Bảo hộ quyền tác giả đối với thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường

Mục tiêu của nghiên cứu "Bảo hộ quyền tác giả đối với thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường" là tìm hiểu những quy định và chính sách hiện hành về thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường tại Việt Nam. Thông qua đó, bài viết đã đưa ra một số kiến nghị nhằm xây dựng và hoàn thiện pháp luật về dữ liệu nói chung và thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường nói riêng, đặc biệt là trên môi trường số. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo hộ quyền tác giả đối với thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường BẢO HỘ QUYỀN TÁC GIẢ ĐỐI VỚI THÔNG TIN, DỮ LIỆU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG Nguyễn Hoàng Nam Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước, Đại học Kinh tế TP.HCMTóm tắt:Sau Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) vớithống nhất mục tiêu, cam kết giảm phát thải sạch về bằng “0” vào năm 2050, vài năm trở lạiđây, các quốc gia đang ngày càng quan tâm nhiều hơn đến tình hình kinh tế môi trường, trongđó có khía cạnh chia sẻ và khai thác dữ liệu tài nguyên và môi trường hiệu quả. Mục tiêu củanghiên cứu là tìm hiểu những quy định và chính sách hiện hành về thông tin, dữ liệu tài nguyênvà môi trường tại Việt Nam. Nghiên cứu nhận thấy rằng bảo hộ quyền tác giả là bước đầu trongquá trình thiết lập khung pháp lý phục vụ phát triển kinh tế tuần hoàn; tuy nhiên, việc bảo hộcó thể tạo ra những rào cản, hạn chế nhất định trong quá trình tiếp cận và phát triển của các cánhân và tổ chức khác trong cộng đồng. Thông qua đó, bài viết đã đưa ra một số kiến nghị nhằmxây dựng và hoàn thiện pháp luật về dữ liệu nói chung và thông tin, dữ liệu tài nguyên và môitrường nói riêng, đặc biệt là trên môi trường số.Từ khóa: dữ liệu, kinh tế tuần hoàn, quyền tác giả, thông tin, tài nguyên và môi trườngAbstract:After the 2021 United Nations Climate Change Summit (COP26) with unified goals andcommitments to reduce clean emissions to zero by 2050, in recent years, countries areincreasingly paying more attention to the economic and environmental situation, including theaspect of sharing and exploiting resource and environmental data effectively. This study aimsto learn about current regulations and policies on information and data on natural resources andthe environment in Vietnam. The study found that copyright protection is the first step in theprocess of establishing a legal framework for circular economic development; while, protectioncan create certain barriers and limitations in the access and development process of otherindividuals and organizations in the community. Thereby, the study has made a number ofrecommendations to build and improve laws on data in general and information, resource andenvironmental data in particular, especially in the digital environment. 421Keyworks: copyright, circular economy, data, information, resources and environment1. Đặt vấn đềThông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và pháttriển tài nguyên và môi trường quốc gia. Đồng thời, xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở dữliệu quốc gia về tài nguyên và môi trường ở hai cấp Trung ương (Bộ Tài nguyên và Môi trường)và địa phương (Sở Tài nguyên và Môi trường) là mục tiêu hàng đầu trong việc sử dụng, khaithác, chia sẻ dữ liệu tài nguyên và môi trường hiệu quả để tiến tới thúc đẩy phát triển kinh tếtuần hoàn; và triển khai lộ trình nâng cấp cơ sở hạ tầng số quốc gia, thực hiện phát triển chínhphủ điện tử.Theo pháp luật Việt Nam hiện hành, một số thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường đượcyêu cầu cung cấp trực tuyến qua các cổng thông tin điện tử quốc gia như: Cổng dữ liệu Quốcgia, Cổng Dịch vụ công quốc gia, Cổng Thông tin đất đai quốc gia,… Để các cá nhân, tổ chứcdễ dàng tiếp cận hơn với các thông tin, dữ liệu về tài nguyên và môi trường, một số tỉnh, thànhphố đã bắt đầu xây dựng Cổng thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường. Đơn cử như tạithành phố Hồ Chí Minh, cơ quan đầu tiên trong cả nước hoàn thành và triển khai Cổng thôngtin, dữ liệu tài nguyên và môi trường địa phương, bên cạnh các thông tin, dữ liệu báo cáo trênTrang thông tin Sở tài Nguyên và môi trường (http://www.donre.hochiminhcity.gov.vn/),thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường liên quan được chia sẻ trên Cổng thông tin dữ liệutài nguyên và môi trường (https://geoportal-stnmt.tphcm.gov.vn/) với gần 446 tập dữ liệu vềkhông gian địa lý của các quận, phường trên địa bàn toàn thành phố, tiêu biểu như thông tin vềcác phân khu, diện tích đất, quy hoạch, hiện trạng và mục đích sử dụng đất, ranh giới đất,…Mặt khác, những cá nhân, tổ chức dùng kinh phí của mình để tạo ra thông tin, dữ liệu về tàinguyên và môi trường cũng có mong muốn được bảo vệ trước những xâm phạm bất hợp pháp.Nhằm bảo vệ quyền lợi và khuyến khích tinh thần sáng tạo không ngừng của các cá nhân, tổchức trong việc đưa ra những thông tin, dữ liệu hữu ích về tài nguyên và môi trường, cũng nhưbảo vệ giá trị nguyên bản của chính thông tin, dữ liệu đó, hiện nay, bảo hộ quyền tác giả đốivới thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường được quy định trong Luật Sở hữu trí tuệ 2005và Nghị định số 73/2017/NĐ-CP.Nếu Cổng thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường được xem là kênh công khai, chia sẻchuyên biệt cho nhóm thông tin, dữ liệu về tài nguyên và môi trường thì bảo hộ quyền tác giảđối với các đối tượng trên lại đặt ra những rào cản nhất định trên phương diện tiếp cận, khaithác và chia sẻ của những cá nhân, tổ chức khác trong cộng đồng. Thông qua nghiên cứu này, 422tác giả mong muốn tìm hiểu những quy định và chính sách liên quan đến bảo hộ quyền tác giảđối với thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường; cũng như phần nào đánh giá những hạnchế trong chính sách bảo hộ hiện nay và đưa ra các kiến nghị thiết thực để giải quyết. Nghiêncứu sẽ trả lời 3 câu hỏi chính: (1) Dữ liệu tài nguyên và môi trường nên được hiểu là gì? (2)Chính sách của Việt Nam về bảo hộ quyền tác giả đối với thông tin, dữ liệu tài nguyên và môitrường ra sao? (3) Đâu là những rào cản trong chính sách bảo hộ?2. Dữ liệu tài nguyên và môi trường là gì?Tại Việt Nam, thông tin, dữ liệu tài ...