Báo cáo y học: Nghiên cứu một số đặc điểm hình ảnh CộNG Hưởng từ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng ở người cao tuổi

Nghiên cứu hình ảnh cộng h-ởng từ (MRI) 65 bệnh nhân (BN) thoát vị đĩa đệm (TVĐĐ) cột sống thắt l-ng = 60 tuổi, kết quả cho thấy: - TVĐĐ 1 tầng có tỷ lệ cao nhất (73,84%). TVĐĐ L4-L5 và L5-S1 hay gặp nhất (56,62% và 31,33%), thể thoát vị trung tâm 2 bên gặp 46,07% và 6,74% kết hợp với thoát vị Schmorl. - 100% BN có hình ảnh thoái hoá đĩa đệm, trong đó thoái hoá đĩa đệm độ III, độ IV là chủ yếu (35,38% và 46,16%) và thoái hoá đồng thời 3 đĩa đệm gặp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo y học: "Nghiên cứu một số đặc điểm hình ảnh CộNG Hưởng từ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng ở người cao tuổi" T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2010Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm h×nh ¶nh CéNG H−ëng tõ tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng ë ng−êi cao tuæi NguyÔn Huy Thøc* Phan ViÖt Nga**Tãm t¾t Nghiªn cøu h×nh ¶nh céng h−ëng tõ (MRI) 65 bÖnh nh©n (BN) tho¸t vÞ ®Üa ®Öm (TV§§) cét sèngth¾t l−ng ≥ 60 tuæi, kÕt qu¶ cho thÊy: - TV§§ 1 tÇng cã tû lÖ cao nhÊt (73,84%). TV§§ L4-L5 vµ L5-S1 hay gÆp nhÊt (56,62% vµ31,33%), thÓ tho¸t vÞ trung t©m 2 bªn gÆp 46,07% vµ 6,74% kÕt hîp víi tho¸t vÞ Schmorl. - 100% BN cã h×nh ¶nh tho¸i ho¸ ®Üa ®Öm, trong ®ã tho¸i ho¸ ®Üa ®Öm ®é III, ®é IV lµ chñ yÕu(35,38% vµ 46,16%) vµ tho¸i ho¸ ®ång thêi 3 ®Üa ®Öm gÆp nhiÒu nhÊt (47,69%). H×nh ¶nh gai x−¬ngth©n ®èt lµ 96,92% vµ lo·ng x−¬ng 72,3%. * Tõ kho¸: Tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng; Tho¸i ho¸ ®Üa ®Öm. Study of characters of MRI in elderly patients with lumbar disc herniationSummary After studying magnetic resonance imaging (MRI) of 65 patients with lumbar disc herniation, withage from 60 years old, the result showed that: - Monodisc herniation was most frequently seen, with 73.84%. Disc herniation at level L4-L5 andL5-S1 was highestly accouted for 56.62% and 31.33%, respectively. The percentage of herniatedcentral lumbar disc was 46.07% and combination with Schmorl herniation was 6.74%. - The images of disc degeneration was meet on all patients (100%) in which the grade III andgrade IV of disc degeneration were mainly with 35.38% and 46.16%, respectively. Tridiscdegeneration was highestly meet (47.69%). The image of osteophyte and osteoprosis accouted for96.92% and 84.61%, respectively. * Key words: Lumbar disc herniation; Disc degeneration. ®Æt vÊn ®Ò Tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y ®auth¾t l−ng, chiÕm tû lÖ 84,27% (Hå H÷u L−¬ng, NguyÔn V¨n Ch−¬ng, Cao H÷uH©n, 1991). BÖnh gÆp ë nam nhiÒu h¬n n÷, th−êng x¶y ra ë løa tuæi lao ®éng, hiÕm gÆp ëtrÎ em vµ Ýt gÆp ë ng−êi giµ. Theo Hå H÷u L−¬ng (1986), ®¹i ®a sè TV§§ cét sèng th¾tl−ng x¶y ra ë løa tuæi 20 - 49 (91,8%), > 50 tuæi chØ chiÕm 4,9%.* ViÖn Y häc Hµng kh«ng** BÖnh viÖn 103Ph¶n biÖn khoa häc: PGS. TS. Th¸i Kh¾c Ch©u 119 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2010 HiÖn nay, chôp MRI cét sèng th¾t l−ng lµ ph−¬ng ph¸p cã −u thÕ nhÊt, ®−îc coi lµ tiªuchuÈn vµng trong chÈn ®o¸n TV§§ cét sèng th¾t l−ng. Theo quy −íc thèng kª d©n sè häc cña Liªn HiÖp quèc, ng−êi cao tuæi ≥ 60 tuæi. Nh÷ngbiÕn ®æi vÒ cét sèng, ®Üa ®Öm trªn MRI cét sèng th¾t l−ng ë løa tuæi nµy th−êng ®a d¹ng,phøc t¹p, lµm thay ®æi h×nh ¶nh ®Æc tr−ng cña tho¸t vÞ. Do vËy, chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi nµy nh»m môc tiªu: - M« t¶ ®Æc ®iÓm vµ nhËn xÐt biÕn ®æi cét sèng, ®Üa ®Öm trªn phim chôp céng h−ëng tõ ëng−êi cao tuæi bÞ TV§§. ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §èi t−îng nghiªn cøu. 65 BN ®iÒu trÞ t¹i Khoa Néi ThÇn kinh vµ Ngo¹i ThÇn kinh, BÖnh viÖn 103 tõ th¸ng 3 -2008 ®Õn 6 - 2009. * Tiªu chuÈn chän BN: BN ≥ 60 tuæi, chÈn ®o¸n l©m sµng theo tiªu chuÈn M.Saporta vµ chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p chôp MRI ®o¹n cét sèng th¾t l−ng. * Tiªu chuÈn lo¹i trõ: l©m sµng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn chÈn ®o¸n theo M. Saporta. BNkh«ng ®−îc chôp MRI hoÆc trªn phim kh«ng ®ñ tiªu chuÈn chÈn ®o¸n TV§§. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. Nghiªn cøu tiÕn cøu, c¾t ngang, m« t¶. Thu thËp sè liÖu theo mÉu bÖnh ¸n thèng nhÊt. * M« t¶ l©m sµng: m« t¶ mét sè ®Æc ®iÓm vÒ ®èi t−îng nghiªn cøu. Khai th¸c bÖnh sö,tiÒn sö vµ kh¸m l©m sµng thÇn kinh. * M« t¶ h×nh ¶nh MRI cét sèng th¾t l−ng: - X¸c ®Þnh vÞ trÝ tho¸t vÞ vµ thÓ tho¸t vÞ. - §¸nh gi¸ møc ®é hÑp èng sèng theo tiªu chuÈn cña Joseph vµ Moller. - §¸nh gi¸ møc ®é tho¸i ho¸ ®Üa ®Öm theo tiªu chuÈn cña Pfirrmann. Xö lý sè liÖu trªn m¸y vi tÝnh theo ph−¬ng ph¸p thèng kª y häc. Sö dông phÇn mÒmEpi.info 6.0. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ bµn luËn 1. §Æc ®iÓm chung. * Ph©n bè BN theo nhãm tuổi (n = 65): 60 - 69 tuæi: 49 BN (75,38%); 70 - 79 tuæi: 15 BN (23,08%); ≥ 80 tuæi: 1 BN (1,54%). Tuæi trung b×nh 67,6 ± 4,7, ®a sè BN ë ®é tuæi 60 - 69 (75,38%). BN nhiÒu tuæi nhÊt lµ 81tuæi. KÕt qu¶ nµy phï hîp víi nghiªn cøu ë cïng løa tuæi cña Mc Culloch vµ Bïi QuangTuyÓn víi ®é tuæi 60 - 69 gÆp nhiÒu nhÊt, t−¬ng øng lµ 58,7% vµ 87,1%. * Ph©n lo¹i BN theo giíi (n = 65): Nam: 26 BN (40%); n÷: 39 BN (60%). BN n÷ cã tỷ lệ cao h¬n so víi sè nam. Tû lÖn÷/nam = 1,5/1. KÕt qu¶ nµy t−¬ng tù nghiªn cøu cña K.Fujii vµ Bïi Quang TuyÓn ë cïng løatuæi. Tuy nhiªn, kh¸c víi nghiªn cøu ë ng−êi trÎ tuæi: theo Fujisawwa, Jonson vµ Morag, tû lÖnam/n÷ = 1,38/1 - 3,46/1,9; theo NguyÔn V¨n Ch−¬ng lµ 2,82/1. 2. §Æc ®iÓm h×nh ¶nh céng h−ëng tõ. B¶ng 1: Vị trÝ TVĐĐ trªn phim MRI (n = 65). VÞ trÝ KÕt qu¶120 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2010 n % L2-L3 1 1,54 L3-L4 4 6,15 TVĐĐ 1 tầng L4-L5 31 47,65 L5-S1 12 18,46 L3-L4; L4-L5 3 4,62 TVĐĐ L4-L5; L5-S1 12 18,46 2 tầng L3-L4; L5-S1 1 1,54 TVĐĐ L3-L4; L4-L5; L5-S1 1 1,54 3 tầng Tổng 65 ...