BÁO CÁO TÌNH HÌNH PHÁT THẢI KHÍ METAN (CH4) DO HOẠT ĐỘNG CANH TÁC LÚA NƯỚC Ở KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG

Canh tác lúa nước là một trong những nguyên nhân gây phát thải khí CH4, một loại khí gây hiệu ứng nhà kính. Nghiên cứu này tập trung về tình hình phát thải khí metan trên đất lúa (thời kỳ lúa đẻ nhánh rộ) tại các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng: Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Hải Dương và Hà Nội, với số lượng 10 mẫu/tỉnh vào vụ mùa năm 2010. Kết quả cho thấy tốc độ phát thải metan trung bình tại 5 tỉnh của vùng nghiên cứu có giá trị nhỏ nhất tại Thái Bình, 39,5...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO " TÌNH HÌNH PHÁT THẢI KHÍ METAN (CH4) DO HOẠT ĐỘNG CANH TÁC LÚA NƯỚC Ở KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG "Tạp chí Khoa học và Phát triển 2012: Tập 10, số 1: 165 - 172 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI TÌNH HÌNH PHÁT THẢI KHÍ METAN (CH4) DO HOẠT ĐỘNG CANH TÁC LÚA NƯỚC Ở KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG Methane Emission Situation of Rice Paddy in Red River Delta Nguyễn Hữu Thành, Nguyễn Đức Hùng, Trần Thị Lệ Hà, Nguyễn Thọ Hoàng Khoa Tài nguyên & Môi trường, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên lạc: nguyenhuuthanh@hua.edu.vn Ngày gửi bài: 06.12.2011 Ngày chấp nhận: 22.02.2012 TÓM TẮT Canh tác lúa nước là một trong những nguyên nhân gây phát thải khí CH4, một loại khí gây hiệu ứng nhà kính. Nghiên cứu này tập trung về tình hình phát thải khí metan trên đất lúa (thời kỳ lúa đẻ nhánh rộ) tại các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng: Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Hải Dương và Hà Nội, với số lượng 10 mẫu/tỉnh vào vụ mùa năm 2010. Kết quả cho thấy tốc độ phát thải metan trung bình tại 5 tỉnh của vùng nghiên cứu có giá trị nhỏ nhất tại Thái Bình, 39,5 mgCH4/m2/giờ và cao nhất tại Nam Định, 61,3 mgCH4/m2/giờ. Tốc độ phát thải khí CH4 tại các điểm nghiên cứu tại Hải Phòng dao động từ 31,4 đến 69,9 mgCH4/m2/giờ, Thái Bình từ 32,1 đến 60,3 mgCH4/m2/giờ, Nam Định từ 40,7 đến 94,2 mg/m2/giờ, Hải Dương từ 30,9 đến 84,3 mg CH4/m2/giờ, Hà Nội, từ 33,1 đến 57,9 mg/m2/giờ. Nghiên cứu cũng chỉ ra động thái phát thải khí CH4 vụ mùa 2010 và vụ xuân 2011 ở đất lúa Viện Cây lương thực và cây thực phẩm, Hải Dương và đất lúa trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội. Vụ mùa 2010, cường độ phát thải khí CH4 đạt cao nhất ở 5 tuần sau cấy (thời kỳ đẻ nhánh rộ) tương ứng là 72,3 và 66,0 mgCH4/m2/giờ, sau đó giảm dần tới cuối vụ. Vụ xuân năm 2011, cường độ phát thải cao nhất vào 9 tuần sau cấy, tương ứng đạt 53,6 và 44,7 mgCH4/m2/giờ, thấp hơn cường độ phát thải trong vụ mùa 2010. Kết quả nghiên cứu tương quan giữa tốc độ phát thải khí CH4 với một số tính chất đất cho thấy tốc độ phát thải metan tương quan nghịch chặt với pHKCl ở đất Hải Phòng (r = -0,82), với Mn dễ tiêu và Eh ở đất Thái Bình, Hải Dương và Nam Định (r từ -0,55 đến -0,85) và có tương quan thuận với hàm lượng chất hữu cơ trong đất ở Hà Nội (r=0,6). Từ khóa: Canh tác lúa, khí nhà kính, phát thải CH4, đồng bằng sông Hồng. SUMMARY Paddy rice cultivation is a cause of methane emission, which belongs to green house gases. This study was carried out to investigate methane emission situation of rice paddy (at fully initiation stage) at some provinces of the Red river delta (Hai Phong, Thai Binh, Nam Dinh, Hai Duong, and Hanoi). 10 samples were taken in each province at the summer rice season 2010. Results showed that the average methane flux of 5 provinces was the lowest in Thai Binh (39.5 mg mgCH4/m2/h) and was the highest in Nam Dinh (61.3 mgCH4/m2/h). The methane flux in Hai Phong varied from 31.4 to 69.9 mgCH4/m2/h, Thai Binh varied from 32.1 to 60.3 mg mgCH4/m2/h, Nam Dinh varied from 40.7 to 94.2 mgCH4/m2/h, Hai Duong varied from 30.9 to 84.3 mg mgCH4/m2/h Hanoi varied from 33.1 to 57.9 mg mgCH4/m2/h. In the summer rice season 2010, methane flux reached the highest value at 5 weeks after transplanting, which was 72.3 and 66.0 mg mgCH4/m2/h in experiment sites of Hai Duong and Hanoi, respectively. Then it gradually reduced to the end of growing season. In the spring rice season 2011, methane flux gained its peak at 9 weeks after transplanting, which was 53.6 and 44.7 mg mgCH4/m2/h at 2 sites, respectively, and it was lower than methane flux of the summer season 2010. The research results of correlation between methane flux with soil properties showed that methane flux was tightly correlated inversely with pHKCl in Hai Phong soils (r = -0.82), with available Mn and Eh in Thai Binh, Hai Duong, and Nam Dinh soils (r from -0.55 to -0.85), and correlated positively with organic matter content in Hanoi soils (r=0.6). Keywords: CH4 emission, paddy field, soil properties, Red River Delta. 165 Tình hình phát thải khí metan (CH4) do hoạt động canh tác lúa nước ... đồng bằng sông Hồng 2. ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP1. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.1. Địa điểm nghiên cứu Bên cạnh khí cacbonic, khí metan cũngđóng góp một vai trò lớn của sự ấm lên toàn Nghiên cứu được tiến hành trên đấtcầu. Mặc dù hàm lượng phát thải khí metan trồng lúa ở một số tỉnh vùng đồng bằngtoàn cầu thấp hơn phát thải khí CO2 nhiều sông Hồng: Hà Nội, Hải Dương, Nam Định,nhưng metan là một khí gây hiệu ứng nhà Hải Phòng và Thái Bình. Riêng thí nghiệmkính lớn hơn. Hàm lượng metan trong khí xác định động thái phát thải khí được tiếnquyển đã tăng lên khoảng 150% từ năm hành tại khu thí nghiệm đồng ruộng của bộ1750 (Ủy ban Liên chính phủ về thay đổi khí môn Khoa học Đất, trường đại học Nônghậu - Intergovernmental Panel on Climate nghiệp Hà Nội và khu thí nghiệm lúa, việnChange - IPCC 2001). Hiện nay, người ta tập Cây Lương thực và Thực phẩm (CLT &trung chú ý vào hai nguồn khí metan mà CTP), Hải Dương.chúng ta thường không nghĩ đến đó là khu 2.2. Phương pháp nghiên cứuvực đầm lầy và các ruộng lúa nước, là nhữngnhân tố gây ô nhiễm tự nhiên. Vùng trồng 2.2.1 Bố trí thí nghiệmlúa chủ động tưới là nguồn sinh metan chính Thí nghiệm được bố trí tại ruộng thítừ ruộng lúa. nghiệm của Viện Cây lương thực và cây thực Ở Việt Nam, theo kết quả ...