng−êi v chi trong ®êi sèng, ®−îc mäi ng−êi tu©n theo'.(1) phèi tíi lèi sèng còng nh− c¸c ho¹t ®éng x TËp qu¸n ®−îc xuÊt hiÖn, tån t¹i g¾n liÒn víi héi cña tõng c¸ nh©n. ho¹t ®éng cña con ng−êi trªn c¸c lÜnh vùc v Trong ®êi sèng x héi cã giai cÊp, ph¸p cã mÆt trong mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña x luËt v tËp qu¸n l c¸c ph−¬ng tiÖn ®iÒu héi lo i ng−êi. Trong t¸c phÈm “B n vÒ khÕ chØnh x héi, b¶o ®¶m cho c¸c quan hÖ x héi −íc x héi”, Rót-x« ® cho r»ng phong tôc ph¸t triÓn trong trËt tù cã lîi cho giai cÊp cÇm tËp qu¸n v truyÒn thèng ®¹o ®øc nãi chung quyÒn. So víi ph¸p luËt th× ph¹m vi t¸c ®éng, l d− luËn nh©n d©n l 'lo¹i ph¸p luËt' quan tÝnh b¾t buéc, c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o còng träng. ¤ng viÕt: “LuËt n y mçi ng y l¹i thªm nh− kh¶ n¨ng linh ho¹t trong ®iÒu chØnh cña søc míi, khi c¸c thø luËt kh¸c ® gi cçi tËp qu¸n thÊp h¬n. MÆt kh¸c, tËp qu¸n cßn hoÆc t¾t ngÊm th× luËt n y th¾p cho nã l¹i mang tÝnh b¶o thñ, tån t¹i chñ yÕu th«ng qua s¸ng lªn, hoÆc bæ sung thay thÕ nã, duy tr× c¶ truyÒn miÖng hoÆc d−íi d¹ng m« thøc h nh d©n téc trong tinh thÇn thÓ chÕ, l¼ng lÆng vi mÉu cøng nh¾c, kh«ng cô thÓ vÒ néi dung ®−a søc m¹nh cña thãi quen thay søc m¹nh nªn qu¸ tr×nh ¸p dông th−êng thô ®éng v tuú cña quyÒn uy”.(2) tiÖn. Tõ l©u, tËp qu¸n ® ®−îc nhiÒu nh d©n Gi¸ trÞ cña tËp qu¸n l ë tÝnh quy ph¹m, téc häc, sö häc, luËt häc t×m hiÓu nghiªn cøu nã b¶o ®¶m cho h nh vi cña c¸ nh©n hoÆc nh»m kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña nã trong vèn v¨n céng ®ång vËn h nh trong trËt tù nhÊt ®Þnh. ho¸ phi vËt thÓ cña d©n téc v g×n gi÷ l−u Tuy nhiªn, nh×n chung tËp qu¸n xuÊt hiÖn, truyÒn cho c¸c thÕ hÖ mai sau. tån t¹i mang tÝnh tù ph¸t, côc bé v khã thay LÞch sö ViÖt Nam g¾n liÒn víi nÒn v¨n ®æi. TËp qu¸n cã nhiÒu lo¹i, h×nh th nh ë minh lóa n−íc, víi lèi sèng quÇn c− cho thÊy nhiÒu cÊp ®é nh− c¸ nh©n, tËp hîp quÇn c− * Gi¶ng viªn Khoa h nh chÝnh - nh n−íc con ng−êi theo c¸c dÊu hiÖu (l ng, xãm, d©n Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 27 nghiªn cøu - trao ®æi gi¸ trÞ thùc tÕ cña tËp qu¸n trong ®iÒu chØnh Ba l , tËp qu¸n ®−îc sö dông ®Ó gi¶i v qu¶n lÝ x héi l rÊt lín. Cã thÓ nãi tËp quyÕt c¸c vô viÖc trong tr−êng hîp ph¸p luËt qu¸n ® trë th nh yÕu tè cÇn thiÕt cña v¨n kh«ng quy ®Þnh (xem §iÒu 14 BLDS). ViÖc ho¸ l ng x v lèi sèng céng ®ång mang tÝnh ¸p dông tËp qu¸n ë ®©y cã tÝnh c¸ biÖt, ®éc bÒn v÷ng ë n−íc ta trong mäi thêi k× ph¸t lËp cho tõng tr−êng hîp. triÓn. TËp qu¸n ë ®©y kh«ng chØ ®iÒu chØnh Nh×n chung, trong tõng lÜnh vùc ®iÒu h nh vi hiÖn thùc m cßn ®iÒu chØnh c¶ h nh chØnh x héi th× møc ®é cña sù g¾n bã gi÷a vi mang tÝnh siªu thùc cña ®êi sèng t©m linh ph¸p luËt víi tËp qu¸n cã sù kh¸c nhau nhÊt tÝn ng−ìng. Ng y nay, víi lèi sèng theo ph¸p ®Þnh. H¬n n÷a, kh¶ n¨ng t−¬ng hîp gi÷a tËp luËt, tËp qu¸n l yÕu tè gãp phÇn thóc ®Èy qu¸n x héi víi ph¸p luËt l cao h¬n so víi viÖc x¸c lËp c¸c h nh vi hîp ph¸p, tÝch cùc c¸c cÊp ®é tËp qu¸n kh¸c. §Ó nh×n nhËn râ c¸c kh¶ n¨ng, tr¹ng th¸i cña sù g¾n bã gi÷a nh−ng nã cã thÓ l yÕu tè c¶n trë qu¸ tr×nh hai hiÖn t−îng n y xin ph©n tÝch mét sè quy ®ã. Ph¸p luËt v tËp qu¸n cã thÓ “chung ®Þnh cã liªn quan trong Bé luËt d©n sù n−íc sèng” víi nhau trong c¸c kh¶ n¨ng, tr¹ng th¸i ta. cña qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh x héi: Tr−íc hÕt, khi nãi vÒ nguyªn t¾c cña Bé Mét l , tËp qu¸n ®−îc nh n−íc thõa luËt d©n sù, t¹i §iÒu 4 BLDS ® kh¼ng ®Þnh: nhËn v n©ng lªn th nh c¸c quy t¾c xö xù “ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n mang tÝnh b¾t buéc chung (tøc l quy ph¹m sù ph¶i b¶o ®¶m gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, t«n ph¸p luËt). Trong tr−êng hîp n y, tËp qu¸n träng v ph¸t huy phong tôc, tËp qu¸n truyÒn ® trë th nh h×nh thøc ph¸p luËt gäi l tËp thèng tèt ®Ñp, t×nh ®o n kÕt, t−¬ng th©n, qu¸n ph¸p. §iÒu kiÖn ®Ó trë th nh tËp qu¸n t−¬ng ¸i, mçi ng−êi v× céng ®ång, céng ®ång ph¸p vÒ nguyªn t¾c tËp qu¸n ®ã ph¶i l h÷u v× mçi ng−êi v c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc cao ®Ñp Ých, ®−îc sö dông réng r i trong ®êi sèng, cña c¸c d©n téc cïng sinh sèng trªn ®Êt n−íc phï hîp víi truyÒn thèng d©n téc, ®iÒu kiÖn ViÖt Nam”. kinh tÕ x héi hiÖn t¹i v tÊt nhiªn cÇn tr¶i Trong vi ...