Báo cáo THƯỜNG THỨC XÃ HỘI HỌC

XÃ HỘI HỌC LÀ GÌ ? I - Đối tượng xã hội học Mác - Lênin. XÃ hội học là bộ môn khoa học được quan tâm nhiều nhất ở thời đại chúng ta. Ở các nước xã hội chủ nghĩa cũng như ở các nước tư bản chủ nghĩa, xã hội học đang được phát triển rộng khắp. Đội ngũ xã hội học ngày một đông đảo, đang hoạt động tấp nập trên nhiều lĩnh vực ở trong nước và trên phạm vi thế giới. Các bộ môn khoa học khác nhau như sử học, dân tộc học,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " THƯỜNG THỨC XÃ HỘI HỌC " Xã hội học số 1 - 1983 THƯỜNG THỨC XÃ HỘI HỌC XÃ HỘI HỌC LÀ GÌ ? I - Đối tượng xã hội học Mác - Lênin. XÃ hội học là bộ môn khoa học được quan tâm nhiều nhất ở thời đại chúng ta. Ở các nước xã hội chủ nghĩa cũng như ở các nước tư bản chủ nghĩa, xã hội họcđang được phát triển rộng khắp. Đội ngũ xã hội học ngày một đông đảo, đang hoạtđộng tấp nập trên nhiều lĩnh vực ở trong nước và trên phạm vi thế giới. Các bộmôn khoa học khác nhau như sử học, dân tộc học, ngôn ngữ học, văn học… cũngthường xuyên vận dụng xã hội học trong quá trình nghiên cứu. Nhưng xã hội học là gì? Có hàng trăm câu trả lời rất khác nhau, ở ngay những từ điển mà chúng ta hiệncó trong thư viện. Nói một cách giản đơn, xã hội học là khoa học về xã hội. Thuật ngữ xã hội học(sociologie) bắt nguồn từ chữ Latinh “socie-tas” có nghĩa là xã hội và chữ Hy Lạp“logos” có nghĩa là khoa học. Khái niệm “xã hội học” được nhà triết học Pháp là Ôguyxtơ Côngtơ (AugusteComte) đưa vào ngôn ngữ khoa học những năm 30 của thế kỷ trước: Côngtơ làngười sáng lập ra triết học thực chứng là đòi hỏi phải tin tưởng vào tri thức thựcchứng. Triết học của ông trung thành với sự kiện, thường là sự tổng hợp giản đơnnhững kết luận chung của các khoa học riêng biệt. Áp dụng nguyên lý này, ôngquy của xã hội học nhiệm vụ quan sát các sự kiện và quá trình của đời sống xã hội.ông bác bỏ sự suy tư triết học về các quá trình đó, cho rằng làm như thế là “kinhviện” là “siêu hình”. Vì thế, khi đề xướng sự cần thiết của xã hội học như một khoahọc về xã hội, ông đã nhìn xã hội học trong phạm vi thực Bản quyền thuộc Viện Xã hội học www.ios.org.vn Xã hội học số 1 - 1983120 Thường thức xã hội họcnghiệm với sự mô tả hời hợt các sự kiện. Bằng việc này, ông đã tước bỏ tính chấtkhoa học thực sự của xã hội học. Sau Côngtơ nhiều nhà xã hội tư sản đã bàn về đối tượng, cơ cấu và chức năngcủa xã hội học. Một số trào lưu xã hội học đề cập đến tổng thể xã hội và khái quátmột cách chủ quan tình hình và xu hướng phát triển hiện nay của xã hội loài ngườinhư: thuyết hội tụ, thuyết xã hội hậu công nghiệp, v.v... Ngoài ra, đại bộ phận xãhội học tư sản -thường chỉ dừng lại ở những hoạt động thực nghiệm, mô tả và ghichép những sự kiện cục bộ và vụn vặt của đời sống xã hội. Vậy xã hội học nghiên cứu cái gì ? Nó tìm hiểu những mặt nào của cuộc sống ?Người ta trả lời rất khác nhau. Đó là sự kiện xã hội, hiện tượng xã hội, quá trìnhxã hội, hành vi xã hội, nhóm xã hội, thể chế xã hội, cơ cấu xã hội, giao tiếp xã hộiquản lý xã hội, và ... Những đối tượng đó thường được nêu lên một cách rời rạc, không được coi nhưmột bộ phận của tổng thề xã hội và có quan hệ biện chứng với các bộ phận khác. Xã hội học Mác-Lênin được hình thành do yêu cầu phải phát hiện được nhữngquy luật phổ biến và đặc thù của xã hội nhằm cải tạo xã hội theo chiều hướng tiếnbộ của lịch sử và phục vụ cho hạnh phúc của con người. Xã hội học Mác-Lênin vìthế hướng vào việc phân tích một cách tổng hợp các hiện tượng và quá trình xãhội nhằm phát hiện ra mối quan hệ, điều kiện tác động và tính quy luật của nhữnghiện tựong và quá trình ấy. Xã hội học Mác-Lênin là khoa học nghiên cứu sự phát triển và cơ cấu của xãhội loài người như một hệ thống những mối quan hệ xã hội, nghiên cứu sự pháttriển và cơ cấu của các hình thái xã hội và các bộ phận của chúng cũng như nhữngđộng lực xã hội của các hoạt động xã hội của các giai cấp, các nhóm người và cánhân trong xã hội. Đối tượng của xã hội học vì thế có thể được xếp ở ba thành phần sau đây : a) Nghiên cứu cơ cấu của tổng thể xã hội (xã hội học vĩ mô). Bản quyền thuộc Viện Xã hội học www.ios.org.vn Xã hội học số 1 - 1983Xã hội học là gì ? 121b) Nghiên cứu hoạt động của các cơ chế xã hội, các tập thể xã hội trong quá trìnhquản lý xã hội (xã hội học trung mô). c) Nghiên cứu về cá nhân với tư cách là con người xã hội, hay cá nhân trongtổng hòa mối quan hệ xã hội (xã hội học vi mô). Xã hội học Mác-Lênin lấy chủ nghĩa duy vật lịch sử làm phương pháp luận, lấychủ nghĩa xã hội khoa học làm mục tiêu là nội dung nghiên cứu. Xã hội học Mác-Lênin có quan hệ mật thiết với các ngành khoa học khác và không ngừng tiếp thunhũng thành tựu khoa học mới để thường xuyên phát triển bản thân mình. Xã hội học Mác-Lênin mang tinh đảng sâu sắc. Nó là vũ khi nằm trong tay giaicấp công nhân để đấu tranh cách mảng và xây dựng xã hội. II- Cơ cấu xã hội học Mác - Lênin. Cho đến nay, các nhà xã hội học mácxít thường phân chia x ...