Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu vốn vay ADB: Chọn giống và phát triển giống trám lấy quả tại Hòa Bình và một số tỉnh phía Bắc

Nội dung báo cáo trình bày về vấn đề đánh giá tình hình trồng trám lấy quả và nhu cầu cây giống của người dân tại tỉnh Hoà Bình, tuyển chọn cây trội sai quả, kích thước quả, hạt, độ dày cùi của cây trội trám trắng, trám đen, hàm lượng các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe con người có trong cùi quả trám trắng, trám đen, tập huấn kỹ thuật nhân giống và trồng trám.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu vốn vay ADB: Chọn giống và phát triển giống trám lấy quả tại Hòa Bình và một số tỉnh phía Bắc HỘI KHOA HỌC KỸ THUẬT LÂM NGHIỆP VIỆT NAM VIỆN CẢI THIỆN GIỐNG VÀ PHÁT TRIỂN LÂM SẢN BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU VỐN VAY ADB Tên đề tài: CHỌN GIỐNG VÀ PHÁT TRIỂN GIỐNG TRÁM LẤY QUẢ TẠI HOÀ BÌNH VÀ MỘT SỐ TỈNH PHÍA BẮC Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cơ quan thực hiện: Viện Cải thiện giống và Phát triển lâm sản Chủ nhiệm đề tài: - ThS. Lý Thu Quỳnh (2009 - 6/2010) - TS. Hoàng Thanh Lộc (7/2010 -12/2011) Thời gian thực hiện: 9/2009 - 12/2011 HÀ NỘI - 2011 1 MỤC LỤC Nội dung LỜI NÓI ĐẦU Phần 1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI Phần 2 BÁO CÁO KHOA HỌC Chƣơng 1 Tổng quan tình hình nghiên cứu 1.1 Nghiên cứu cây trám trên thế giới 1.2 Nghiên cứu cây trám ở Việt Nam Mục tiêu, nội dung, vật liệu, địa điểm và phƣơng pháp Chƣơng 2 nghiên cứu 2.1 Mục tiêu nghiên cứu 2.2 Nội dung nghiên cứu 2.3 Vật liệu nghiên cứu 2.3.1 Vật liệu nghiên cứu tuyển chọn giống Trám sai quả 2.3.2 Vật liệu nghiên cứu nhân giống bằng phương pháp ghép Vật liệu cho xây dựng mô hình trồng rừng bằng cây Trám ghép 2.3.3 tại Hoà Bình Ba Vì, Chí Linh Vật liệu cho nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật thâm canh 2.3.4 cho vườn Trám ghép 2.4 Địa điểm nghiên cứu 2.5 Phương pháp nghiên cứu TT Trang 5 7 10 10 10 11 17 17 18 19 19 19 19 19 19 20 2.5.1 Phương pháp nghiên cứu tuyển chọn giống Trám sai quả 20 2.5.2 Phương pháp nghiên cứu nhân giống cây Trám bằng phương pháp ghép 21 2.5.3 Phương pháp xây dựng mô hình rừng trồng bằng cây Trám ghép tại Hoà Bình, Ba Vì và Chí Linh 21 2.5.4 Phương pháp nghiên cứu biện pháp thâm canh vườn trám ghép 22 2.5.4.1 Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng thời vụ bón và lượng phân bón đến lượng quả 22 2.5.4.2 2.5.5 2.5.6 Chƣơng 3 Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của tỉa cành và phân bón đến lượng quả Phương pháp phân tích thành phần dinh dưỡng trong cùi quả Trám trắng, Trám đen Phương pháp xử lý số liệu Kết quả nghiên cứu và thảo luận 2 22 24 24 26 3.1 Đánh giá tình hình trồng trám lấy quả và nhu cầu cây giống của người dân tại tỉnh Hoà Bình 26 3.2 Tuyển chọn cây trội sai quả 27 3.2.1 Đặc điểm của các cây trội Trám trắng sai quả 27 3.2.2 Đặc điểm của các cây trội Trám đen sai quả 29 3.3 Kích thước quả, hạt, độ dày cùi c ủa cây trội Trám trắng, Trám đen 31 3.3.1 Đặc điểm biến động về kích thước quả, hạt, độ dày cùi của các cây trội Trám trắng 31 3.3.2 Đặc điểm biến động về kích thước quả, hạt, độ dày cùi của các cây trội Trám đen 33 3.4 Hàm lượng các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe con người có trong cùi quả Trám trắng, Trám đen 34 3.4.1 Hàm lượng của một số chất dinh dưỡng có trong cùi quả cây trội Trám trắng 35 3.4.2 Hàm lượng của một số chất dinh dưỡng có trong cùi quả cây trội Trám đen 36 3.5 Nhân giống cây Trám bằng phƣơng pháp ghép 37 3.6 Xây dựng mô hình trồng Trám trắng, Trám đen bằng cây ghép 39 3.6.1 Diện tích các mô hình và các dòng được trồng tại các mô hình 39 3.6.2 Sinh trưởng của các dòng tại các mô hình 41 3.7 Ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật thâm canh đến sản lượng quả của các dòng vô tính 43 3.7.1 Ảnh hưởng của thời vụ bón phân và lượng phân bón đến sản lượng quả của các dòng vô tính Trám trắng 43 3.7.2 Ảnh hưởng của tỉa cành và bón phân đến sản lượng quả của các dòng vô tính Trám trắng 44 3 Tập huấn kỹ thuật nhân giống và tr ồng trám 45 Kết luận và đề nghị 46 4.1 Kết luận 46 4.2 Đề nghị 50 Tài liệu tham khảo 51 3.8 Chƣơng 4 Phụ lục 1. Một số hình ảnh họat động của đề tài Phụ lục 2. Sơ đồ trồng các mô hình Phụ lục 3. Tài liệu tập huấn kỹ thuật Phụ lục 4. Quy trình kỹ thuật nhân giống và trồng trám lấy quả 4 LỜI NÓI ĐẦU Mục tiêu của Dự án khoa học công nghệ Nông nghiệp vốn vay ADB thực hiện giai đoạn 2009 -2011 nhằm đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng, chiếm lĩnh thị trường theo hướng phát triển kinh tế bền vững; để thực hiện được mục tiêu của dự án này, việc lựa chọn các loài cây bản địa thân gỗ, sống lâu năm, cho quả làm thực phẩm có thị trường tiêu thụ rộng và áp dụng các biện pháp công nghệ về chọn giống, nhân giống, thâm canh để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm là một trong những hướng đi có triển vọng.. Trám trắng và Trám đen đang là những loài cây bản địa lấy quả làm thực phẩm có giá trị kinh tế cao. Quả trám là một mặt hàng đặc sản có giá trị, được sử dụng trong nước và là một mặt hàng xuất khẩu được ưa chuộng. Hiện nay trám đang được người dân trồng kết hợp lấy gỗ và lấy quả. Tuy vậy những nghiên cứu về hai loài trám này chủ yếu mới dừng ở các kỹ thuật gây trồng, chưa có nghiên cứu về chọn giống sai quả và về chất lượng quả. Mặt khác, do thiếu hiểu biết về trồng cây ăn quả, nhiều người đã trồng trám ghép lấy quả theo phương thức trồng rừng hỗn giao với một số loài cây bản địa khác theo kiểu trồng rừng lấy gỗ, nên kết quả là vừa không có quả, vừa không có gỗ. Khảo nghiệm giống cho Trám trắng được chọn trước đây tại Trạm Thản có tính chất trồng thử, sau 7 năm mới thấy dòng sai quả nhất có hơn 10 kg quả/cây/vụ, nhiều dòng khác chỉ đạt 2 - 3 kg quả/cây, thậm chí có dòng có lượng quả không đáng kể. Hơn nữa, khảo nghiệm giống mới được tiến hành đầu tiên tại Trạm Thản (Phú Thọ) và cũng chưa có nghiên cứu về chất lượng quả. Vì t hế nghiên cứu chất lượng quả và tiếp tục khảo nghiệm mở rộng ở các địa điểm khác, trong đó có Hòa Bình là cơ sở để khẳng định các giống có sản lượng quả cao và ổn định, thích hợp với điều kiện sinh thái của một số nơi trong vùng. Mặt khác, tại Hòa Bình nơi có người dân trồng khá nhiều Trám trắng để lấy quả cũng chưa có chọn giống và khảo nghiệm giống. Vì thế chọn cây trội sai quả cho Trám trắng tại vùng này, khảo nghiệm giống giai đoạn một làm cơ sở cho việc phát triển giống là hết sức cần thiết. Trám đen là loài cây được trồng nhiều ở tỉnh Hòa Bình, chủ yếu là làm thực phẩm, có thị trường nội địa lớn ở Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, song đến nay vẫn chưa có nghiên c ...