Bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hình sự

Nguyên tắc suy đoán vô tôi là một trong những nguyên tắc quan trọng trong tố tụng hình sự, được thể hiện trong pháp luật quốc tế và pháp luật của nhiều quốc gia. Bài viết đề cập tới thực trạng và một số giải pháp bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong giai đoạn xét xử sơ thẩm tiếp cận từ hoạt động nghề nghiệp của Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hình sự Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm BẢO ĐẢM NGUYÊN TẮC SUY ĐOÁN VÔ TỘI TRONG GIAI ĐOẠN XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ Lê Thị Thúy Nga1 Tóm tắt: Nguyên tắc suy đoán vô tôi là một trong những nguyên tắc quan trọng trong tố tụnghình sự, được thể hiện trong pháp luật quốc tế và pháp luật của nhiều quốc gia. Suy đoán vô tội cóý nghĩa quan trọng vê mặt khoa học cũng như thực tiễn với vai trò là nền tảng và kim chỉ nam chotoàn bộ hoạt động tố tụng hình sự. Bài viết đề cập tới thực trạng và một số giải pháp bảo đảmnguyên tắc suy đoán vô tội trong giai đoạn xét xử sơ thẩm tiếp cận từ hoạt động nghề nghiệp củaThẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư. Từ khóa: Suy đoán vô tội, tố tụng hình sự, tranh tụng, xét xử sơ thẩm. Nhận bài: 21/9/2020; Hoàn thành biên tập: 25/9/2020; Duyệt đăng: 21/12/2020. Abstract: Presumption of innocence principle is one of important principles in criminalprocedure which is shown in international law and laws in different countries. This principle hasimportant meaning in terms of scientific aspect as well as reality with foundation role and guidelinefor all activities of criminal procedure. This article mentions reality and some solutions to ensurepresumption of innocence in first-instance hearing stage approached from professional activities ofjudges, prosecutors and lawyers. Keywords: Presumption of innocence, criminal procedure, litigation, first-instance hearing. Date of receipt: 21/9/2020; Date of revision: 25/9/2020; Date of Approval: 21/12/2020. Để xác định được sự thật của vụ án hình sự, quan hệ giữa phạm vi đã được thể chế hóa vàcác cơ quan tiến hành tố tụng phải có trách nhiệm phạm vi không thể chế hóa. Đó là nguyên tắc suychứng minh theo quy định tại Điều 15 Bộ luật tố đoán về tính hợp pháp của hành vi, nghĩa là hànhtụng hình sự (BLTTHS) làm rõ những vấn đề vi của cá nhân phải luôn luôn được coi là hợpbuộc phải chứng minh theo quy định tại Điều 85 pháp khi chưa chứng minh được điều ngược lại3.BLTTHS. Theo đó, trong quá trình tiến hành tố Suy đoán vô tội được coi là nguyên tắctụng, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án “vàng”, là “nét son” trong TTHS, một thành tựuphải áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để xác vĩ đại của văn minh nhân loại trong việc bảo vệđịnh sự thật của vụ án. Người bị buộc tội có quyền con người và chứng minh trong tố tụngquyền nhưng không buộc phải đưa ra chứng cứ, hình sự. Nguyên tắc này đã được thể hiện trongtài liệu, đồ vật để chứng minh mình vô tội. Người Tuyên ngôn Nhân quyền 1948, Công ước quốcbị buộc tội có quyền khai báo hoặc không khai tế về Quyền chinh trị, dân sự năm 1966 của Liênbáo (quyền im lặng). Đây là những nội dung cốt hợp quốc. Luật tố tụng hình sự của nhiều nướclõi của nguyên tắc suy đoán vô tội, theo triết lý đã cung đã ghi nhận suy đoán vô tội là nguyên tắctồn tại từ thời cổ xưa “ai đưa ra lời buộc tội thì cơ bản trong luật tố tụng hình sự. Ở nước ta,người đó phải chứng minh”2. Ở phạm vi bao quát nguyên tắc suy đoán vô tội được “gọi tên” tronghơn, Nhà nước pháp quyền thừa nhận một BLTTHS năm 2015 trên cơ sở quy định tạinguyên tắc phổ quát của pháp luật khi nói về mối Khoản 1 Điều 131 Hiến pháp năm 2013 và kế1 Tiến sỹ, Giảng viên Trưởng Khoa Đào tạo chung nguồn Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư, Học viện Tư pháp.2 PGS.TS Nguyễn Thái Phúc, Suy đoán vô tội: Nét son trong tố tụng,https://plo.vn/phap-luat/suy-doan-vo-toi-net-son-trong-to-tung-611793.html, truy cập ngày 04/6/2020.3 Đinh Thế Hưng, Bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội ở Việt Nam, Tạp chí TAND điện tử https://tapchitoaan.vn/bai-viet/phap-luat/thuc-hien-nguyen-tac-suy-doan-vo-toi-trong-to-tung-hinh-su-viet-nam-2, truy cập ngày 20/5/2020. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙPthừa nội dung của Điều 9 BLTTHS năm 2003. ngày càng được nâng cao góp phần vào việc bảoThực ra, đây không phải là một nguyên tắc hoàn đảm thực hiện nguyên tắc suy đoán vô tội. Nhìntoàn mới của luật tố tụng hình sự Việt Nam, mà chung, công tác xét xử các vụ án hình sự trongđược kế thừa nội dung và quy định chính xác, những năm qua cơ bản đảm bảo đúng người,chặt chẽ hơn trong BLTTHS năm 2015. Theo đúng tội, đúng pháp luật. Việc tranh tụng tạiĐiều 13 BLTTHS năm 2015 thì: phiên tòa tiếp tục được chú trong theo hướng “Người bị buộc tội được coi là không có tội thực chất, hiệu quả. Bên cạnh những kết quả đãcho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ đạt được, thực tiễn xét xử ...